Những vấn đề môi trường bức xúc hiện nay

Chương 2: Những vấn đề môi trường bức xúc trên thế giới và phương hướng bảo vệ môi trường
Giảng viên: Đỗ Văn Tuân
A, Suy giảm nguồn nước ngọt và ô nhiễm biển đại dương
Vai trò nước ngọt ?
* Nước là thành phần cơ bản trong tự nhiên: Nước chiếm 65- 90% cơ thể sinh vật Cơ thể phản ứng rất nhạy khi thiếu nước
?
Nước để các loài ĐV sống
Nước để các loài TV sống
* Nước tham gia cấu tạo nên sinh quyển: Chu trình vận động của nước trong sinh quyển giữa vai trò chủ đạo trong điều hòa khí hậu, đất đai và sự phát triển của trái đất
Điều hòa khí hậu
Nền văn minh lúa nước Việt Nam phát triển trên các lưu vực sông
Trên trái đất nước phân bố ở đâu?
- Nước ngầm
- Nước mặt
Tình hình tài nguyên nước ở Việt Nam
Các Đ/c có nhận xét gì về tài nguyên nước ở Việt Nam?
Lượng nước dồi dào: 17.000m3/ người.
- Lượng mưa trung bình cao 1800- 2000 mm.
- Sông ngòi dày đặc 0,5- 2km/ km2
- Nước tập trung chủ yếu vào mùa mưa
- Nước có độ khoáng thấp, là nước mềm.
- Có trên 350 nguồn nước nóng, nước khoáng phục vụ du lịch, sức khỏe, nước khoáng thiên nhiên…
Phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế Việt Nam.
Sự ô nhiễm môi trường nước
Ô nhiễm môi trường nước là gì?
Ô nhiễm môi trường nước là sự có mặt của một hay nhiều chất lạ trong nước làm biến đổi chất lượng nước, gây tác hại đối với sức khỏe sinh vật cũng như trong sản xuất công, nông nghiệp.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước?
- Do rác thải, nước thải sinh hoạt
- Do nước thải công nghiệp
- Do nước tràn trên mặt đất ô nhiễm
- Do nước thải công nghiệp hạt nhân
- Do hóa chất sử dụng trong nông lâm nghiệp
Chôn lấp rác gây ô nhiễm nước ngầm
Sông Thị Vải- Đồng Nai
Hà Nội tháng 11 năm 2008
Thiếu nước sạch, nguyên nhân gây ra cái chết cho
khoảng 2,2 triệu người trên hành tinh
Sinh vật dưới nước chết
Bệnh tiêu chảy gia tăng do sử dụng nguồn nước ô nhiễm Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2.Trong tháng 3- 2010, số bệnh nhân là 4.958 ca tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái
Bệnh ngoài da, ung thư
1991 đến cuối năm 2005,tại xã Thạch Sơn có
304 người chết thì đã có tới 106 người do ung thư
Sử dụng hiệu quả trong sinh hoạt cũng như sản xuất nguồn nước sạch.
- Để rác đúng nơi quy định
Làm gì để bảo vệ nguồn nước ngọt?
- Xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, các nhà máy sản xuất để hoàn lại nguồn nước sạch.
Hệ thống xử lý nước thải do Viện CN thực phẩm nghiên cứu
Tích cự tham gia, tuyên truyền bảo vệ môi trường
Ô nhiễm biển và đại dương
Vai trò của biển và đại dương?
Điều hòa khí hậu: hấp thu 30% CO2
Là nơi sinh sống của hàng triệu loài sinh vật
Là nơi cung cấp nguồn năng lượng, thực phẩm, dược phẩm, tài nguyên… cho con người.
Tạo cảnh quan du lịch
Tình hình ô nhiễm và nguyên nhân
Xả, thải nước thải, chất thải ra biển
Cửa ngõ của biển cả
Hoạt động vui chơi, du lịch biển
Cháu bé đang chơi trên bãi biển ngập rác
Biển Ấn Độ
S? C? TR�N D?U
Tràn dầu
Những con tàu gây nên những vết dầu loang
Nuôi trồng hải sản
Giải pháp
Năm 2007 Vớt trên 317 tấn dầu trên biển miền trung
Tuyên truyền nâng cao ý thức, thu gom xử lý rác trên biển, để rác đúng nơi quy định
B, Ô nhiễm đất và hiện tượng sa mạc hóa
Vai trò của đất đối với cuộc sống con người?
Đất là môi trường sống của con người và hầu hết các loài sinh vật ở cạn.
Đất cung cấp những nguyên liệu cần thiết cho cuộc sống, là nền móng cho các công trình xây dựng.
Là nơi sản xuất ra lương thực, thực phẩm để nuôi con người và gia súc.
Là môi trường sống của rừng giúp điều hòa khí hậu, cân bằng sinh quyển.
Tình hình tài nguyên đất trên thế giới và ở Việt Nam
Diện tích trái đất là 510 triệu KM2 trong đó 70,8% là biển còn lại 149 triệu km2 là đất liền.

