On tap

đổi mới
kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh THCS
Môn Sinh học
Cửa Lò, ngày 8-10 tháng 7 năm 2008
Mong muốn của tôi là .
Mục tiêu

Xác định được thực trạng DGKQHT môn Sinh học
Xác định được các định hướng và giải pháp DMKTDG KQHT
Xác định được quy trỡnh DGKQHT
Thiết kế thành thạo các loại câu hỏi tự luận.
Phân biệt được và thiết kế được các loại câu hỏi TNKQ.
Xác định được các bước của quy trỡnh xây dựng đề KTDGKQHT của HSTHCS.
Thiết kế được 1 đề kiểm tra
Xõy d?ng du?c k? ho?ch tập huấn
PP tập huấn
Dối chiếu Mong muốn với mục tiêu khoá tập huấn, chúng tôi thấy ...
Nội dung

Thực trạng DGKQHT môn Sinh học
Dịnh hướng và giải pháp DMKTDG KQHT
Quy trỡnh DGKQHT
Thiết kế các loại câu hỏi tự luận.
Thiết kế được các loại câu hỏi TNKQ.
Quy trỡnh xây dựng đề KTDGKQHT của HS THCS.
Thiết kế đề kiểm tra
Xõy d?ng du?c k? ho?ch t?p hu?n







Phương pháp tập huấn
Tổ chức lớp
Lớp trưởng
Lớp phó
Nhóm trực nhật:
Diểm danh
Khởi động đầu giờ
Ôn bài
Ghi biên bản buổi học

xây dựng nội quy khoá tập huấn
Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn sinh học ở THCS

Mục đích của kiểm tra đánh giá
Làm sáng tỏ mức độ đạt được của HS về kiến thức, kĩ nang, thái độ so với mục tiêu giáo dục, so với "chuẩn kiến thức, kĩ nang"
Công khai hoá các nhận định về nang lực, kết quả học tập của mỗi HS,
Nâng cao ý thức trách nhiệm, tự giác, ý chí vươn lên trong học tập.
Giúp GV, CBQL điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động chuyên môn ... nhằm đạt mục tiêu dạy học,
Giúp PHHS trong việc lựa chọn cách giáo dục và hướng nghiệp cho con em họ.

Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn sinh học ở THCS

Ch?c nang kiểm tra, dỏnh giỏ
cung cấp thông tin phản hồi
cơ chế điều khiển quá trỡnh d?y - h?c
Các loại hình kiểm tra
Định kì
1 tiết
Học kì
Thực hành
Thường xuyên
Miệng
15 phút
CT, SGK
Mục tiêu
Chuẩn KT-KN
Các nội dung kiểm tra
Tư duy
Suy luận
Năng lực



Kĩ thuật
ra đề kiểm tra
QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ
Xác định mục đích, yêu cầu đánh giá
Xác định mục tiêu đánh giá
Tiến hành đánh giá
Xử lí số liệu và kết quả
Lựa chọn phương pháp, kĩ thuật đánh giá
Nhận xét và kết luận theo mục đích, yêu cầu






KĨ THUẬT THIẾT KẾ CÂU HỎI
Câu hỏi Tự luận (TNCQ)
Câu hỏi đóng
Đánh giá mức độ
nhận biết,
ghi nhớ,
đôi khi có vận dụng
Câu hỏi mở
Đánh giá mức độ
hiểu và vận dụng
(tại sao?
như thế nào?
bằng cách nào?)
KĨ THUẬT THIẾT KẾ CÂU HỎI
Câu hỏi TNKQ
Câu hỏi
nhiều
lựa chọn

Câu hỏi
“Đúng – Sai”

