NGƯỜI HÀ NỘI THANH LỊCH VĂN MINHTRONG GIAO LƯU VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ

1
L?p 11
B�I 3
NGU?I H� N?I
THANH L?CH VAN MINH
TRONG GIAO LUU V� H?I NH?P QU?C T?
(3 tiết)
2
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức:
Học sinh biết được những điều cần lưu ý khi giao lưu với người nước ngoài.
2. Kĩ năng:
Trình bày được ý kiến về vấn đề rèn luyện bản thân để có thể chủ động trong giao lưu và hội nhập quốc tế.
3. Thái độ:
Phấn khởi, chủ động trong việc nghiên cứu và rèn luyện bản thân để có thể tự tin khi giao lưu với người nước ngoài.
3
PHƯƠNG PHÁP
PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Phương pháp
- Trên lớp, coi trọng việc tổ chức cho học sinh nghiên cứu cá nhân và thảo luận.
- Giáo viên thuyết trình.
2. Phương tiện
- Nên có tranh ảnh hoặc phim.
- Hướng dẫn học sinh sưu tầm tư liệu trước khi lên lớp.
4
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên
- Đọc sách giáo viên và tài liệu tham khảo.
- Thiết kế các hoạt động của học sinh khi lên lớp.
- Chuẩn bị các phương tiện dạy học theo hoàn cảnh của từng trường.
2. Học sinh
- Sưu tầm tư liệu trước khi lên lớp (Xem phần tài liệu tham khảo).
- Chuẩn bị trả lời một số câu hỏi hoặc làm bài tập theo hướng dẫn của giáo viên.
5
Gợi ý cách thực hiện bài dạy
Phân phối thời gian và dung lượng kiến thức:

I. TèM HI?U V? N?P S?NG C?A M?T S? D�N T?C TRONG NU?C V� TRấN TH? GI?I (ti?t 1)
1. N?p s?ng c?a m?t s? dõn t?c ? Vi?t Nam
2. N?p s?ng c?a m?t s? dõn t?c trờn th? gi?i
II. THANH L?CH, VM TRONG GIAO LUU V� H?I NH?P QU?C T? (ti?t 2)
1. Nh?n th?c v? giao ti?p ?ng x? th?i kỡ h?i nh?p
2. M?t s? tỡnh hu?ng ?ng x? c? th?
III. TH?C H�NH (ti?t 3)
6
i.TìM HIểU NếP SốNG MộT Số
DÂN TộC TRONG Nước
và thế giới



7
1. Một số điểm cần lưu ý:
- Trọng tâm của tiết học là dành thời gian cho học sinh trao đổi về những điều bổ ích rút ra từ việc tìm hiểu nếp sống của các dân tộc trên thế giới.
- Cần làm tốt việc hướng dẫn học sinh sưu tầm tư liệu trước khi học bài trên lớp.
- Khi lên lớp, phải ưu tiên việc dành thời gian cho học sinh kể và nhận xét về nếp sống của các dân tộc trên thế giới.
- Nếu thiếu thời gian cho học sinh nghiên cứu và thảo luận thì giáo viên có thể thuyết trình làm rõ nội dung cần đạt ở một số mục.
- Mỗi tiết cần dành từ 6 phút trở lên cho phần củng cố để tổ chức cho học sinh trình bày về vấn đề trọng tâm của tiết học.
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
8
2. Tiến trình thực hiện
Giới thiệu nội dung tiết dạy
Lưu ý:Từ sự khác nhau về điều kiện tự nhiên và văn hóa, các dân tộc có lối sống khác nhau. Cần tìm hiểu vấn đề này để chúng ta có thể chủ động trong giao lưu và hội nhập quốc tế.
9
Tổ chức các hoạt động
* Ứng với các phần mục, giáo viên xác định rõ mục tiêu cần đạt và tổ chức thực hiện theo các bước sau:
Bước 1. Định hướng nhận thức.
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4. Giáo viên nhận xét, bổ sung
* Có thể giáo viên dùng phương pháp thuyết trình để làm rõ nội dung cần đạt
10
Ví dụ
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục Nếp sống của người Việt
Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về phong cách, nếp sống của người đồng bằng.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Học sinh cần nêu được những nét cơ bản về phong cách, nếp sống của người Việt.
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4. Giáo viên nhận xét, bổ sung
- Bắc Bộ:
+ Xu hướng "hướng nội" nhiều hơn;
+ Nhiều lễ nghi…
- Nam Bộ:
+Xu hướng "hướng ngoại", năng động, cởi mở, nhạy bén với thị trường.
+ Bộc trực, phóng khoáng hơn.
11

