Ngữ văn 7- bạn đến chơi nhà

Tiết 30: Văn bản:
Bạn đến chơi nhà
Nguyễn Khuyến
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung
1.Sơ lược về tác giả:
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Khuyến?
Nguyễn Khuyến (1835 – 1909). Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
-Là người thông minh học giỏi đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông ra làm quan khoảng mười năm. Sau đó thời thế loạn lạc, ông cáo quan về ở ẩn tại quê nhà. Ông là nhà thơ lớn của dân tộc (còn được coi là: Nhà thơ của làng cảnh Việt Nam).
- Tác phẩm tiêu biểu: Quế Sơn thi tập(100 bài thơ nôm), Chùm thơ thu ( 03 bài),…

Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
1.Sơ lược về tác giả:
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung
1. Sơ lược về tác giả:
2. Sơ lược về tác phẩm:
Bài thơ được viết bằng thể thơ nào?
-Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật
Em hãy cho biết, xuất xứ, và chủ đề của bài thơ?
-Xuất xứ:
Khi tác giả về ở ẩn tại quê nhà.
-Chủ đề:
Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động.

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
Sơ lược về tác giả:
Sơ lược về tác phẩm:
-Thể loại: Thất ngôn bát cú Đường luật
-Xuất xứ: Khi tác giả về ở ẩn tại quê nhà.
-Chủ đề: Ca ngợi tình bạn chân thành, giản dị mà cảm động.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
- Bố cục:
3 phần, không tuân theo qui cách: Đề -Thực - Luận - Kết mà cấu trúc (1-6-1).
+Câu đầu: cảm xúc khi bạn đến nhà.
+Sáu câu giữa: tình huống và khả năng tiếp bạn.
+Câu cuối: cảm nghĩ về tình bạn
Có thể chia bố cục bài thơ này như thế nào ( xét theo nội dung)?
Bố cục không tuân theo qui cách:
Đề -Thực - Luận - Kết mà cấu trúc (1-6-1).
+Câu đầu: cảm xúc khi bạn đến nhà.
+Sáu câu giữa: tình huống và khả năng tiếp bạn.
+Câu cuối: cảm nghĩ về tình bạn.
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Em hiểu như thế nào về câu thơ này?
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
Đã lâu rồi, hôm nay, bác mới tới nhà
Em nhận xét gì về giọng điệu của câu thơ này? Qua đó ta thấy tâm trạng của tác giả như thế nào?
Giọng điệu thân mật, tự nhiên, dân dã
như lời nói bình thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn đến thăm.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.


Ao sâu nước cả, khôn chài cá,

Mong muốn mua sắm thứ này thứ khác để tiếp đãi bạn nhưng không có người để sai bảo.
Vườn rộng rào thưa , khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
 Mong muốn tiếp đãi bạn bằng những thứ nhà sẵn có nhưng cũng không thực hiện được.
2.Tình huống và khả năng tiếp bạn.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Mong muốn tiếp đãi bạn bằng phong tục thông thường cũng không thành.
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
- Mong muốn mua sắm thứ này thứ khác để tiếp đãi bạn nhưng không có người để sai bảo
- Mong muốn tiếp đãi bạn bằng những thứ nhà sẵn có nhưng cũng không thực hiện được.
- Mong muoán tieáp ñaõi baïn baèng phong tuïc thoâng thöôøng cuõng khoâng thaønh.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối, nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
- Mọi thứ đều có mà lại hóa không.
-Tình cảm dành cho bạn lại rất chân thành.
-Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khi trình bày tình cảnh của mình? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
- Không người sai bảo ( Trẻ đi vắng)
- Không dễ mua sắm ( Chợ xa)
=> Mong muốn thết đãi bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được
-Có cá, có gà, có rau …
->nhưng cũng bằng không có
-trầu không có để tiếp khách
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối, nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại nhuư không.
Tình cảm dành cho bạn r?t chân thành.
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
Bác đến chơi đây, ta với ta !
-Em có nhận xét gì về cụm từ “Ta với ta”? Ta ở đây là chỉ ai? Qua đó muốn nói lên điều gì?
- Đại từ ngôi 1 và 2: ta
->Tình bạn chân thành, sâu sắc, không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh và vật chất
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
- Đại từ ngôi 1 và 2: ta
->Tình bạn chân thành, sâu sắc, không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh và vật chất
III- Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ Đường luật thuần Nôm. Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
- Tình cảm bạn bè gắn bó thân thiết, tri âm, tri kỷ.
IV- Luyện tập:
- Em hãy nhận xét giọng thơ của tác giả trong bài thơ này? Thông qua đó tác giả muốn nói điều gì?
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
III- Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ Đường luật thuần Nôm. Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
Tình cảm bạn bè gắn bó thân
thiết, tri âm, tri kỷ.
IV- Luyện tập:
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
-Tiếng nói của tác giả đối diện với bạn thân, thể hiện tình bạn chân thành, ấm áp, tri âm, tri kỷ
QUA ĐÈO NGANG
-Tiếng nói của tác giả, đối diện với chính mình, thể hiện nỗi cô đơn, nỗi buồn không ai chia sẻ
So sánh cụm từ ta với ta trong bài thơ này với bài thơ:“ Qua đèo Ngang”?
Tiết 30: văn bản: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ - Nguyễn Khuyến
I- Tìm hiểu chung:
II- Tìm hiểu văn bản:
1- Cảm xúc khi bạn đến nhà:
2- Tình huống và khả năng tiếp bạn:
3- Cảm nghĩ về tình bạn:
III- Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ Đường luật thuần Nôm. Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
Tình cảm bạn bè gắn bó thân
thiết, tri âm, tri kỷ.
IV- Luyện tập:
* Ghi nhớ: ( sgk)
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
-Tiếng nói của tác giả, đối diện với bạn, thể hiện tình bạn chân thành, ấm áp, tri âm, tri kỷ
QUA ĐÈO NGANG
-Tiếng nói của tác giả, đối diện với chính mình, thể hiện nỗi cô đơn, nỗi buồn không ai chia sẻ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc bài thơ
Nắm kỹ nội dung và nghệ thuật của bài thơ
Học thuộc phần ghi nhớ SGK
-Xem lại cách làm bài văn biểu cảm.
-Chú ý một số đề văn biểu cảm đã học chuẩn bị làm bài kiểm tra.