Phân Lớp Hoa Hồng

Kính Chào Quý Thầy Cô Và Các Bạn
Bài Thuyết Trình Phân Lớp Hoa Hồng
Giáo viên bộ môn :
Võ Thị Minh Phương
Sơ đồ phân loại
Bộ sim
Phân lớp hoa hồng
Bộ đậu
Bộ bồ hòn
Bộ cam
Bộ hoa hồng
Bộ nhân sâm
Phân
họ
hoa
hồng
Họ
đậu
Họ
Đào
lộn
hột
Họ
cam
Họ
vang
Phân
họ
táo
Phân
họ
mận
Họ
trinh
nữ
Họ
sim
Họ
đước
Họ
bàng
Họ
trám
Họ
xoan
I. Bộ hoa hồng - Rosales

-Gồm 3 họ, ở VN thường gặp
các đại diện của họ Hoa
Hồng – rosaceae. Họ này
gồm những cây gỗ thường
xanh hay rụng lá, cây bụi,. Lá cũng
đa dạng: đơn hoặc kép, mọc
cách hay mọc đối.
-Hoa đều, bao hoa thường mẫu 5,
nhiều và bất định, có khi cố định
(5-10), các lá noãn rời hoặc hợp
có khi chỉ có 1, bầu trên hoặc dưới
quả kép rời, hoặc mọng hay hạch.
-Đây là một họ lớn với khoảng 115
chi và hơn 3000 loài, phân bố chủ
yếu ở miền ôn đới và miền nhiệđới.


1. Phân họ hoa hồng – Rosoideae:
-Cây bụi leo, thường có gai hay cây thảo.Quả đóng, có khi quả giả do đế hoa phát triển.
Hoa thức: *K5 C5 A ∞ G∞
-Một số loài quen thuộc được trồng lấy quả như: dâu tây; trang trí như hoa hồng, kim anh …
2. Phân họ mận -  Prunoideae
-Cây gỗ nhỏ hay nhỡ, lá đơn, có lá kèm. Quả hạch do một noãn tạo ra.
Hoa thức: *K5 C5 A ∞ G1
-Ở VN có một số loài quen thuộc như mơ, đào, mận dùng để ăn quả hoặc anh đào, song thọ đào dùng để trang trí.
3. Phân họ táo – Maloideae:
Cây gỗ nhỏ hay nhỡ. Lá đơn.Quả giả do đế hoa phát triển.
Hoa thức: *K5 C5 A 20 G(2-5)
- Ở VN chỉ gặp loài mắc cooc – pirus pashia ham.
I I. Bộ đậu – Fabales:
1. Họ trinh nữ-mimosaseae:
-Bao gồm những cây gỗ hay cây bụi, đôi khi cây thảo. Thân đôi khi có gai.Lá kép lông chim 1-2 lần, lá chét nhỏ, lá kem hình sợi hay biến thành gai.
-Hoa đều, nhỏ , thường mẫu 5 đôi khi mẫu 4; mọc thành hoa tự bông hay xim viên chùy. Nhị thay đổi có thể bằng số lượng cánh tràng (ở mimosa), gấp đôi (ở leucaena), hay nhiều hơn (ở acacia).
Hoa thức: *K(5) C5 A 5+5 G1
-Họ có khoảng 60 chi với 2800 loài, phân bố ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới,chủ yếu ở vùng khô.
-Ở VN co 15 chi với 65 loài. Có nhiều loài có ích:
+Cho gỗ có giá trị cao như cườm đỏ, căm xe …
+Nhiều loài được trồng gây bóng như bồ kết tây,me keo,
+Trồng làm cảnh như kiều hùng, keo tương tư, …
+Mọc hoang nhưng làm thuốc như keo đậu, trinh nữ,…

2.Họ vang - Caesalpiniaceae
Gồm những cây gỗ, bụi, đôi khi cây thảo.
Hoa thức: ↑K5 C5 A 8-7 G1
Họ Vang có khoảng 150 chi và khoảng 2800 loài phân bố chủ yếu ở miền nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Ở VN có khoảng 20 chi và khoảng 150 loài. Trong đó có:
+ Nhiều loài cây rừng cho gỗ tốt như Gõ lau, Gõ mật,Gõ đỏ,Lim xanh…
+ Một số loài hay thứ cây gỗ được trồng gây bóng và làm cảnh như: Vàng anh hoa vàng,Bò cạp nước


