PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN

www.themegallery.com
Company Logo
Phong cách ngôn ngữ chính luận
www.themegallery.com
Company Logo
www.themegallery.com
Company Logo
Lớp
10
PCNN
SINH HOẠT
PCNN
NGHỆ THUẬT
PCNN
BÁO CHÍ
PCNN
CHÍNH LUẬN
Lớp
11
www.themegallery.com
Company Logo
BẢNG THỐNG KÊ VÀ SO SÁNH
www.themegallery.com
Company Logo
I – VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
Phong cách ngôn ngữ chính luận
1. Tìm hiểu văn bản chính luận
www.themegallery.com
Company Logo
www.themegallery.com
Company Logo
Kính cẩn, nghiêm túc dâng thư (cho) quan Tổng binh cùng liệt vị đại nhân.
Kẻ khéo dùng binh (là) ở chỗ (biết) thẩm xét thời thế mà thôi. Được thời (đó), có thế (đó), ắt biến mất thành còn, hoá nhỏ thành lớn, mất đi thời (đó), không có thế (đó), ắt chuyển mạnh làm yếu, chuyển yên làm nguy, (chỉ) trong trở bàn tay mà thôi. Nay các ông không rõ thời thế, lại trang sức bằng những lời vu khống, há chẳng phải là bọn sất phu dung tục hèn kém, sao đáng để cùng nói (chuyện)việc binh được.
Tái dụ Vương Thông thư
www.themegallery.com
Company Logo
I – VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
1. Tìm hiểu văn bản chính luận
Văn bản chính luận thời xưa thường viết theo thể loại nào?
Văn bản chính luận hiện đại gồm những thể loại nào?
Thời xưa
Hiện đại
Hịch, Cáo, Thư , Sách, Chiếu, Biểu,…
Các cương lĩnh; tuyên bố, tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu; các bài bình luận, xã luận; các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị, …
Văn bản
chính luận
Chữ Hán
www.themegallery.com
Company Logo
2. Ngôn ngữ chính luận
I – VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
1. Tìm hiểu văn bản chính luận
a. Xét các ngữ liệu
www.themegallery.com
Company Logo
a) Tuyên ngôn:
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”
Lời bất hủ ấy trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được
tuyên bố có tính chất cương lĩnh của một chính đảng, một tổ chức
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Nhiều thuật ngữ chính trị: Nhân quyền, Dân quyền, tự do, bình đẳng, quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do.
Câu văn mạch lạc, với các kết cấu cụm từ: trong những quyền ấy, Suy rộng ra, có nghĩa là
Câu chuyển ý mạnh mẽ, dứt khóat khẳng định: Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được
Kế thừa tư tưởng tiến bộ của nhân loại
Đặt ba bản TN ngang hàng nhau
Chiến thuật gậy ông đập lưng ông
Phát triển thành một tư tưởng mới
 Cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn với những lí lẽ sắc bén, lập luận chặt chẽ & khéo léo đầy sức thuyết phục
 Sức thuyết phục
 Niềm tự hào dân tộc
 Tính chiến đấu
 Tính sáng tạo
www.themegallery.com
Company Logo
b) Bình luận thời sự:
Bàn & đánh giá, nhận định về một tình hình, một vấn đề (xh ,ct…) xảy ra trong, thời gian gần nhất & đang được nhiều người quan tâm
CAO TRÀO CHỐNG NHẬT, CỨU NƯỚC
Ngày 9 – 3 – 1945, ở Đông Dương, phát xít Nhật quật thực dân Pháp xuống chân đài chính trị. Không đầy hai mươi bốn tiếng đồng hồ, trong các thành phố lớn, thực dân Pháp đều hạ súng xin hàng. Nhiều đội quân của Pháp nhằm biên giới cắm đầu chạy. Riêng ở Cao Bằng và Bắc Cạn, một vài đội quân của Pháp định thống nhất hành động với Quân Giải phóng Việt Nam chống Nhật. Ở Bắc Cạn, họ đã cùng ta tổ chức “Ủy ban Pháp – Việt chống Nhật”. Nhưng không bao lâu họ cũng bỏ ta chạy sang Trung Quốc. Có thể nói là quân Pháp ở Đông Dương đã không kháng chiến và công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là công cuộc duy nhất của nhân dân ta. […]
(Trường Chinh, Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Việt Nam, tập I..)
 Chỉ rõ kẻ thù lúc này của nhân dân ta là phát xít Nhật
 Khẳng định dứt khóat: bọn Pháp không còn là đồng minh chống Nhật của chúng ta nữa
Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp.
 Bọn thực dân Pháp hoặc là bỏ chạy, hoặc là đầu hàng.
 Người Pháp không liên minh với cách mạng VN để chống Nhật
 Công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là công cuộc duy nhất của nhân dân ta
www.themegallery.com
Company Logo
c) Xã luận:
trình bày quan điểm của tờ báo về một vấn đề thời sự quan trọng, thường đăng ở trang nhất
VIỆT NAM ĐI TỚI
Khắp non sông Việt Nam đang bừng dậy một sinh khí mới. Sinh khí ấy đang biểu hiện trên khuôn mặt từng người dân, trong từng thôn bản, ngõ phố, trên từng cánh đồng, công trường, trong từng viện nghiên cứu, trên các chốt tiền tiêu đầu sóng ngọn gió, …
Rạo rực đất trời, rạo rực lòng người ! […]
Đất nước đang căng tràn sức xuân trong ý chí và khát vọng vươn tới của 80 triệu người con đất Việt. Nguồn sinh lực mới được kết tụ và nhân lên trong xuân Giáp Thân đang hứa hẹn tạo ra một sức băng lướt mới trên con đường dài xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Xuân mới, thế và lực mới, chúng ta tự tin đi tới !