Câu hỏi
Ghép đôi

Câu hỏi
Điền khuyết

Câu hỏi nhiều lựa chọn
Lệnh + Câu dẫn + Các phương án lựa chọn

Câu dẫn: là một câu hỏi hoặc một câu chưa hoàn chỉnh ; viết ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu.
Các phương án lựa chọn: 1 phương án đúng + 3 phương án nhiễu.
+ Phương án đúng thể hiện sự hiểu biết của HS khi chọn đáp án chính xác đối với câu hỏi hay vấn đề được câu dẫn đặt ra.
+ Phương án nhiễu là câu trả lời hợp lí (nhưng không chính xác) đối với câu hỏi hoặc vấn đề được nêu ra trong câu dẫn đối với HS không có kiến thức hoặc không học bài đầy đủ và không hợp lí đối với HS có kiến thức, chịu khó học bài.
Phương án nhiễu cần phải:

Có mối liên hệ với câu dẫn và tạo nên một nội dung hoàn chỉnh, có nghĩa.
Không nhắc lại các thông tin của câu dẫn trong mỗi câu lựa chọn.
Có cấu trúc và nội dung tương tự như câu trả lời đúng.
Tránh nh?ng phương án nhiễu nhỡn vào thấy sai ngay.
Tránh có 2-3 câu trả lời đúng (mặc dù chưa đủ); tránh có phương án "Tất cả đều đúng", "Tất cả đều sai".
Hạn chế cho học sinh lựa chọn phương án trả lời đúng nhất, vỡ câu hỏi này thường khó, nên dành cho HS giỏi.
Hạn chế cho HS lựa chọn phương án trả lời sai (phủ định) vỡ HS dễ nhầm lẫn. Nếu yêu cầu chọn phương án phủ định (không) hoặc sai thỡ phải in đậm hoặc gạch chân nh?ng từ đó ở câu dẫn.

Một số cơ sở để viết câu TNKQ
1. Lập một nhóm các đặc điểm có tính chất giả thiết ? HS xác định chúng là đặc điểm của một nhóm sinh vật, bộ phận, cơ quan hay là của một quá trỡnh sinh học
2. Viết một số nhóm sinh vật có tính chất giả thiết ? HS ch?n nhóm sinh vật cùng có 1 đặc điểm, tính chất nào đó hay cùng 1 nhóm phân loại.
3. Dưa ra một số đặc điểm của sinh vật, bộ phận, cơ quan hay 1 quá trỡnh sinh học ? HS xác định đó là các đặc điểm giống (hay khác) một nhóm sinh vật, cơ quan, bộ phận hay một quá trỡnh sinh học khác
4. Mô tả một phần thí nghiệm khoa học ? HS l?a ch?n khả nang xảy ra.
5. Liệt kê bài toán với các d? kiện cần thiết cho việc giải bài toán ? HS đưa ra kết quả đúng của bài
6. Dưa ra 1 đặc điểm của sinh vật bộ phận, cơ quan hay 1 quá trỡnh sinh học ? HS xác định ý nghĩa của đặc điểm ấy.
7. Viết một số đặc điểm thuộc tính của sinh vật có tính chất giả thiết ? HS xác định đặc điểm nào là quan trọng nhất, chủ yếu nhất hay đặc trưng nhất
Một số VD câu TNKQ
1. Lập một nhóm các đặc điểm có tính chất giả thiết ? HS xác định chúng là đặc điểm của một nhóm sinh vật, bộ phận, cơ quan hay là của một quá trỡnh sinh học

Nh?ng d?c di?m n�o sau dõy l� c?a l?p bũ sỏt?
Hụ h?p b?ng da v� ph?i, tim 3 ngan, d? tr?ng ? nu?c
Hụ h?p b?ng mang, tim 2 ngan, d? tr?ng ? nu?c
Hụ h?p b?ng ph?i, tim 4 ngan, d? tr?ng ? c?n
Hụ h?p b?ng ph?i, tim 3 ngan, d? tr?ng ? c?n