3.Họ Đậu - Fabaceae
Bao gồm phần lớn cây thảo, một ít cây gỗ hoặc
cây bụi. Lá kép lông chim 1 lần lẻ,đôi khi kép 4 lá
chét hoặc 3 lá chét,thậm chí tiêu giảm thành lá
đơn, đôi khi 1 số lá chét biến dạng thành tua quấn.
-Hoa không đều,thường mọc thành chùm, tiền khai cờ, 10 nhị,thường hợp thành 1 bó bao quanh nhụy.
-Hoa thức:↑K(5))C5 A(9)+1 hoặc(5+5)G1
Họ đậu có khoảng 500 chi và khoảng 12000 loài, phân bố rộng khắp các miền nhiệt đới, cận nhiệt đới và cả ôn đới.
+Nhiều loài được dùng làm dược liệu như cam thảo dây, đậu săng,kim tiền thảo…
+Nhiều loài có giá trị cải tạo đất tận dụng làm phân xanh như điền thanh hoa vàng, điền thanh hạt tròn, …
+Nhiều loài cho gỗ quý như cẩm lai, giáng hương, …

I I I. Bộ sim – Myrtales:
Bao gồm cây gỗ, cây bụi, đôi khi cây thảo. Hoa mẫu 4-5, nhụy gồm các lá noãn hợp, 1 vòi,1 núm. Bộ có 14 họ, ở VN có 12 họ, phổ biến là sim, mua, đước, bàng va rau dừa nước. Sau đây chúng ta xét 3 họ:
Họ sim – Myrtaceae:
-Gồm những cây gỗ, cây bụi, với lá đơn nguyên mọc cách, không có lá kèm. Trong nhiều bộ phận của cây có túi tiết tinh dầu.
-Hoa lưỡng tính, mọc thành hoa tự chùm ở nách lá hay đầu cành, đôi khi mọc đơn độc.
-Hoa thức: *K(5-4)C(5-4)A∞G(5-4-2)
-Đây là 1 họ lớn, gồm khoảng 100 chi và gần 3000 loài, phân bố chủ yếu ở các nước nhiệt đới và châu Đại Dương.
-Ở VN có khoảng 13 chi và khoảng 100 loài. Trong đó, đáng chú ý là:
+Một số loài cây rừng cho gỗ được khai thác làm nhà, trụ mỏ, đồ gia dụng…như Trâm vối,Trâm tích
xanh đất trống đồi trọc, đồng thời lấy gỗ làm bột giấy, lấy lá chưng cất tinh dầu như Bạch đàn đỏ,Bạch đàn liễu,


2.Họ Đước - Rhizophoraceae
Gồm những cây gỗ lớn-nhỏ,thường mọc ở vùng ngập nước ven biển hay cửa sông,cùng với nhiều loài trong các họ khác tạo nên dãy rừng ngập mặn có tác dụng phòng hộ chắn sóng, hạn chế được sự xâm lấm của biển vào đất liền.Chúng thường có hệ rễ khí sinh phát triển, bao gồm những rễ hô hấp mọc trồi lên khỏi mặt đất và những rễ bất định mọc từ thân hoặc cành cắm xuống đất tạo thành những rễ chống hình nơm.
Lá đơn, mọc đối, phiến lá dày, tầng cutin cũng dày khiến mặt lá bóng láng phảng chiếu được nhiều ánh sáng, giúp lá tránh được sự nung nóng của bức xạ mặt trời; lá kèm lớn, bọc chòi và rụng sớm.
Hoa lưỡng tính, đôi khi đơn tính, đều, mẫu 4-5;mọc đơn độc hay cụm ở nách lá. Quả mang đài đồng trưởng.Ở những cây rừng ngập mặn,hạt nẩy mầm khi quả chưa rụng tạo ra trụ mầm dài cắm vào bùn giúp cây mầm phát triển thành cây con.
Hoa thức: *K(4-14) C4-14 A ∞G(2)***
Họ có khoảng 16 chi và 120 loài, phân bố ở vùng nhiệt đới,với 4 chi thường gặp ở ven biển. Ở VN có 6 chi và 15 khoảng 15 loài, hầu hết mọc ở rừng ngập mặn, chỉ 1 vài loài mọc ở rừng trong đất liền. Nhiều loài quen thuộc ở rừng ngập mặn đang được chú ý bảo tồn, phát triển để phòng hộ…Như :
Thuộc chi Đước-Rhizophora có: Đước bộp- Rhizophora mucronata Lamk, Đước đôi-R.apiculataB1.,Đước vòi-R.stylasa Griff;
Thuộc chi Trang-Kandelia có:Trang-Kandelia candel (L) Druce;
Thuộc chi Vẹt có Vẹt dù,Vẹt tách…
Thuộc chi dà có: Dà quánh,Dà voi…
Những loài mọc ở rừng trên đất liền thường gặp là Răng cá,Xăng mã thon, Xăng mã chẻ…


