PHÓNG XẠ SINH HỌC

seminar
Ứng dụng của tia X
Đề tài:
GVHD : Võ Văn Toàn
SVTH : Nhóm 2B
Lớp : Sinh07B
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP
KHOA SINH HỌC
GVHD: Võ Văn Toàn
SVTH: Nhóm 2B
W. C. Rơnghen
Nhà Vật Lí người Đức (1845- 1923)

Đã phát minh ra tia Rơnghen (1895)
Giải thưởng Nobel 1901
Nguồn phát tia X
Gồm 2 khối chính:
- Khối thứ nhất là 1 bóng rơnghen
- Khối thứ hai là bộ phận nguồn điện
Các thế hệ bóng phát tia Rơnghen
Bản chất tia X
Tia gamma
Sóng vô tuyến
Tia hồng ngoại
Tia tử ngoại
Tia X
Bản chất tia X

Tia X có bản chất là sóng điện từ < 10A0
Trong ống các điện tử nhanh bay từ K được nung đỏ sẽ hãm lại ở vùng A và phát tia X. Theo điện động lực học cổ điển, một hạt tích điện khi chuyển động có gia tốc sẽ phát sóng điện từ, đó là tia X. Khi điện tử đập vào A thì 0.2% biến thành năng lượng tia X và 99.8% biến thành nhiệt.
Tia X phóng ra bao gồm hàng loạt bước sóng đặt trưng, mỗi bước sóng tương ứng với một quỹ đạo nhất định trong nguyên tử.
Ứng dụng tia X
1. Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất.
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp X quang
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp X quang
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Cơ chế thu ảnh
Nguyên lý hoạt động của máy chụp X quang
Trong chẩn đoán y học để thu nhận được tia X người ta sử dụng phim âm bản chứa trong cassette. Cassette được đặt sau vật cần chiếu, tia X sau khi xuyên qua được vật sẽ đến đập vào phim. Khi rửa phim người ta dùng AgCl, những nơi nào tác dụng với tia X khi rửa sẽ không bị mất (có màu đen) còn nơi nào không tác dụng với tia X (đối với xương, tia X bị cản lại), khi rửa sẽ bị trôi (có màu trắng). Chính vì độ xuyên sâu của tia X cao nên người ta dùng để chụp những vật cứng như: xương, răng, không dùng để chụp mô.


Phim X – Quang trong hộp casset
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Cơ chế thu ảnh
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Máy chụp CT Scaner
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Dùng trong y học:
Thu ảnh không gian 3 chiều
Nguyên lý của CT scanner
(computerized tomography)
Trong máy CT có một nguồn phát ra tia X. Nguồn phát tia X này có thể xoay tròn quanh bộ phận cần chụp. Tia X sẽ chiếu qua bệnh nhân và đến được các đầu dò (detector). Tia X khi chiếu qua bệnh nhân sẽ bị hấp thụ một phần bởi các cơ quan. Tuỳ theo cấu tạo của các cơ quan khác nhau, mà mức độ hấp thụ tia X sẽ khác nhau. Trong cơ thể, xương sẽ hấp thụ tia X nhiều nhất, còn mô mềm sẽ hấp thụ ít hơn.
Đầu dò sẽ chuyển năng lượng tia X thành các tín hiệu điện. Các đầu dò có thể là đầu dò dùng khí hiếm, hay làm bằng bán dẫn. Tín hiệu từ đầu dò sẽ được đưa đến máy tính để xử lý. Máy tính sẽ dùng các thuật toán để tái tại lại hình ảnh của phần cơ thể được chụp và hiển thị cho bác sĩ.
Máy CT có hai nguồn phát tia X. Thiết bị mới này sẽ cho hình ảnh tốt hơn và giảm bớt ảnh hưởng đến bệnh nhân.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong công nghiệp :
Kiểm tra chất lượng máy móc
Kiểm tra chất lượng ống dẫn dầu
Dò các lỗ hổng khuyết tật trong các sản phẩm đúc.
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Dùng tia X kiểm tra hành lý
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Phát hiện một người giấu súng bằng tia X
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong an ninh:
Kiểm tra cả 1 chiếc xe tải bằng tia X
1) Phân tích cấu trúc vĩ mô vật chất
Trong sinh học:
Xem cấu tạo trong sinh vật bằng tia X
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Trong ngành Tinh thể học (Christallography) thì phương pháp quan trọng nhất để xác định cấu trúc tinh thể chính là nhiễu xạ tia X (X-ray Diffraction_XRD). Nhiễu xạ tia X là hiện tượng các chùm tia X nhiễu xạ trên các mặt tinh thể của chất rắn do tính tuần hoàn của cấu trúc tinh thể tạo nên các cực đại và cực tiểu nhiễu xạ. Kỹ thuật nhiễu xạ tia X được sử dụng để phân tích cấu trúc chất rắn, vật liệu...
Nghiên cứu cấu trúc tinh thể
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Bột nhiễu xạ tia X xác định phiên bản Beta của axit L-Glutamic. (Ảnh: Đại học Leeds)
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Sử dụng biện pháp tinh thể học X-quang, các nhà khoa học đã cho ra những hình ảnh 3 chiều ở cấp độ phân tử của chất thuốc bleomycin bám vào các phân tử ADN. Phương pháp tinh thể học x-quang là một phương pháp phân tích được sử dụng rộng rãi, trong đó tia X được điều khiển thông qua những tinh thể và kết quả được diễn giải từ mẫu nhiễu xạ của tia X.
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Ảnh của bleomycin kết vào ADN. Những màu khác nhau nhằm nhấn mạnh những phần khác nhau của bleomycin: bithiazole màu xanh, chất nối màu đỏ, vùng nối kim loại màu vàng, màu tím là chất dissacharide và xanh là Co (III). (Ảnh: Kristie Goodwin)
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Ảnh ADN được chụp bởi sự nhiễu xạ của tia X - quang, năm 1953 (Ảnh: genome.jgi-psf.org)
Theo VietSciences.free.fr
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Watson và Crick xây dựng cấu trúc ADN vào tháng 3 năm 1953 bằng tia X
2. Phân tích cấu trúc vi mô vật chất
Mô hình cấu trúc phân tử ARN
DANH SÁCH NHÓM 2

Lê Thị Thuý An
Võ Văn Công
Trần Ngọc Chi
Lê Bá Dương
Lê Ngọc Đức
Phạm Nguyễn Ngọc Hân
Võ Minh Thành
Trần Minh Tiến
Nguyễn Văn Toàn
Nguyễn Văn Phương
the end
Chúc sức khoẻ thầy và các bạn!!