Cụ thể: + Châu Âu: 9.671.000 Km2
+ Châu Á: 42.275.000 Km2
+ Châu Phi: 29.813.000 Km2
+ Châu Úc: 7.965.000 Km2
+ Châu Mỹ: 17.976.000 Km2



Việt Nam: 331.212 Km2 xếp thứ 55 trên 200 nước

Diện tích trung bình
Chủ yếu sử dụng cho Nông lâm nghiệp
Nằm trong khu vực nhiệt đới, mưa nhiều nên đất dễ bị rửa trôi, xói mòn.
Có vùng diện tích đất ngập nước tương đối lớn : 100.000 Km2 Có giá trị kinh tế cao.
Sự ô nhiễm môi trường đất
Nguyên nhân của ô nhiễm môi trường đất là gì?
Do hoạt động sản xuất công nông nghiệp (thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, chất thải công nông nghiệp, phóng xạ…
VSV gây bệnh như dùng phân tươi bón ruộng chứa VK, virus, trứng kí sinh trùng gây bệnh.
Ô nhiễm đất kéo theo ô nhiễm nước và không khí
Sa mạc hóa do chặt phá rừng ở Bình Thuận
Chặt phá rừng gây sói mòn, hoang mạc hóa
Sa mạc Sahara mỗi năm lấn thêm 10km
Lấn mặn do nuôi trồng thủy sản ở ĐB Sông Cửu Long
Trên thế giới có khoảng 45.000 triệu tấn chất thải/ năm làm ô nhiễm lớp đất mặt cũng như trong lòng đất do chôn lấp các chất thải cực kỳ nguy hiểm.
Ở Việt Nam điểm nóng là tại Hà Nội và TPHCM
Ô nhiễm trắng
Giếng nước gần bãi rác Sầm Sơn
Dư lượng đạm trong vùng sản xuất nông nghiệp Việt Nam
Những con số về ung thư
Phụ nữ Việt Nam ngoài 30
> 5% Có khối u.
Trong đó > 20% là ung thư.
Nguyên nhân do đâu?
Nước ô nhiễm
Đất ô nhiễm Thức ăn nhiễm độc

Xuất hiện ngày càng nhiều làng ung thư: Phú Thọ, Thanh hóa, Đà Nẵng…
Làm thế nào để bảo vệ tài nguyên đất?
- Chống du canh du cư
- Quản lý đất nông nghiệp, chống bỏ hoang, phủ kín đất trống đồi trọc, nơi bị sa mạc hóa, giao rừng cho dân.
- Canh tác hợp lý chống xói mòn đất
Ruộng bậc thang ở Sapa
Chống ngập úng, chống mặn cho đất: xây dựng kênh mương, rửu mặn bằng nước ngọt, trồng rừng.
Cải tạo đất theo hướng sinh thái bền vững nông lâm kết hợp
Xử lý rác thải, xử lý đất bị ô nhiễm
Phân loại rác, để rác đúng nơi quy định
Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường
C, Suy giảm tài nguyên rừng
Vai trò của rừng đối với môi trường và đời sống?
Rừng cung cấp lâm sản: gỗ quý, dược phẩm, thực phẩm, các nguyên liệu công nghiệp (tinh dầu, thuốc nhuộm…)
Rừng là nơi cung cấp năng lượng: gỗ, củi.
Nơi sinh sống của các loài động thực vật, nơi bảo tồn các nguồn gen quý hiếm.
Điều hòa khí hậu, điều hòa lượng nước trên mặt đất
Cung cấp O2, hấp thu khí thải
Bảo vệ đất, hạn chế thiệt hại của thiên tai

Tài nguyên rừng đang suy giảm trầm trọng

- Thế giới: Ðầu thế kỷ 20 diện tích rừng thế giới là 6 tỷ ha.
1958 4,4 tỷ ha
1973 3,8 tỷ ha
1995 2,3 tỷ ha.