Hoạt động 2: Nếp sống một số dân tộc miền núi
Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về nếp sống của một số dân tộc miền núi ở nước ta.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Những nét cơ bản về nếp sống của một số dân tộc miền núi ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung
-Thường cúng thần bản, xua ma ác.
- Có khu rừng cấm để thờ cúng các “thế lực siêu nhiên”.
- Không được ngồi quay lưng vào nơi thờ cúng.
- Không đặt chân lên hoặc làm xê dịch hòn đá kê làm kiềng
- Không xoa đầu trẻ em người Hmông, Dao…
- Khi ngủ, không nằm để chân về phía bàn thờ.
12

Hoạt động 3: Nếp sống của người châu Á
Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về nếp sống của người châu Á
Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Những nét cơ bản về nếp sống của người châu Á ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Duy tình, trọng tình.
- Người Thái Lan ưa sự điềm tĩnh, khoan dung; khiêm tốn; ưa sự kín đáo nhã nhặn, và hòa hợp.
- Người Trung Quốc lục địa khi gặp nhau thường cúi đầu hoặc khom người chào và có thể bắt tay.
- Người Hồng Kông thích nói chuyện về các chủ đề ẩm thực, gia đình, du lịch.
- Người Nhật ưa nói bóng gió, không thích làm cho người khác phật ý.
- Người Philippin thích đùa vui, hài hước và cởi mở.
- Người Indonesia coi trọng việc học cách thích ứng với cộng đồng.
- Người Singapore có tác phong đúng giờ; ít khi tặng quà trong quan hệ làm ăn;có thói quen hỏi thẳng vấn đề.
13
Hoạt động 4: Nếp sống của người châu Âu
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về nếp sống của người châu Âu.
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức:Những nét cơ bản về nếp sống của người châuÂu ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Duy lý.
- Ở Pháp và Nga, gặp nhau bất cứ lúc nào cũng có thể bắt tay họ được.
- Người Ba Lan và người Italia có thói quen hôn tay phụ nữ.
- Người Hy Lạp thường đứng thật sát người đối thoại.
- Người Đan Mạch thích có nhiều không gian hơn trong lúc nói chuyện còn người Tây Ban Nha lại thích đứng gần nhau hơn.
14
Hoạt động 5: Nếp sống của người châu Phi
-Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về nếp sống của người châu Phi.
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Những nét cơ bản về nếp sống của người châu Phi ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Có những tập tục, thói quen, lối sống rất khác biệt.
- Có nhiều nền văn hóa pha tạp lẫn nhau.
- Người Ai Cập thường không dùng chất có cồn.
15
Hoạt động 6: Nếp sống của một số dân tộc khác trên thế giới
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những nét cơ bản về nếp sống của một số dân tộc khác trên thế giới .
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Những nét cơ bản về nếp sống của một số dân tộc khác trên thế giới ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Người Mĩ có thói quen đúng giờ, tiết kiệm thời gian; thường hay tiếp đón khách tại nhà mình.
Cách sinh sống, tổ chức gia đình của người Canada giống với người Mĩ hơn là người Anh và Pháp.
- Người ở khu vực Mỹ Latinh vui tính, cởi mở, thân mật; khi trò chuyện, họ thích ngồi sát bên khách.
- Người New Zealand cho rằng nói to là thô lỗ.
- Người Australia cư xử mặn mà, tình cảm, thích nói thẳng thắn, ghét sự vờ vĩnh; ghét phân chia đẳng cấp; thích hài hước.
16
CỦNG CỐ
Lưu ý về trọng tâm kiến thức cần hướng dẫn học sinh ghi nhớ. Có thể tổ chức cho học sinh thảo luận về các vấn đề sau:
1. Em thấy có điều gì hấp dẫn bổ ích khi tìm hiểu về nếp sống của các dân tộc ? Hãy nêu dẫn chứng cụ thể.
2. Hãy nêu nhận xét của em về nếp sống của các dân tộc mà em đã tìm hiểu.
17
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
1. Trả lời câu hỏi: Em thấy có điều gì hấp dẫn bổ ích khi tìm hiểu về phong tục tập quán của các dân tộc ? Hãy nêu dẫn chứng cụ thể. Hãy nêu nhận xét của em về phong tục tập quán của các dân tộc mà em đã tìm hiểu.
2. Chuẩn bị học tiết sau:
- Cần phải làm gì để rèn luyện trở thành người lịch sự và tự tin ?
