Nguyễn Đình Chiểu

SỰ NGHIỆP
Sự nghiệp văn chương của Nguyễn Đình Chiểu có thể chia thành hai thời kỳ sáng tác
Giai đoạn đầu: những năm 50 của TK XIX. Ông đã sáng tác hai tập truyện dài là truyện Nôm Lục Vân Tiên (đã được dịch sang tiếng Pháp) và Dương Từ - Hà Mậu. Thời kỳ khẳng định tư tưởng yêu nước yêu dân, tư tưởng nhân nghĩa của ông
LụcVân Tiên là tác phẩm thơ Nôm đầu tiên. Nguyễn Đình Chiểu muốn khẳng định cuộc sống của con người tương thân tương ái với nhau trên cơ sở nhân nghĩa.
Dương Từ - Hà Mậu: tinh thần chiến đấu, yêu nước tha thiết, sôi nổi,…
Giai đoạn thứ hai: những năm 60 và 70 TK XIX
Trong giai đoạn này, ông đã sáng tác một số thơ, văn tế và một tập truyện dài là Ngư Tiều vấn đáp nho y diễn ca.
NHẬN ĐỊNH
ÔBARÊ (Gabriel Aubaret):
Chúng tôi đã nhận thấy ở tác phẩm đó nhứng tính căn bản của một dân tôc mà chúng tôi đã từng chung sống rất lâu, khiến chúng tôi đã luôn luôn coi đó lả một trong những sản phẩm trí tuệ của con người đạt được cái ưu điểm hiếm có tiêu biểu được một cách trung thành tình cảm của cả một dân tộc.
COOCĐIÊ (Georges Cordier):
Truyện Lục Vân Tiên làm ta nhớ đến truyện Nhị Độ Mai. Truyện được chú ý là nhờ lời văn sáng sủa tao nhã. Có vài đoạn thơ hay như truyện Phan Trần hoặn như trong truyện Kim Vân Kiều. Tập truyện thơ này làm nổi bật ba đức tính xã hội An Nam: hiếu với cha mẹ, tôn trọng thầy, trung với vua.
N.Niculin
Nhà thơ kiêm nhà phê bình hiện đại Xuân Diệu đã viết rằng cánh buồm thơ ca của Đồ Chiểu chứa đầy bão táp của một thời đại giông tố, nó đã đem tới cho chúng ta bầu không khí của thời đại đại đó. Cánh buồm ấy đã vượt qua một thế kỷ, nhẹ nhàng lướt trên sóng thời gian và mạnh bạo tiến thẳng về phương trời xa tắp.
Nguyễn Đình Chú
Cái đẹp của văn chương Đồ Chiểu trước hết là cái đẹp của văn chương luôn luôn vươn lên ở độ cao tư tưởng và tình cảm của thời đại. Từ Lục Vân Tiên đến thơ văn chống Pháp, văn chương Đồ Chiểu đã tiến từ lí tưởng nhân nghĩa đến chủ nghĩa yêu nước xhống ngoại xâm.