Nhóm 9

Thành viên thực hiện của nhóm 9:
- Nguyễn Thị Huyền
- Tạ Thị Loan
- Đỗ Thị Phương
- Nguyễn Thị Hằng
- Nguyễn Thị Hằng
Những đặc điểm về hình thái, cấu tạo của ngành chân khớp thích nghi với đời sống trên cạn ?
12
Ng�nh chõn kh?p
Ngành Chân Khớp có cơ thể và phần phụ phân đốt.
Cơ thể phân đốt, các đốt có thể nhiều và giống nhau hoặc khác nhau => giúp cho sự hoạt động của chân khớp trở lên linh hoạt.
Phần phụ phân đốt => Cấu trúc nhiều đốt khớp nhau là nền cho sự chuyên hóa đa dạng của phần phụ chân khớp, kể cả hoạt động sống tinh tế khi đi, nhảy, bay, ...





4
Cơ thể và phần phụ phân đốt
Cơ thể và phần phụ phân đốt
Tầng mặt
Tầng ngoài
Tầng trong
Tế bào mô bì

- Cơ thể có lớp vỏ cứng bọc ngoài, lớp này là tầng cuticun sảm phẩm tiết của mô bì, được phủ 1 lớp sáp không thấm nước => để sống ở nơi khô. VD: côn trùng, nhện.
. Về thành phần hóa học có thể phân biệt tầng mặt và tầng dưới.
+ Tầng mặt là lớp mỏng có bản chất lipoprotein => ngăn cản trao đổi nước.
+ Tầng dưới dày hơn nhiều gồm 2 thành phần chính là kitin và protein. Kitin dẻo và đàn hồi con protein có thể cúng hoặc mềm => giúp bảo vệ các nội quan bên trong.
→Thành phần hóa học của bộ xương ngoài tạo điều kiện cho chân khớp thích nghi rộng với điều kiện sống của môi trường cạn. Bộ xương ngoài còn tạo mấu lồi bên trong là chỗ bám của cơ và là điểm tựa của đòn bẩy khi vận động các đốt.
Chính lớp vỏ kitin cứng đó đã giới hạn sự lớn lên của cơ thể.
Tìm cách sinh trưởng mới là lột xác.
Quá trình lột xác sẽ phải tiến hành ở những nơi kín đáo vì đây là thời kì gay cấn nhất của chân khớp trước lũ kẻ thù luôn rình mò.
VD: Trong đất, dưới kẽ đá, gỗ mục, vỏ cây…
Quá trình: Khi chuẩn bị lột xác Chân khớp nuốt căng không khí, tạo sức ép cho cơ thể phình lên làm vỡ lớp vỏ cũ ở những nơi mà exocuticun rất mỏng rồi chui ra ngoài.
Sau khi lột xác lớp vỏ mới sẽ dần cứng lại và ngay chính lúc này cơ thể tranh thủ lớn lên, chờ lần lột xác mới.
Một số hình ảnh về hiện tượng lột xác:
Hệ cơ gồm các chùm cơ:
Cơ của chân khớp là cơ vân điển hình. So với cơ trơn thì cơ vân phản ứng nhanh hơn.
=> giúp chân khớp thích nghi với môi trường cạn nhiều kẻ thù.
Cơ quan miệng:
- Cơ quan miệng của chân khớp có nhiều dạng giúp thích nghi với các hình thức lấy thức ăn khác nhau.
Hệ hô hấp:
- Chuyển cơ quan hô hấp vào trong cơ thể, được thông với ngoài qua lỗ thở và các lỗ nhỏ. Thường có van khép mở vừa đảm bảo trao đổi khí vừa chống mất nước.
- Với 1 số loài hoạt động mạnh như ong bướm... 1 phần ống khí có thể chuyển thành buồng dự trữ khí và trao đổi khí được tăng cường nhờ hoạt động của cơ khi bay.

Hình thành cơ quan vận chuyển mới:
- Cơ quan vận chuyển hoàn thiện theo nhiều hướng( chạy, nhảy, đào, bới)
=> Chân chạy, chân bám, chân chém, chân đào.
- Xuất hiện cánh để chiếm lĩnh vị trí cao hơn (môi trường không trung), lấy thức ăn và tìm bạn đời.
Thần kinh và giác quan:
Não có cấu tạo phức tạp hơn và các giác quan đa dạng hơn do tốc độ di chuyển nhanh, bắt mồi chủ động, thức hiện các hoạt động sống khác => Hình thành mắt đơn, mắt kép, các loại râu, xúc biện, cơ quan cảm giác và âm thanh, cơ quan phát sáng....
Mắt kép giúp chân khớp nhìn vật rõ ràng và sắc nét hơn kể cả khi hoạt động ban ngày lẫn ban đêm.
Cấu tạo mắt kép
Cơ quan bài tiết:
Ống malpighi là cơ quan bài tiết mới xuất hiện ở chân khớp ở cạn. Phần lớn nước trong dịch bài tiết được thành ruột sau hấp thụ trở lại.
=> giúp chân khớp chống mất nước.



Tập tính sống:
Chuyển sinh hoạt vê ban đêm (gián) vì nhiệt độ xuống thấp, độ ẩm cao.
Hiện tượng ngụy trang và giả trang, hình thành nên các loại màu sắc, hình dạng, các kiểu lẩn trốn kẻ thù: bọ ngựa, bọ que, bướm, ...
Sinh sản và đặc điểm phát triển:
+ Đa số thụ tinh trong hoặc trực tiếp→ tăng hiệu suất thụ tinh.
+ Do môi trường sống trên cạn có sự cạnh tranh gay gắt nên trong sự phát triển của chân khớp xuất hiện các giai đoạn biến thái trong đó giai đoạn ấu trùng thường khác trưởng thành về nhu cầu thức ăn và môi trường sống nên giảm nhẹ được sự cạnh tranh trong nội bộ loài.
Các hình thức ngụy trang để lẩn trốn kẻ thù.
Cám ơn cô giáo và các bạn đã chú ý lắng nghe!