ôn tập chương học kì 1

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ NĂM HỌC 2013-2014
Câu 1: Hãy trình bày phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình? Lấy ví dụ . Hãy chỉ ra các yếu tố biện chứng trong các câu thành ngữ: Rút dây động rừng ; tre già măng mọc ; nước chảy đá mòn
Bài làm
Phương pháp luận biện chứng là xem xét sự vật , hiện tượng , sự ràng buộc lẫn nhau giữa chúng , trong sự vận động và phát triển ko ngừng của chúng
VD: câu nói của Hê-ra-lit: Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông
mọi sự vật hiện tượng đều có quan hệ nhân quả

Phương pháp luận siêu hình là xem xét sự vật hiện tượng một cách phiến diện , chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập , ko vận động , ko phát triển ,áp dụng một cánh máy móc đặc tính của sự vật này vào sự vật khác
VD: nhà triết học người Anh Hốp-xơ do ko nắm đc đặc tính riêng của giới hữu cơ , ông đã cho rằng ,cơ thể con người giống như các bộ phận của một cỗ máy , tim là lò xo , dây thần kinh là sợi chỉ , khớp xương là bánh xe làm cho cơ thể chuyển động
Các yếu tố biện chứng trong câu thành ngữ :
+ Rút dây động rừng :nghĩa đen :trong rừng có nhiều cây ,chỉ cần rút 1cái cây thì sẽ ảnh hưởng đến rừng cây các sự vật hiện tượng đều có mối quan hệ ràng buộc lẫn nhau .các sự vật này có liên quan tồn tại đan xen chặt chẽ với nhau
+ tre già măng mọc : ko có sự vật nào tồn tại 1 cách bất diệt và vĩnh cửu. tre rồi sẽ già và măng sẽ mọc lên thay thế cho tre. Các sự vật hiện tượng đang tồn tại sẽ bị sự vật hiện tượng khác thay thế theo quy luật tự nhiên và xã hội
+ Nước chảy đá mòn: nước và đá có mối quan hệ ràng buộc
Câu 2: So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa vận động và phát triển của sự vật , hiện tượng ?
Bài làm
Giống nhau:
Đều là sự biến đổi chung của sự vật , hiện tượng trong tự nhiên cũng như trong đời sống xã hội
Khác nhau

VẬN ĐỘNG
Là sự biến đổi
Câu 3: Hãy CM vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất , phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật , hiện tượng

Bài làm
Vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất :
Bất kì sự vật hiện tượng nào cũng luôn luôn vận động . Bằng vận động và thông qua vận động mà sự vật , hiện tượng tồn tại và thể hiện đặc tính của mình
Phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật , hiện tượng
Khuynh hướng tất yếu của quá trình phát triển là cái mới ra đời thay thế cái cũ , cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu . Quá trình này ko diễn ra một cách đơn giản ,thẳng tắp , mà diễn ra một cách quanh co , phức tạp ,đôi khi có bước thụt lùi tạm thời
Câu 4: Thế nào là mâu thuẫn? thế nào là mặt đối lập ? hai mặt đối lập có quan hệ như thế nào thì tạo thành mâu thuẫn ?
Bài làm
-Mâu thuẫn là một chỉnh thể , trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất với nhau , vừa đấu tranh với nhau.
- Mặt đối lập là những khuynh hướng , tính chất , đặc điểm ... mà trong quá trình vận động , phát triển của sự vật và hiện tượng , chúng phát triển theo chiều hướng trái ngược nhau
-Hai mặt đối lập phải vừa có sự thống nhất với nhau , vừa có sự đấu tranh với nhau thì tạo thành mâu thuẫn.Thống nhất với nhau là liên hệ gắn bó với nhau , làm tiền đề tồn tại cho nhau . Đấu tranh với nhau là luôn tác động ,bài trừ gạt bỏ nhau
Câu 5: Qua nghiên cứu sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập của mâu thuẫn , em rút ra bài học gì cho bản thân mình ?
Bài làm
Qua nghiên cứu sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập của mâu thuẫn ,em rút ra được bài học cho bản thân mình: cần phải biết phân tích những mâu thuẫn tronh nhận thức , trong rèn luyện phẩm chất đạo đức . Phải phân biệt đâu là đúng ,đâu là sai , cái gì tiến bộ , cái gì lạc hậu để nâng cao nhận thức khoa học , phát triển nhân cách . Biện pháp thường xuyên để giải quyết mâu thuẫn trong cuộc sống là phải tiến hành phê bình và tự phê bình , tránh thái độ xuê xoa ,dĩ hòa vi quý ,ko dám đấu tranh chông lại những cái lạc hậu , tiêu cực
Câu 6: Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa sự biến đổi về lượng và sự biến đổi về chất của sự vật , hiện tượng
Bài làm
Sự biến