ÔN KIỂM TRA HỌC KÌ II-TÌM CTPT3

Các phương pháp
Tìm Công thức phân tử
Bài 3
Phương pháp tìm CTPT
( Khi biết % của tất cả các nguyên tố )
Bước 1: Đặt CTTQ
Bước 2: Lập tỉ lệ số nguyên tử
các nguyên tố, theo công thức:
Bước 3:Lập công thức nguyên ( CTNG)
Gồm 4 bước giải
Phương pháp tìm CTPT
Khi biết % CỦA các NGUYÊN TỐ
Với hợp chất AxBy có:
X : y =
%A
MA
:
%B
MB
Bước 4: Tìm chỉ số CTNG ? CTPT

Gợi ý:
-Tỉ lệ số nguyên tử các
nguyên tố phải là tỉ lệ
nguyên và tối giản
- Chỉ số CTNG có thể tìm từ:
M
Gợi ý của đề.
Điều kiện hoá trị
Một chât hữu cơ X có % khối lượng của C, H, Cl lần lượt là 14,28%; 1,19%; 84,53%. Hãy lập luận để tìm CTPT của X. Viết CTCT có thể có của X.

PP tìm CTPT
từ % các nguyên tố
(ĐHQG TP.HCM - 2000)
Ví dụ1:

Giải:
- Đặt CTTQ X: CxHy Clz
? x : y : z =
%C
12
%H
1
%Cl
35,5
:
:
? x : y : z = 1,19 : 1,19 : 2,38
? x : y : z = 1 : 1 : 2
?CTNG X: ( CHCl2)n ; n ? ?+

Vì : 0 < số H ? 2. Số C + 2 - số Cl
? 0 < n ? 2.n + 2 - n
? n ? 2 ? n =1; 2

Giải:
CTTQ X: CxHy Clz
CTNG X: ( CHCl2)n ; n ? ?+

Ta được : n =1; 2
� n = 1 ? CTPT X: CH Cl2
( loại: vì không đảm bảo hoá trị)
� n = 2 ? CTPT X: C2H2 Cl4
Vậy X: C2H2 Cl4
? 2 đông phân:
CHCl2-CHCl2; CH2Cl-CCl3
(hợp lý)
ví dụ 2:

-A chứa C,H,O có %C = 49,58, %H = 6,44
- Khi hoá hơi hoàn toan 5,45 gam A, thu được
0,56 lit hơi A (ĐKC)
Tìm CTPT của A
PP Tìm CTPT
Biết %các nguyên tố
(Trích đề thi ĐHGTVT - 1997)
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập tỉ lệ số nguyên tử
các nguyên tố.
B3. Lập CTNG
B4. Tìm chỉ số CTNG

- Đặt CTTQ A: CxHy Oz
? x : y : z =
%C
12
%H
1
%O
16
:
:
? x : y : z =4,13 : 6,44 : 2,75
? x : y : z =
Vì : %C + %H + % O = 100%
? % O = 100 - (%C + %H ) = 43,98
1,5 : 2,3 : 1 = 3/2 : 7/3: 1 = 9 : 14 :6
Vậy CTPT X : C9H14O6

- Đặt CTTQ A: CxHy Oz
=
=
Theo đề ? % O =100 - (%C + %H ) = 43,98
Từ khối lượng và thể tích A ?MA =218 đvC
=
?
12x
%C
y
%H
16z
%O
MA
100
?
? X =9; y = 14 ; z = 6
Vậy: CTPT A: C9H14O6
ví dụ 3:

-A chứa C,H,O có:
%C = 76,85; %H = 12,36; % O =10,78
- Biết A là este có thể điều chế được xà phòng.
Tìm CTPT của A
PP Tìm CTPT
Biết %các nguyên tố
(Trích đề thi ĐH Ngoại Thương - 1997)


Giải:
- Đặt CTTQ A: CxHy Oz
? x : y : z =
%C
12
%H
1
%O
16
:
:
? x : y : z = 6,404 : 12,36 : 0,674
? x : y : z = 9,5 : 18,3 : 1 = 19/2: 55/3 : 1 = 57 : 110 : 6
?CTNG A: ( C57H110O6)n ; n ? ?+

Nhờ gợi ý A là este có thể điều chế được xà phòng.

?A là este 3 lần este của Glyxerin và axit béo
? A có 6 nguyên tử oxi ? n =1
Vậy A : C57H110O6
Bài tập đề nghị:
Câu 1: ( Trích đề thi ĐH Ngoại Thương - 2001)
Chất hữu cơ A mạch hở có thành phần: 31,58 %C;
5,26%H và 63,16 %O.
Tỉ khối hơi của A so với H2 bằng 38.
Tìm CTCT- CTCTA
Câu 2 : ( Trích đề thi ĐHQG HN - 1997)
Hai chất đồng phân A và B có thành phần 40,45%C ;
7,86%H ; 15,73%N; còn lại là O. Tỉ khối hơi của A so với
không khí là 3,069 . Khi phản ứng với NaOH, A cho muối
C3H6O2NNa còn B cho muối C2H4O2NNa.
a.Xác định CTPT của A, B.
b.Xác định công thức cấu tạo của A và B
ĐS CTPT: C2H4O3
CTCT: HO - CH2 - COOH
ĐS a: A,B : C3H7O2N
ĐS b: A là amino axit
B là este của amino axit
GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)