3.Họ Bàng - Combretaceae
Gồm những cây gỗ lớn, đôi khi cây bụi hay dây leo.Lá đơn nguyên,không có lá kèm.
Hoa lưỡng tính, đôi khi đơn tính,mẫu 5; mọc thành hoa tự bông hay chùm ở đầu cành hay nách lá.
Hoa thức: *K(5) C5 A 5+5 G(5)***

Họ có khoảng 18 chi và gần 550 loài, phân bố chủ yếu ở miền nhiệt đới và cận nhiệt đới.Ở VN có 6 chi và khoảng 30 loài, trong đó có nhiều loài quen thuộc như:
-Một số loài cho gỗ tốt như Chiêu
liêu, Chò xanh, Trâm bầu…
-Một số loài mọc ven biển, thường được
gây trồng lấy bóng như Bàng, hoặc mọc
ở rừng ngập mặn như Cóc…
IV.Bộ Cam – Rutales
Bao gồm những cây gỗ hay cây bụi. Hoa thường chứa đĩa mật. Đa số loài có bộ nhụy hợp thành bầu trên nhiều ô,1vòi,1núm.Bộ Cam gồm 15 họ, ởVN có 5họ,nhưngphổbiến nhất là 4 họ: cam,đào lộn hột,trám,xoan.


1.Họ Cam – Rutaceae
Bao gồm phần lớn những
cây gỗ hay cây bụi; thân có gai;vỏ thân, cành có túi tiết tinh dầu.Lá kép lông
Chim(ở Zanthoxylum),kép 3 lá
Chét( evodia)hoặc đơn, mọc cách.
Phiến lá có nhiều túi tiêt tinh dầu.
Hoa lưỡng tính, đều, mẫu 5, đôi khi 4,đài hợp dạng đấu;hoa tự chùm,ngù hay xim.Bộ nhụy thường 4-5 lá noãn, đôi khi có 15-20 (ở 1 số loài trong chi cam),hoặc chỉ có 1. Quả đa dạng: quả mở, quả đại kép, quả mọng có múi.
Hoa thức: *K4-5 C4-5 A 8-10-∞G(4-5-∞)
Đây là họ lớn,bao gồm khoảng 150 chi và tới 1600 loài, phân bố rộng rãi ở miền nhiệt đới, cận nhiệt đới, 1 ít ở miền ôn đới.
Ở VN có khoảng 30 chi với khoảng 110 loài. được trồng phổ biến khắp nước như Bưởi (Bưởi đoan hùng-Phú thọ,bưởi thanh trà – Huế,bưởi Đồng Nai).Và các loài chanh, cam…
Một số loài mọc hoang được sử dụng làm thuốc, làm gia vị hoặc trồng làm cảnh như Nguyệt quới, Ba gạc,Sâng. Phật thù thường được trồng làm cảnh hoặc làm thuốc