(Theo báo Quân đội nhân dân, số Tết 2004)
 Những thành tựu mới về các lĩnh vực của đất nước, vị thế của đất nước trên trường quốc tế
 Những triển vọng tốt đẹp của cách mạng trong thời gian sắp tới
 Giọng văn hào hứng sôi nổi, câu văn giàu hình ảnh gợi mở một tương lai sáng sủa của dân tộc nhân dịp đầu năm mới
www.themegallery.com
Company Logo
1. Dạng viết
2. Dạng nói
ngônngữ chính luận
b. Các dạng tồn tại:
www.themegallery.com
Company Logo
c. Mục đích:
www.themegallery.com
Company Logo
Phân biệt NN chính luận & NN trong các VB khác:
NGHỊ LUẬN
XÃ HỘI
QĐND (Chủ Nhật, 16/03/2008)
Xã luận: Giàu mạnh từ biển
Loài người coi Thế kỷ 21 là “Thế kỷ của đại dương”, đề cao vai trò của biển đối với cuộc sống hiện đại. Đất liền đang mòn mỏi dần vì bị khai thác kiệt quệ tài nguyên, chật chội và ô nhiễm nặng nề, trong khi nguồn tài nguyên biển rất phong phú và đa dạng, nhất là nguồn lợi sinh học, khoáng sản... có thể mở lối thoát khỏi tình trạng bế tắc về nguyên liệu, nhiên liệu cho sự phát triển. Các quốc gia có biển đều triển khai chiến lược rộng lớn khai thác, phát huy các tiềm năng từ biển.
Một góc biển Phú Quốc. Ảnh Internet
www.themegallery.com
Company Logo
“Xã hội Việt Nam từ xưa không có cá nhân.
Chỉ có đoàn thể: lớn thì quốc gia, nhỏ thì gia
đình. Còn cá nhân, cái bản sắc của cá nhân
chìm đắm trong gia đình, trong quốc gia như
giọt nước trong biển cả (Hoài Thanh)
Nhận định khái quát rõ ràng, dứt khoát, thể hiện cơ sở tư tưởng mà tác giả dựa vào để luận bàn về thơ mới
NGHỊ LUẬN VĂN CHƯƠNG
www.themegallery.com
Company Logo
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
(2) Đó là một truyền thống quý báu của ta.
(3) Từ xưa đến nay,mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng,
thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một
làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua
mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm
tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước
NGHỊ LUẬN
CHÍNH TRỊ
TRƯỜNG CHINH
HỒ CHÍ MINH
LÊ DUẪN
PHẠM VĂN ĐỒNG
www.themegallery.com
Company Logo
Ngôn ngữ chính luận : là ngôn ngữ được dùng trong các VB chính luận hoặc lời nói miệng (khẩu ngữ) trong các buổi hội nghị, hội thảo, nói chuyện thời sự, … trong phạm vi trình bày quan điểm chính trị nhất định
d. Đặc trưng cơ bản của Ngôn ngữ chính luận
- Ngôn ngữ chính luận phải giản dị, rõ ràng, chính xác, diễn đạt dễ hiểu. Tránh dùng từ địa phương, từ ngữ xa lạ …
www.themegallery.com
Company Logo
3. Tổng kết và Luyện tập:
văn bản
chính luận
Bình luận thời sự
Tuyên ngôn
Xã luận
www.themegallery.com
Company Logo
Dạng tồn tại
Ngôn ngữ chính luận
Mục đích
www.themegallery.com
Company Logo
Phân biệt khái niệm nghị luận và chính luận
a. Bài tập 1 – SGK.tr99
www.themegallery.com
Company Logo
b. Bài tập 2 – SGK.tr99
- Dùng nhiều thuật ngữ chính trị
- Quan điểm chính trị : đánh giá cao lòng yêu nước của nhân dân ta
- Lập luận chặt chẽ, mạch lạc, hình ảnh so sánh cụ thể  Sức hấp dẫn và truyền cảm
(1)Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
(2) Đó là một truyền thống quý báu của ta.
(3) Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.
(HỒ CHÍ MINH, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
? Vì sao có thể khẳng định đoạn văn sau thuộc phong cách chính lụân
www.themegallery.com
Company Logo
c. Bài tập 3 – SGK.tr99
Hỡi đồng bào toàn quốc!
Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa!
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.
Hỡi đồng bào!
Chúng ta phải đứng lên! Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không phân chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước.
Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân!
Giờ cứu nước đã đến. Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng, để giữ gìn đất nước.
Dù phải gian khổ kháng chiến, nhưng với một lòng kiên quyết hy sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta!
Việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm!
Kháng chiến thắng lợi muôn năm!
Hà Nội, ngày 19 tháng 12 năm 1946
HỒ CHÍ MINH
Tình thế nào buộc chúng ta phải chiến đấu?
Tình thế buộc chúng ta phải chiến đấu: Pháp quyết tâm cướp nước ta lần nữa.
Chúng ta chiến đấu bằng vũ khí gì?
Chiến đấu bằng mọi thứ có trong tay
Niềm tin của cuộc kháng chiến là gì?
Sự thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến
Lời văn giản dị
- Luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ  sức thuyết phục
- kết cấu mạch lạc, giọng văn hùng hồn, đanh thép
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
21/03/2007
www.themegallery.com
Company Logo
Các nhóm thảo luân trong vòng 3-5 phút.
Ghi kết quả thảo luận vào bảng và cử đại diện trình bày