Độ che phủ ở Việt Nam là 33,2% (Kon Tum 63,7 %, Sơn La 22%).
Trong khi ở đầu thế kỷ xx là trên 75%
Năm 1945 là 43%
Nguyên nhân của sự suy giảm?
Chiến tranh
Đốt nương, cháy rừng
Hậu quả con người phải gánh chịu
Biến đổi khí hậu
Chưa bao giờ thiên tai xảy ra dồn dập như hiện nay!
Cơn bão Kartrina ở Mỹ 2005 gây thiệt hại 207 người, 1 tr người mất nhà, 5 tr người ko có điện trong 5 tháng
Sóng thần 12-2004: động đất 8 độ richte
tạo những cột nước cao 10m gây thiệt hại về người:
Sri Lanka:     18.706
Indonesia:     27.174
Ấn Độ:         4,371
Thái Lan:      1.516
Trong tháng 11 vừa qua, cơn bão số 11 đã gây lũ lớn, sạt lở đất và ngập úng trên diện rộng tại các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên làm 126 người chết và mất tích, tổng thiệt hại khoảng 5.600 tỷ đồng
Lũ quét
Hãy nhìn xung quanh để tìm nguyên nhân
Bảo vệ rừng là bảo vệ chính cuộc sống và tương lai của chúng ta !
Chúng ta phải làm gì?
Nâng cao ý thức của người dân
Tăng cường lực lượng phòng chống lâm tặc
Chống du canh du cư, tích cực trong dự báo, phòng chống cháy rừng
Trồng rừng, khai thác rừng hợp lý
E, Thủng tầng ozon càng lớn
(Nam Cực 10.000 dặm vuông)
Vai trũ t?ng Ozone
T?ng ụzụn (O3) cú vai trũ b?o v?, ch?n d?ng cỏc tia súng ng?n. B?c x? tia súng ng?n nhu tia c?c tớm, cú nhi?u tỏc d?ng mang tớnh ch?t phỏ hu? d?i v?i con ngu?i, d?ng v?t v� th?c v?t cung nhu cỏc lo?i v?t li?u khỏc
B?c x? tia c?c tớm cú th? gõy h?i cho m?t, l�m d?c thu? tinh th? v� phỏ ho?i vừng m?c, gõy ung thu da, l�m tang cỏc b?nh v? du?ng hụ h?p.
Hiện tượng lỗ thủng tầng ô zôn
Nguồn: EOS, 2003
Ung Thư da, đục thủy tinh thể
Thực vật không phát triển được do tia cực tím
Nguyên nhân
D, Suy giảm đa dạng sinh học
Đa dạng sinh học là gì?
Đa dạng sinh học là toàn bộ sự phong phú của các cơ thể sống và các tổ hợp sinh thái. (đa dạng về loài và hệ sinh thái hay đa dạng về môi trường mà sinh vật thích nghi)
Vai trò đa dạng sinh học?
- Cân bằng sinh thái, giữ cho khí hậu ổn định, tăng độ phì nhiêu cho đất, điều hòa dòng chảy, điều hòa oxy trong không khí.
- Nhiều nguồn gen là thức ăn, dược phẩm cho con người.
NGUYÊN NHÂN SUY GIẢM ĐDSH Ở HỆ THỐNG RĐD
1. Săn bắt buôn bán ĐVHD bất hợp pháp
NGUYÊN NHÂN SUY GIẢM ĐDSH Ở HỆ THỐNG RĐD
2. Chặt phá rừng, ô nhiễm đất, nước, không khí
Giáo dục Đa dạng MT là giáo dục một tinh thần sẵn sàng Chăm sóc và đồng cam với mọi người và thế giới tự nhiên