Một vài hình ảnh họ Cam
2.Họ xoan- Meliaceae
Bao gồm những cây gỗ lớn đến gỗ nhỏ, đôi khi cây bụi.Lá kép lông chim, mọc cách,không có lá kèm.
Hoa lưỡng tính mọc thành hoa tự chùm hay chùy, ít khi bông đơn,bông kép hay tán.
Hoa thức: *K4-5 C4-5 A 8-10G(4-5)
Họ xoan gồm 50 chi, 1400 loài, phân bố ở miền nhiệt đới và cận nhiệt đới,1 ít ôn đới. Ở VN có 19 chi,77 loài với nhiều loài có ích như:
+Một số loài cây gỗ quen thuộc như Sầu đông,Gội nước,Gội tía.
+Một số loài cây gỗ nhập nội trồng gây bóng cho gỗ tốt như Xà cừ, Dái ngựa,…


3.Họ Trám - Burseraceae
Thuộc họ này ở VN có:
Một số loài cho nhựa làm hương liệu vừa cho ăn quả được như Trám chim- canarium parvum leenh, trám đen, Trám trắng…
4. Họ đào lộn hột- Anacardiaceae
Bao gồm những cây gỗ lớn hay cây bụi. Vỏ thân có nhiều ống dẫn nhựa. Lá đơn hay kép lông chim, mọc cách, không có lá kèm.
Hoa nhỏ, lưỡng tính, đều, đôi khi đơn tính; mọc thành cụm hình chùy. Bao hoa 2 vòng, mẫu 5. nhị 5, đôi khi 2 vòng 5.
Hoa thức: *K5 C5 A 5 hoặc 5+5 G(5-3)
Họ đào lộn hột có khoảng 100 chi và gần 1200 loài, phân bố chủ yếu ở miền nhiệt, 1 ít ở miền ôn đới. Ở VN có khoảng 18 chi và 56 loài, phần lớn là cây hoang dại,như:
+ Một số loài cây ăn quả phổ biến như: Cóc, Muỗm, Quéo,Sáo, Xoài,…
+ Một số loài cây công nghiệp quan trọng được trồng để khai thác quả như đào lộn hột hay lấy nhựa như Sơn
+ Một số loài cây gỗ rừng thường được khai thác lấy gỗ như Sơn đào, Sơn huyết



V.Bộ Bồ Hồn – Sapindales:
Gồm 13 họ, ở VN có 6 họ nhưng chỉ có 1 họ lớn là họ Bồ hòn.
-Họ bồ hòn-sapindaceae
Gồm những cây gỗ lớn-nhỏ,cây bụi.Lá đơn, kép lông chim, mọc cách;phần lớn không có lá kèm.
Hoa đều, mẫu 5, mọc thành hoa tự chùm hay chùy. Quả khô mở hay quả thịt. ở một số loài hạt có áo hạt mọng nước( nhãn, vải, chôm chôm…)
Hoa thức: *K5 C5 A10-5 G(3-1)
Họ BỒ Hòn có khoảng 140 chi và khoảng 1600 loài, phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.
ở VN có khoảng 25 chi và khoảng 70 loài. Trong số đó, có:
+ một số loài cho quả ăn như: chôm chôm, nhãn.
+ một số loài cây gỗ được khai thác lấy gỗ.
VI.Bộ Nhân Sâm - Araliales
Gồm 2 họ:họ Nhân sâm và họ Hoa tán,ở đây chúng ta xét họ hoa tán.
-Họ Hoa tán-Apiaceae
Gồm những cây thân thảo 1 năm hay nhiều năm.Lá đơn,phiến thường xẻ lông chim1-2-nhiều lần;mọc cách;không có lá kèm.Trong nhiều bộ phận của cây có ống tiết tinh dầu.
Hoa lưỡng tính,nhỏ,mẫu 5, thường đều;mọc thành hoa tự tán kép,gốc tán có tổng bao.Quả đóng.
Hoa thức: *K5 C5 A5 G(2)**
Họ hoa tán có khoảng 300 chi và trên 3000 loài,phân bố chủ yếu ở vùng ôn đới,1 ít ở miền nhiệt đới.
Ở Vn có khoảng 20 chi và trên 30 loài.Trong đó có 1 số loài có ích:
+ Một số loài được trồng làm gia vị hoặc làm rau như cà rốt, ngò, ngò tây, rau cần…
+ Một số loài được làm thuốc như Tiền hồ,Xuyên khung
Cảm
Ơn
Quí
Thầy
Cô
Và
Các
Bạn
Đã
Lắng
Nghe