Phân loại lớp trách ta

PHÂN LOẠI THỰC VẬT
LỚP MỘT LÁ MẦM
A. Đại cương
Là nhóm thực vật Hạt kín tiến hoá theo con đường riêng. Về mặt số lượng, tuy không nhiều bằng lớp Hai lá mầm nhưng về mặt ý nghĩa thực tiễn thì các cây một lá mầm không kém phần quan trọng: tất cả các cây lương thực chủ yếu của con người (lúa, lúa mỳ, ngô, .....) và gia súc (nhiều loài cỏ) đều thuộc lớp này.
Thường mang các đặc điểm:
Phôi chỉ có 1 lá mầm
Hệ thống rễ chùm có nguồn gốc từ thân
Bó mạch xếp lộn xộn trong thân và rễ, giữa floem và xylem không coótầng phát sinh, do đó thân cây thường không tăng trưởng về đường kính
Lá thường có gân song song hay hình cung
Hoa thường mẫu 3, không bao giờ có mẫu 4 hoặc 5.
B. Nguồn gốc và sự tiến hoá
a. Nguồn gốc
Các cây một lá mầm có mang những đặc điểm chủ yếu phân biệt với các cây Hai lá mầm, tuy nhiên những điểm phân biêt này không phải hoàn toàn rõ ràng, ví dụ:
Rễ chùm là tính chất đặc trưng của nhóm cây 1 lá mầm, thì cũng được tìm thấy ở họ Súng
Gân lá hình cung kiểu 1 lá mầm cũng gặp ở 1 số cây thuộc nhóm 2 lá mầm: họ Mua, họ Mã đề,....
Hoa mẫu 3 là điển hình của 1 lá mầm, cũng gặp ở một số bộ nguyên thuỷ như: Ngọc lan, Na, Mao lương, ....
Như vậy, căn cứ vào những tính chất chung nhau đó, người ta cho rằng lớp 1 lá mầm xuất phát từ lớp 2 lá mầm. Trong số những thực vật 1 lá mầm nguyên thuỷ còn lại
2. Sự tiến hoá
Từ một tổ tiên chung, lớp một lá mầm có 3 hướng tiến hoá
Chuyên hoá với đời sống ở nước, nên cấu tạo bên trong đã tiêu giảm bớt, đồng thời lá noãn còn nhiều và rời, bao hoa đã phân hoá thành đài và tràng. Chỉ có một Phân lớp Trạch tả với một số ít loài
Chuyên hoá với đời sống trên cạn, lá noãn giảm xuống còn 3, dính nhau, trong nhóm này lại phát triển theo 2 hướng khác nhau
Lá bắc của cụm hoa phát triẻn mạnh tạo thành mo, trục cụm hoa nạc, bao hoa giảm nhiều về kích thước, đây là hướng tiến hoá của Phân lớp Cau
Lá bắc của cụm hoa không tạo thành mo, đây là Phân lớp Loa kèn với 2 nhóm bộ: thích nghi với thụ phấn nhờ sâu bọ (bao hoa dạng tràng) và nhờ gió (bao hoa dạng đài)
Bộ Trạch tả - Alismales
Bao gồm những thực vật 1 lá mầm nguyên thuỷ nhất hiện nay, đó là những cây thân cỏ sống ở nước hoặc đầm lầy, mạch thông chưa có hoặc chỉ có ở rễ, thành phần hoa còn nhiều, chưa cố định xếp xoắn, các lá noãn còn rời nhau.
Phân lớp này gồm 2 bộ: bộ Trạch tả và bộ Rong từ. Sau đây chỉ xét 1 bộ.
I. PHÂN LỚP TRẠCH TẢ - ALISMIDAE
Bao gồm những cây một lá mầm nguyên thuỷ.
Xét 2 họ đại diện: họ Trạch tả và họ Lá sắn; 2 họ này phân biệt nhau bởi:

Họ Trạch tả: hoa lưỡng tính, các lá noãn rời nhau, bầu trên
Họ Lá sắn: hoa đơn tính, các lá noãn dính nhau, bầu dưới
C. PHÂN LOẠI
a. Họ Trạch tả - Alismaceae
Cây thân cỏ, sống nở nước hay chỗ ẩm. Lá có cuống dài, phiến đa dạng.
Hoa đều, thường lưỡng tính. Bao hoa 2 vòng, phân hoá. Nhị 6 hoặc nhiều. Bộ nhuỵ có các lá noãn rời hoặc hơi dính nhau ở gốc. Quả đóng, hạt không nội nhũ
Công thức hoa: * K3C3A6-G
b. Họ Lá sắn - Hydrocharitaceae
Cây cỏ lâu năm, ở nước ngọt hay nước mặn, ngập hoàn toàn. Không có mạch thông. Hoa thường đơn tính khác gốc; hoa thường đều. Hoa đực có 3-12 nhị. Hoa cái có nhị lép, các lá noãn dính nhau thành bầu dưới, 1 ô với lối đính noãn bên. Quả mọng, hạt có phôi thẳng. Công thức hoa: ♂ K3C3A6-12

♀ K3C3 G (6)