- Cần lưu ý những gì khi mặc ? Thế nào là “Y xứng tùy đức”? Hãy nêu nhận xét của em về nét đẹp và cái chưa đẹp trong trang phục của học sinh Hà Nội hiện nay.
- Theo em, cần lưu ý gì khi ăn uống ?
- Em thấy mình cần phải làm gì để có thể chủ động khi giao tiếp với người nước ngoài ?
18
II. Thanh lịch, văn minh trong giao lưu và hội nhập quốc tế (tiết 2)
19
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
1. Một số điểm cần lưu ý:
- Trọng tâm của tiết học là dành thời gian cho học sinh trao đổi về vấn đề sau: Cần phải làm gì để có thể chủ động khi gặp gỡ, giao lưu với người nước ngoài.
- Nếp sống là lối sống hoặc một bộ phận của lối sống được lặp đi lặp lại thành nền nếp, thói quen, nghĩa là được định hình, định tính, được xác lập giá trị thành một nét văn hóa được cá nhân và cộng đồng thừa nhận, làm theo và quy định thành điều ước hoặc luật pháp. Nếp sống lâu đời có thể trở thành phong tục tập quán.
Nếp sống là toàn bộ những thói quen được hình thành trong cuộc sống hàng ngày, những thói quen đã trở thành nếp trong sản xuất, chiến đấu, trong mọi quan hệ xã hội và trong sinh hoạt riêng của mỗi con người. Những thói quen ấy còn gọi được là tập quán.
20
Nếp sống của người Hà Nội thực chất là nếp sống quốc gia được thu lại, tinh chế và nâng cao từ các đặc trưng phong tục, tập quán, các nét tâm lý riêng, các sắc thái và phong cách văn hóa địa phương thuộc các vùng miền khác nhau trong cả nước. Mặt khác, nếp sống Kinh đô cơ bản vẫn là sự kế thừa, phát huy truyền thống văn hóa của Đại La - Thăng Long - Hà Nội. Sự thu lại, sự tinh chế và nâng cao đó phải qua sự chọn lọc, qua sự thẩm định của truyền thống đạo đức, văn hóa của bản thân Thăng Long - Hà Nội, để trở thành nếp sống, Thăng Long - Hà Nội.
21
- Cần làm tốt việc hướng dẫn học sinh sưu tầm tư liệu trước khi học bài trên lớp.
- Khi lên lớp, phải ưu tiên việc dành thời gian cho học sinh trình bày được ý kiến của bản thân về vấn đề rèn luyện để có thể chủ động trong giao lưu và hội nhập quốc tế.
- Nếu thiếu thời gian cho học sinh nghiên cứu và thảo luận thì giáo viên có thể thuyết trình làm rõ nội dung cần đạt ở một số mục.
- Mỗi tiết cần dành từ 6 phút trở lên cho phần củng cố để tổ chức cho học sinh trình bày về vấn đề trọng tâm của tiết học.
22
2. Tiến trình thực hiện:
Giới thiệu nội dung tiết dạy
Trên cơ sở tìm hiểu nếp sống của các dân tộc, chúng ta sẽ nghiên cứu vấn đề sau: Làm thế nào để có thể chủ động, tự tin và lịch sự khi tiếp xúc với người nước ngoài?
23
Tổ chức các hoạt động
* Ứng với các phần mục, giáo viên xác định rõ mục tiêu cần đạt và tổ chức thực hiện theo các bước sau:
Bước 1. Định hướng nhận thức.
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4. Giáo viên nhận xét, bổ sung
* Có thể giáo viên dùng phương pháp thuyết trình để làm rõ nội dung cần đạt
24
Ví dụ
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục Yêu cầu về nhận thức
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh trình bày được nhận thức của bản thân về yêu cầu ứng xử thời hội nhập.
- Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Hãy nghiên cứu tài liệu và nêu nhận thức của bản thân về vấn đề ứng xử thời hội nhập.
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được; ghi kết quả nghiên cứu cá nhân ra giấy nháp hoặc phiếu học tập.
Bước 3. Học sinh thảo luận nhóm đôi để hoàn thành phiếu học tập cá nhân.Sau đó Gv hướng dẫn học sinh cả lớp thảo luận.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung
- Tự hào về truyền thống thanh lịch của người Hà Nội; cần tuyên truyền và quảng bá cho nét đẹp đó.
- Tôn trọng và chấp nhận lối sống của các dân tộc khác.
- Chủ động hòa nhập khi giao lưu tiếp xúc với những người thuộc các dân tộc khác.
- Tìm hiểu về văn hóa của các dân tộc trên thế giới. Học tập tinh hoa văn hóa của các dân tộc.
- Phấn đấu để bỏ các thói xấu mà người Việt Nam thường mắc: Ồn ào nơi công cộng; xả rác bừa bãi; chậm chạp; thiếu ý thức pháp luật; chen ngang khi mua sắm.
- Phấn đấu trở thành người lịch sự và tự tin.
25

