NHIỄM SẮC THỂ

Chào mừng thầy và các bạn
Bài thuyết trình:

nhiễm sắc thể eukaryota
NHIỄM SẮC THỂ
ĐẠI CƯƠNG
CHỨC NĂNG
CẤU TRÚC
VÍ DỤ
ĐỊNH NGHĨA
CẤU TRÚC
HiỂNVI
CẤU TRÚC
SIÊU HiỂNVI
I.ĐỊNH NGHĨA .
Khi nhuộm tế bào đang phân chia bằng một số màu kiềm tính ,có thể nhìn dưới kính hiển vi thường các cấu trúc hình que nhuộm màu đậm,nên được gọi là nhiễm sắc thể.
Nhiễm sắc thể ở tế bào eukaryote được cấu tạo từ chất nhiễm sắc gồm chủ yếu là AND và protein histon.Mỗi loài có bộ NST đặc trưng về số lượng,hình thái và cấu trúc .Có 2 loại NST:NST thường và NST giới tính.
Đại đa số các loài có nhiều cặp NST thường và một cặp NST giới tính .
Ở một số loài chỉ có một NST giới tính :châu chấu đực, rệp cái…
Ở sinh vật eukaryota số lượng NST nhiều hay ít không hoàn toàn phản ánh mức độ tiến hóa thấp hay cao.
Số lượng NST là đặc trưng cho loài.
Bộ NST 2n ở một số loài :
II.CẤU TRÚC NST


Cấu trúc hiển vi của nhiễm sắc thể có hình dạng đặc trưng ở kì giữa của quá trình nguyên phân. Lúc đó, nhiễm sắc thể gồm hai nhiễm sắc tử chị em (còn gọi là crômatit) gắn với nhau ở tâm dộng (eo thứ nhất hay còn gọi là eo sơ cấp), chia nó thành hai cánh. Tâm động còn là điểm đính nhiễm sắc thể vào sợi tơ vô sắc của thoi phân bào. Nhờ vậy, khi sợi tơ co rút trong quá trình phân bào thì các nhiễm sắc thể sẽ theo đó di chuyển về hai cực của tế bào. Ở một số nhiễm sắc thể còn có eo thứ hai (eo thứ cấp).
Bên trong mỗi nhiễm sắc tử chị em là một phân tử ADN (acid deoxiribonucleic), protein loại histol có vai trò cốt lõi trong việc cuộn lại các phân tử ADN và các protein không histon.
1.Cromatit

2.Tâm động

3.Cánh ngắn

4.Cánh dài
Quan sát NST ở tế bào thực vật, động vật ở kì giữa của nguyên phân bằng kính hiển vi quang học ,ta thấy các NST có hình dạng, kích thước đặc trưng tùy thuộc vào loài .Hình thái của NST biến đổi trong chu kì tế bào .
CẤU TRÚC SIÊU HiỂN VI
NST được cấu tạo từ chất nhiễm sắc và nhiều loại protein trong đó protein histon giữ vai trò cốt lõi chứa phân tử AND mạch kép có chiều ngang 2nm .Phân tử AND quấn quanh khối protein tạo nên các nucleoxom .Mỗi nucleoxom gồm có lõi là 8 phân tử histon và được một đoạn AND chứa 146 cặp nucleotit, quấn quanh 7/4 vòng .giữa 2 nucleoxom liên tiếp là một đoạn AND và một phân tử protein histon trung gian .
Chuỗi nucleoxom tạo thành sợi cơ bản có chiều ngang 11nm .Sợi cơ bản cuộn xoắn bậc 2 tạo thành sợi nhiễm sắc có chiều ngang 30nm.Sợi nhiễm sắc lại được xếp cuộn lần nữa tạo thành sợi có chiều ngang khoảng 300 nm.Cuối cùng là một lần xoắn tiếp của sợi 300nm thành cromatit có chiều ngang khoảng 700nm.NST tại kì giữa ở trạng thái kép gồm 2 cromatit .Vì vậy chiều ngang của mỗi NST có thể đạt tới 1400 nm.
Phân tử AND mạch kép, có chiều ngang 2nm.
Chuỗi nucleoxom tạo thành sợi cơ bản có chiều ngang 11nm.

Sợi cơ bản cuộn xoắn bậc 2 tạo thành sợi nhiễm sắc có chiều ngang khoảng 30nm.
Sợi nhiễm sắc xếp cuộn thành sợi có chiều ngang 300nm.

Cuối cùng là một lần xoắn tiếp của sợi 300nm thành cromatit có chiều ngang khoảng 700nm.
NST tại kì giữa ở trạng thái kép gồm 2 cromatit, vì vậy chiều ngang có thể đạt tới 1400nm.
III.CHỨC NĂNG CỦA NST.
Các chức năng chủ yếu:
1.Lưu trữ bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền
-NST là cấu trúc mang gen:các gen trên một NST được sắp xếp theo một trình tự xác định và được di truyền cùng nhau.
-các gen trên NST được bảo quản bằng cách liên kết với protein histon nhờ các trình tự nucleotit đặc hiệu và các mức xoắn khác nhau.
-từng gen trên NST không thể nhân đôi riêng rẽ mà chúng nhân đôi theo đơn vị nhân đôi gồm một số gen .
-mỗi NST sau khi nhân đôi và co ngắn tạo nên 2 cromatit nhưng vẫn gắn với nhau ở tâm động(NST cấu trúc kép).
-bộ NST đặc trưng cho loài sinh sản hữu tính được di trì ổn định qua các thế hệ bằng sự kết hợp giữa 3 cơ chế:nguyên phân ,giảm phân và thụ tinh.

2.Điều hòa hoạt động của các gen thông qua các mức cuộn xoắn của NST.

3.Giúp tế bào phân chia đều vật chất di truyền vào các tế bào con ở pha phân bào.
Chân thành cảm ơn