Một số VD câu TNKQ
2. Viết một số nhóm sinh vật có tính chất giả thiết ? HS ch?n nhóm sinh vật cùng có 1 đặc điểm, tính chất nào đó hay cùng 1 nhóm phân loại.
Nhúm cõy thu?c l?p 1 lỏ m?m l�:
A. Lỳa, l?c, khoai lang, c?i xanh.
B. Kờ, lỳa, ngụ, cau.
C. D?a nu?c, d?a, d?u, r? qu?t
D. B�ng, ?i, sen, phu?ng
Nhúm d?ng v?t thu?c l?p cỏ:
A. Cỏ voi, cỏ chộp, cỏ mố
B. Cỏ trụi, cỏ chộp, cỏ s?u
C. Cỏ trớch, cỏ thu, cỏ heo
D. Cỏ rụ phi, luon, ch?ch
Một số VD câu TNKQ
3. Dưa ra một số đặc điểm của sinh vật, bộ phận, cơ quan hay 1 quá trỡnh sinh học ? HS xác định đó là các đặc điểm giống (hay khác) một nhóm sinh vật, cơ quan, bộ phận hay một quá trỡnh sinh học khác
Quỏ trỡnh tiờu húa ? ru?t non khỏc v?i tiờu húa ? d? d�y l�
Ch? cú bi?n d?i co h?c
Ch? cú bi?n d?i húa h?c
Bi?n d?i co h?c l� ch? y?u, bi?n d?i húa h?c khụng dỏng k?
Bi?n d?i húa h?c l� ch? y?u, bi?n d?i co h?c khụng dỏng k?
Trong cỏc d?c di?m sau, d?c di?m n�o ch? cú ? d?ng v?t m� khụng cú ? TV?
T? du?ng
Hụ h?p
Cú h? TK v� giỏc quan
Sinh s?n

Một số VD câu TNKQ
4. Mô tả một phần thí nghiệm khoa học ? HS l?a ch?n khả nang xảy ra.
L?y m?t m?u xuong dựi ?ch cho v�o trong 1 c?c d?ng dung d?ch HCl 10%, sau 1 th?i gian xuong s?:
C?ng lờn.
Tr? nờn m?m v� d?o.
Tan h?t.
Khụng thay d?i gỡ.
?ch dó h?y nóo d? nguyờn t?y, khi kớch thớch nh? 1 chi sau bờn ph?i b?ng HCl 0,3% ?ch s? ph?n ?ng nhu th? n�o?
Chi sau bờn ph?i co
C? 2 chi sau d?u co
Chi tru?c v� chi sau bờn ph?i co
C? 4 chi d?u co
Một số VD
5. Liệt kê bài toán với các d? kiện cần thiết cho việc giải bài toán ? HS đưa ra kết quả đúng của bài

Trờn m?t m?ch c?a 1 do?n DN cú trỡnh t? s?p x?p cỏc Nu nhu sau:
-A-T-G-T-X-G-A-. Theo NTBS thỡ do?n m?ch tuong ?ng s? l�:
-T-A-X-A-G-X-U-
-T-A-X-A-G-X-T-
-A-U-X-U-G-X-X-
-T-A-X-A-G-T-T-



Một số VD câu TNKQ
6. Dưa ra 1 đặc điểm của sinh vật bộ phận, cơ quan hay 1 quá trỡnh sinh học ? HS xác định ý nghĩa của đặc điểm ấy.
Thõn cỏ chộp hỡnh thoi cú ý nghia gỡ trong d?i s?ng c?a nú?
Giỳp cỏ gi? thang b?ng
Giỳp cỏ n?i lờn, l?n xu?ng d? d�ng
Giỳp cỏ gi?m s?c c?n c?a nu?c
Giỳp cỏ d?i hu?ng khi boi
B?n dụi chõn bũ c?a Nh?n cú ch?c nang l�:
Di chuy?n v� chang lu?i
Kh?u giỏc v� xỳc giỏc
B?t m?i v� t? v?
Sinh ra to
Một số VD câu TNKQ
7. Viết một số đặc điểm thuộc tính của sinh vật có tính chất giả thiết ? HS xác định đặc điểm nào là quan trọng nhất, chủ yếu nhất hay đặc trưng nhất

