Phân số , lớp 4

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
Thiết kế các HĐ dạy bài Phân số ở lớp 4
theo tiếp cận hoạt động học tập
Người soạn :
ThS. Phạm Phú Cam

Hà Nội, 11-2009
NC: Cấu trúc hoạt động học tập của học sinh tiểu học
Dối tượng Chủ thể
Động cơ học Hoạt động học
(Hoàn thiện tri thức, KN, KX, (Đọc hiểu, xây dựng công thức
và quan hệ xã hội.) hình thành khái niệm, rèn KN.)
Mục đích học Các hành động học
(Các khái niệm, KN,KX..để hiểu, (Phân tích, mô hình hoá
để làm, hợp tác, cùng chung sống.) cụ thể hoá, kiểm tra, đánh giá)
Phương tiện học Thao tác học
(Các hành động học, các khái (Các việc làm: tính, đọc, viết
niệm chiếm lĩnh được, các kĩ năng, cắt ghép, so sánh, cân, đo, đếm
kĩ xảo, tâm lí, sức khoẻ, phuong ti?n tưởng tượng, khái quát, thảo luận,
tr?c quan tài liệu..) so sánh, phân loại, ghi nhớ.)
Sản phẩm học
(Tri thức, kỹ năng, Kĩ xảo, thái độ, giá trị
phương pháp nhận thức chiếm lĩnh được...)
Cơ sở khoa học hình thành quy trình kĩ thuật dạy học khái niệm toán học theo tiếp cận hoạt động

ND DH có bản chất của: Hoạt động tâm lí, Phản
xạ có ĐK, Công nghệ, Thông tin, Nghệ thuật…
Bản chất của
- Sự học
- PPDH
- Mục tiêu DH
Nội dung DH:
Các nguyên tắc và
phương pháp dạy
họcToán tiểu học
Cấu trúc vĩ mô
của Hoạt động
học tập
GIAI ĐOẠN (1) Lôgic
THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
GIAI ĐOẠN (2) Tâm lí
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Dạy học hình thành KN phân số ở lớp 4

Giai đoạn 1: Thiết kế các hoạt động học tập
Bước 2: Vật liệu sư phạm để mô hình hoá, tường minh hoá KN phân số là một hình tròn bằng nhựa, trên đó đã chia thành 6 phần bằng nhau và tô xanh 5 phần (Bộ đồ dùng dạy học Toán 4)
Bước 3: Khái niệm phân số được tuyến tính hoá thành các yếu tố lôgic cấu thành: Chia hình tròn thành 6 phần bằng nhau để hình thành khái niệm mẫu số, tô màu 5 phần để hình thành khái niệm tử số, so sánh tương quan Toán học giữa hai đại lượng diện tích, tìm cách biểu thị mối tương quan ấy, trừu tượng hoá thành khái niệm phân số.
Bước 1: - Phân số ở lớp 4 được hình thành từ tiếp cận kiểu trực quan diện tích (Nhờ: HĐ chia đều một hình tròn ra thành 6 phần bằng nhau rồi tô màu 5 phần. HĐ so sánh và biểu thị tương quan Toán học giữa phần tô màu với phần toàn thể hình tròn. HĐ mô hình hoá bằng kí hiệu 5/6. )
- KN phân số được phân giải thành 3 yếu tố lôgic cấu thành: Tử số là số tự nhiên chỉ cái bộ phận (số phần được tô màu), dấu gạch ngang biểu thị sự tương quan giữa hai đại lượng diện tích, mẫu số là số tự nhiên khác 0 chỉ cái toàn thể (tổng số phần được chia ra).
Giai đoạn 1: Thiết kế các hoạt động học tập (Tiếp theo)
Bước 4: Thiết kế các hoạt động: Hoạt động 1: chuẩn bị kiến thức nền: Bao gồm các
hành động vật chất trên mô hình: Chia đều, tô màu mô hình,; Hoạt đông 2: Xác định
tương quan giữa hai đại lượng diện tích: xác định và so sánh diện tích toàn thể và
phần tô màu; Hoạt đông 3: Tìm cách biểu thị tương quan trên; Hoạt đông 4: Hình thành
khái niệm ban đầu về phân số, nhận dạng phân số tổng quát; Hoạt đông 5: Thực hành luyện tập,
củng cố.
Bước 5: Phân bậc hoạt động : Bậc 1: Chia cái toàn thể ra thành nhiều phần bằng nhau,
chọn ra cái bộ phận. Bậc 2: Xác định tỉ số giữa hai đại lượng diện tích… làm cơ sở điều
hành PPDH …
Bước 6: Lựa chọn phương pháp: Trực quan, gợi mở vấn đáp, thực hành luyện tập…
Phương tiện dạy học: Bộ đồ dùng dạy học. Máy chiếu phim, thước thẳng, compa, tài
liệu sách giáo khoa…và kĩ thuật dạy học khác
Bước 2: Hướng đích: GV giao nhiệm vụ: Huy động vốn kiến thức đã biết; Làm các việc
theo hướng dẫn của GV. Sử dụng đồ dùng học tập toán để hình thành khái niệm phân
số. Gợi động cơ bên trong: Chiếm lĩnh một khái niệm mới là phân số để giải quyết vấn
đề ghi số nảy sinh trong thực tiễn. Gợi động cơ bên ngiài: Khuyến khích HS làm đúng,
làm tốt sẽ được điểm tốt…
Bước 3: Thực hiện các hoạt động, hành động và thao tác như đã thiết kế, bao gồm các
hành động vật chất hoặc tư duy như: Chia hình tròn thành 6 phần bằng nhau để hình
thành khái niệm mẫu số, tô màu 5 phần để hình thành khái niệm tử số, so sánh tương
quan Toán học giữa hai đại lượng diện tích, tìm cách biểu thị mối tương quan ấy, trừu
tượng hoá thành khái niệm phân số. Phân tích, tổng hợp, mô hình hoá, cụ thể hoá… để
Hình thành khái niệm ban đầu về phân số; Thực hành luyện tập, củng cố.
Bước 1: - Hoạt hoá kiến thức: HS nhắc lại cách tìm một mấy của một số đã học ở lớp 3.
Bước 4: Tổ chức kiểm tra, đánh giá để điều chỉnh hoạt động (kết thúc).
Giai đoạn 2: Tổ chức các hoạt động học tập
Ví dụ về một vài mô hình của phân số
5/6 3/4 4/7
KẾT LUẬN
Làm rõ quan điểm dạy học thông qua hoạt động và bằng hoạt động ở tiểu học.
Làm rõ cấu trúc hoạt động vĩ mô của học sinh tiểu học.
Bước đầu xây dựng quy trình kĩ thuật dạy học trên cơ sở tổ chức các hoạt động học tập của học sinh
Bước đầu áp dụng quy trình kĩ thuật vào dạy học các mạch kiến thức ở lớp 4
Dự kiến các sai lầm gặp phải của học sinh trong học tập môn Toán lớp 4 và cách khắc phục
Xin trân trọng cảm ơn
các thầy, cô và các bạn !





End Show