NHỚ ƠN CÔ

Đã lâu lắm rồi tôi chưa có dịp về thăm lại miền quê nơi cuối trời tổ quốc, nơi có những rừng đước, mắm bạt ngàn, nơi ấy là nơi đã cưu mang tôi, giúp đỡ tôi những ngày đầu bước chân chập chững vào đời làm cô giáo. Nơi ấy có một người lãnh đạo mà tôi kính trọng. Sâu thẳm trong trái tim tôi, cô như là người mẹ thứ hai của tôi, tên cô mộc mạc như cây đước miền đất cuối trời tổ quốc, cô tên năm Xuân.
Trời đất Mũi vào mùa mưa lúc nào cũng ong ong tai tái như văn của nguyễn Tuân. Cái giá lạnh của mưa, cái rét ngăn ngắt của mùa đông theo gió len lỏi vào da thịt. Một màu nước lên trắng xóa cả đường đi, không nhìn thấy đâu là đường, đâu là ruộng nữa, chỉ nhìn ranh giới cây đước mọc hai bên bờ mà đi. Đó là Đất Mũi ngày xưa, cái ngày mà cứ nước lên cao đến đâu, ốc leng leo cao lên bám dày lên thân cây đước đến đó, cái ngày mà ngồi trên sàn lảng nhìn những con cua to kềnh theo nước biển bò lên sát mí sàn lảng kiếm ăn, cái ngày mà khi nước rút chỉ cần đem đăng ra đăng một khe lạch nhỏ thì bắt được cả rổ cá đối, tôm tép, cái thời mà khi bắt được cá tép xong chỉ cần ra cạnh nhà bẻ trái bần xanh về nấu canh chua là xong, cái thời mà khi đi ngủ nhà nhà không cần đóng cửa cũng không xảy ra chuyện gì. Cái thời mà 3 giờ sáng đã phải dậy sớm đi chở nước. Vì nước mặn thì nhiều nhưng nước ngọt lại hiếm. cái thời mà mỗi khi tắm có khi chỉ dám lau mình sơ sơ vì nước không có. Cái thời mà đất nước còn ăn gạo tem phiếu, ăn cơm tập thể. Cái thời mà đi đâu cũng phải đi bộ, đất ướt dẻo dính, giữ chặt lấy dép một lớp dày mo, nặng trĩu, qua sông rạch bằng cầu khỉ lắc lư, chợ ven sông lèo tèo, chợ nổi trên sông tấp nập. Cái thời mà chiều tối đưa tay vơ nhẹ là có cả nắm muỗi…Ôi cái thời xa lắc, xa lơ đã đi vào dĩ vãng. Thời bây giờ muốn đi đâu quần là, áo lượt, xe đưa đón tận nhà. Cầu đẹp đẽ khang trang nối liền thôn, xóm, Ấp. Đường Quốc lộ 1A trải nhựa rộng thênh thang từ thành phố phẳng ro chạy tới Năm Căn. Đường liên thôn, liên ấp thuận tiện, cầu khỉ đã đi vào quên lãng, không còn cảnh đường đất dính chặt lấy chân nặng trĩu. Muốn đi đâu chỉ cần nói nơi muốn đến là có xe phục vụ, đi một bước, có xe lớn, xe nhỏ mời chào đi. Những ngôi nhà cao tầng, trường học, bệnh viện khang trang mọc lên, nước máy kéo về tận nhà, các của hàng ga phục vụ cho việc bếp núc được thoải mài, nhàn hạ hơn, giải phóng phụ nữ khỏi cảnh chùi xoong đen kịt vì đun bằng củi hoặc than đước. Những ngôi trường mới đủ chuẩn lần lượt mọc lên, cây xanh che bóng mát rượi như có phép thần tiên, kì diệu biến hóa, thay da, đổi thịt vùng sâu, vùng xa ngày nào nay thành thị trấn sầm uất, đông vui. Đứng trước mái trường mầm non đạt chuẩn trên nền đất của trường xưa lòng tôi bồi hồi xúc động, bao kỉ niệm xưa, kỉ niệm của một thời, người lãnh đạo của tôi đã từng chăm chút, gầy dựng bao công sức, mồ hôi để làm nền móng vững chắc cho mái trường khang trang ngày hôm nay. Nhớ ngày mới thành lập trường, cô lội khắp nơi nhờ sự giúp đỡ của đoàn thể, thanh niên, của Ủy ban để đắp nền, chặt đước dựng nên ngôi trường đơn sơ nền đất, mái lợp bằng lá dừa nước, nhưng đủ rộng và vững chãi chống chọi tốt trước mưa gió của mũi cà Mau. Tên cô đã giản dị mộc mạc chân thành, mà tên trường còn giản dị và mộc mạc nhưng ý nghĩa sâu sắc. Đó là tên kỉ niệm của một cuộc khởi nghĩa anh dũng của huyện. Khi mới thành lập, cô tuyển giáo viên mầm non và cho đi đào tạo. Học trò chưa có, cô đã đi vận động và tuyên truyền ý nghĩa của việc cho các bé đến trường, về việc phụ nữ nên đi học thêm, để cập nhật kiến thức đổi mới của xã hội để làm ra của cải cho mình và giúp ích cho gia đình, cho xã hội. Đa số còn theo tập tục xưa không chịu gởi con cứ ở nhà sanh, đẻ, bế con, nấu cơm chờ chồng đi làm nuôi. Từ khi xóm nhỏ được cô tuyên truyền họ đã hiểu ra trách nhiệm của người phụ nữ trong xã hội hiện nay và họ đã đưa con đi gởi ngày một đông hơn, không còn e dè như lúc đầu nữa. Cô như người mẹ hiền ngược xuôi, tần tảo, vừa chăm lo miếng ăn