D?c di?m n�o sau dõy th? hi?n s? ti?n húa c?a l?p thỳ so v?i cỏc l?p d?ng v?t cú xuong s?ng khỏc?
Hụ h?p b?ng ph?i
D? con v� nuụi con b?ng s?a
H? b�i ti?t l� dụi th?n sau
Mỏu di nuụi co th? l� mỏu d? tuoi
Hoạt động nhóm

Thiết kế câu hỏi Tự luận: câu hỏi đóng
câu hỏi mở
Thiết kế câu hỏi TNKQ (nhiều lựa chọn) theo 7 nội dung trên
Câu "Dúng sai"
L?nh + ph?n d?n + ph?n tr? l?i
Ph?n d?n: trỡnh bày một nội dung nào đó mà HS phải đánh giá là đúng hay sai.
Phần trả lời chỉ có 2 phương án: đúng (D) và sai (S).
Các câu trong phần dẫn nên viết ngắn gọn, không nên trích dẫn nguyên van nội dung SGK; tránh sử dụng nh?ng thuật ng? mơ hồ, không xác định về mức độ như "thông thường", "hầu hết", "luôn luôn", "tất cả", "không bao giờ". vỡ HS dễ đoán được câu đó đúng hay sai.
Loại câu D-S thường chỉ kiểm tra kiến thức ở mức độ "biết", ít kích thích suy nghĩ, khả nang phân hoá HS thấp; yếu tố ngẫu nhiên, may rủi nhiều hơn so với câu nhiều lựa chọn
Câu ghép đôi
L?nh + 2 dóy thụng tin + (k?t qu?)
Câu lệnh: tuỳ yêu cầu trả lời của câu hỏi mà có lệnh khác nhau.
Dãy bên trái là phần dẫn gồm các câu hỏi hoặc các câu chưa hoàn chỉnh; dãy bên phải là phần trả lời gồm các câu trả lời hoặc mệnh đề để hoàn chỉnh câu dẫn.
K?t qu?: ghép các câu dẫn với các câu trả lời thích hợp bằng một gạch nối hoặc cũng có thể trả lời đơn giản: 1 . , 2 ., 3 .
Loại câu ghép đôi thích hợp với việc kiểm tra một nhóm kiến thức sự kiện.
Khi viết loại câu này cần chú ý nh?ng điểm sau:
- Dãy thông tin đưa ra không nên quá dài.
- Nên có nh?ng câu trả lời dư ra để tang sự cân nhắc khi lựa chọn.
- Thứ tự câu trả lời không nên trùng với thứ tự câu hỏi
Câu điền khuyết
Lệnh + Nội dung + (Thông tin)
Phần nội dung bao gồm nh?ng câu có chỗ để trống (...) để điền từ thích hợp.
Phần cung cấp thông tin gồm nh?ng từ hoặc cụm từ cho trước, số cụm từ phải nhiều hơn số chỗ trống cần điền để tang sự cân nhắc khi lựa chọn.
Có thể không có phần cung cấp thông tin. HS phải tự tỡm từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống ? mỗi chỗ trống chỉ có một cụm từ được chọn là điền đúng,
Chú ý khi viết loại câu hỏi điền khuyết :
- Bảo đảm mỗi chỗ trống chỉ điền được 1 từ hoặc cụm từ.
- Mỗi câu nên chỉ có 1 hoặc 2 chỗ trống, được bố trí ở gi?a hay cuối câu. Dộ dài của các khoảng trống nên bằng nhau để HS không đoán được từ phải điền là dài hay ngắn.
- Tránh dùng nh?ng câu trích nguyên van trong SGK vỡ sẽ khuyến khích HS học thuộc lòng.
Một số sơ suất thường gặp khi ra đề TNKQ