Hoạt động 2: Trang phục
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh nêu được những điều cần lưu ý về trang phục những gì khi giao lưu với người nước ngoài

- Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Cần lưu ý những gì về trang phục khi giao lưu với người nước ngoài ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung
- Phù hợp với thời tiết, môi trường xã hội và phù hợp với công việc cần tiến hành.
- Quan tâm tới mốt nhưng không sử dụng những mốt nhố nhăng, hở rốn hay hở lưng quá nhiều .
26
Hoạt động 3: Chào hỏi khi gặp
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh trình bày được những điều cần lưu ý về chào hỏi khi gặp người nước ngoài.
- Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Gặp người nước ngoài cần lưu ý những gì khi chào hỏi ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân:
Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung
- Cần biết chào hỏi đúng lúc đúng cách, không gây phản cảm cho người khác.
- Lưu ý về đặc điểm của một số dân tộc khi chào hỏi.
27
Hoạt động 4: Đưa và nhận danh thiếp.
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh trình bày được những điều cần lưu ý về chào hỏi khi đưa và nhận danh thiếp.
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Gặp người nước ngoài cần lưu ý những gì khi đưa và nhận danh thiếp ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân:
Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Không đưa danh thiếp của mình khi đối tượng giao tiếp chưa có nhã ý muốn nhận.
- Tác phong lịch sự khi trao và nhận danh thiếp .
28
Hoạt động 5: Ăn uống
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh trình bày được những điều cần lưu ý khi ăn uống với người nước ngoài.
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Khi ăn uống với người nước ngoài cần lưu ý những gì ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Khi ăn tiệc tự chọn, nên bày cho đẹp khi lấy đồ ăn vào đĩa của mình. Có thể lấy nhiều lần.
- Tìm hiểu về cách ăn uống khác nhau của các dân tộc trên trên thế giới.
29
Hoạt động 6: Nói và nghe
- Mục tiêu cần đạt: Học sinh trình bày được những điều cần lưu ý khi nói và nghe trong giao lưu với người nước ngoài.
-Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Định hướng nhận thức: Khi nói và nghe trong giao lưu với người nước ngoài cần lưu ý những gì ?
Bước 2. Học sinh nghiên cứu cá nhân: Đọc tài liệu mà giáo viên cung cấp hoặc xem lại những tư liệu đã sưu tầm được.
Bước 3. Học sinh trình bày kết quả nghiên cứu cá nhân. Cả lớp theo dõi và bổ sung.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung:
- Nên nghe nhiều, nói ít.
- Không ba hoa, xảo ngữ, lộng ngôn, khoe khoang;
- Rèn luyện khả năng thuyết trình trước đám đông.
30
CỦNG CỐ
Lưu ý về trọng tâm kiến thức cần hướng dẫn học sinh ghi nhớ. Có thể tổ chức cho học sinh thảo luận về vấn đề sau: Cần phải làm gì để có thể chủ động khi gặp gỡ, giao lưu với người nước ngoài ?
31
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Tự soạn một bài nói bằng tiếng Anh để giới thiệu với người nước ngoài về một vấn đề nào đó thuộc văn hóa Thăng Long - Hà Nội mà em thích.
32
MộT Số HìNH ảNH NếP SốNG CủA Người việt
33
MộT Số HìNH ảNH NếP SốNG CủA Người việt
34
MộT Số HìNH ảNH NếP SốNG CủA các dộc trên thế giới
35
MộT Số HìNH ảNH NếP SốNG CủA các dộc trên thế giới
36
Chúc toàn thể các đồng chí hạnh phúc, thành đạt!
MộT Số HìNH ảNHthanh lịch, văn minh trong giao lưu và hội nhập quốc tế
37
thank you