? Dạng nhiều lựa chọn:
? Có nhiều hơn 1 phương án đúng
? Không có phương án nào đúng
? Lệnh không thống nhất: Khoanh tròn, đánh dấu, gạch chân, .
? Hỡnh vẽ không chính xác, quên chiều mũi tên,.
? Phương án nhiễu không HS nào bị mắc
? Câu phủ định không gạch chân, không in đậm
? Có các phương án nhiễu phủ định nhau hoặc đồng nghĩa

? Dạng đúng/sai: câu khẳng định không rõ tính đúng, sai
? Dạng ghép đôi:
? Số dòng ở hai cột bằng nhau
? Một số dòng ở cột bên trái ghép được với hơn một dòng ở cột bên phải.

? Dạng điền khuyết:
? Từ hoặc cụm từ cần điền không đơn trị
? Cụm từ cần điền quá dài

Hoạt động nhóm

Thiết kế câu đúng – sai
Thiết kế câu ghép đôi
Thiết kế câu điền khuyết
Quy trình xây dựng đề kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS
Xác định mục đích yêu cầu kiểm tra đánh giá
Xác định mục tiêu dạy học
Thiết lập ma trận 2 chiều/ tiêu chí kĩ thuật cho đề kiểm tra

Thiết kế câu hỏi theo ma trận
Xây dựng đáp án và biểu điểm





Hệ thống mục tiêu môn học toàn cấp
(3 lĩnh vực:KT, KN, TĐ; 3 mức độ: NB,TH, VD)
Hệ thống mục tiêu môn học từng khối
(3 lĩnh vực, 3 mức độ)
Hệ thống mục tiêu môn học từng
chương, từng phần (3 lĩnh vực, 3 mức độ)
Hệ thống mục tiêu từng bài
(3 lĩnh vực, 3 mức độ)
Xác định mục tiêu dạy học

Xác định tỷ lệ thời gian, trọng số cho tự luận và TNKQ
Xác định trọng số cho từng mạch kiến thức, từng mức độ nhận thức
Xác định số câu hỏi trong từng ô của ma trận dựa trên bảng mục tiêu đã xây dựng
Thiết lập ma trận 2 chiều/ tiêu chí kĩ thuật
cho đề kiểm tra




Căn cø vµo môc tiªu vµ ma trËn ®Ó thiÕt kÕ c¸c lo¹i c©u hái (tù luËn, tr¾c nghiÖm kh¸ch quan)





Tỷ lệ d¹ng c©u hái trong TNKQ hîp lÝ nªn lµ:
60-70% c©u nhiÒu lùa chän
10-20% c©u ghÐp ®«i
10% c©u ®iÒn khuyết
10% c©u ®óng/sai
Thiết kế câu hỏi theo ma trận

Thang cho điểm đánh giá:11 bậc (0, 1, 2.,10 điểm), có thể có điểm lẻ (0,5) ở bài kiểm tra học kỡ và kiểm tra cuối nam.

Biểu điểm với hỡnh thức tự luận: gồm các nội dung cần trả lời và số điểm cho từng nội dung.

Biểu điểm với hỡnh thức TNKQ: diểm tối đa toàn bài được chia cho các dạng câu hỏi với mức độ khó, dễ khác nhau.

Biểu điểm với hỡnh thức kết hợp TNKQ và tự luận: diểm tối đa toàn bài phân phối cho từng phần tự luận và TNKQ tuỳ thời gian làm bài và mức độ khó của các câu hỏi.
Các đề kiểm tra 45 phút: TNKQ 4 điểm và tự luận 6 điểm; cũng có thể là 5 - 5 hoặc 4,5 - 5,5
Xây dựng đáp án và biểu điểm

Hoạt động nhóm

Thiết kế đề kiểm tra học kì
theo quy trình 5 bước