Ngu van

Chào mừng quý thầy cô và các bạn
đến với buổi thuyết trình của tổ 1
Người thực hiện :Triệu thị thùy Chang
TÁC GIẢ PHẠM HỔ

I. Tiểu sử
-Phạm Hổ sinh ngày 28-1-1926
- Sinh ra tại một làng quê Bình Định,xã Nhơn An,huyện An Nhơn
- Lúc bé học ở trường làng, sau đó theo gia đình xuống Quy Nhơn rồi ra Huế.
Ông là một nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi bên cạnh đó còn có một số tác phẩm viết cho người lớn. Hơn nửa thế kỷ cầm bút, Phạm Hổ đã tạo được một sự nghiệp văn chương phong phú bao gồm thơ, truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết và kịch. Dù viết theo thể loại nào, Phạm Hổ cũng đều đạt được những thành công quan trọng. Ông thực sự  đã tạo được cho mình một phong cách nghệ thuật riêng
II. Sự nghiệp sáng tác
- Từ 1945 -1999 ông đã sáng tác được khoảng 25 tập thơ, 35 tập truyện, 10 kịch bản sân khấu hoạt hình dành cho thiếu nhi.
* Các tác phẩm chọn lọc Sách viết cho thiếu nhi:
Thơ : Chú bò tìm bạn(tuyển tập thơ, chọn từ hơn 15 tập thơ in riêng từng tập xuất bản 1997)
Truyện: Chuyện hoa và quả XB 1993
Kịch: Mỵ Châu – Trọng Thủy XB 1993

- Khác với nhiều người, Phạm Hổ chọn con đường đi vào thế giới tâm hồn trẻ thơ. “Đối với tôi, được viết cho các em là cả một hạnh phúc”. Rất nhiều lần, ông đã phát biểu như vậy.
.- Trên cơ sở hiểu biết về đối tượng, Phạm Hổ đã không ngừng tìm tòi những nội dung, những hình thức biểu đạt phù hợp, khiến cho mỗi bài thơ là một niềm vui dành tặng cho các em.     
PHẠM HỔ VỚI ĐỀ TÀI THIẾU NHI
I. Nội dung
1. Thơ
a) Thơ tình bạn
- Đây là nội dung chủ đạo xuyên suốt trong thơ Phạm Hổ. Ông đặc biệt chú ý đến tình bạn trong cuộc sống con người, trong số 20 tập thơ viết về các em thì có 6 tập thơ ông viết về tình bạn ông viết về 3 chủ đề được phân định rõ ràng. Vì trẻ em rất vốn khát khao tình bạn.
+ Những người bạn trong vườn
+ Những người bạn là con vật
+ Những người bạn là đồ vật
* Trước hết những người bạn trong thơ ông là những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu. * Ông viết về những người bạn nhỏ mà các em vẫn gặp trong cuộc sống hàng ngày như: chó, mèo, vịt, ngan, bê, chim ….


Bài thơ đòi bú”
Nhanh cho con bú tí
Đói, đói rồi mẹ ơi
- Gì mà nhặng lên thế
Mới nhả vú đấy thôi
Nhả vú là đói rồi
Mẹ ơi con bú tí!!!
=> 1 chú bê nũng nịu háu ăn, rối rít tìm mẹ đòi bú.. -
- Bài thơ “ Ngủ rồi”
Gà mẹ hỏi đàn gà con
Đã ngủ chưa đấy hả?
Cả đàn gà nhao nhao
Ngủ cả rồi đấy ạ!
=>đây là 1 đàn gà con nhí nhảnh hồn nhiên trả lời khi mẹ hỏi

=> Từ những bài thơ trên ta có thể thấy mỗi bài thơ của ông là một câu chuyện nhỏ, trong đó là những tiếng cười hóm hỉnh, sảng khoái. Thế giới con vật hiện lên ngộ nghĩnh ngây thơ, đáng yêu như thế giới của các em trong cuộc sống hàng ngày đầy ấn tượng, nhầm lẫn và thắc mắc…
Những người bạn trong vườn:

Theo ông, thiên nhiên là hiện thân của cái đẹp. “Bằng chính cái đẹp, thiên nhiên dạy cho ta yêu cái đẹp. Bằng chính sự phong phú, thiên nhiên gợi cho ta nên có cuộc sống phong phú về vật chất, về tinh thần”. Ông cũng đòi hỏi thơ cho lứa tuổi nhi đồng cần phải vui tươi, hấp dẫn.
- Những người bạn trong vườn là những cây cối dâng hoa thơm, quả ngọt và màu xanh tươi cho cuộc sống đó là: thị, na, chuối, ổi, nhãn…-
“Trên cây mới xuống
Sáng màu trời xanh
Roi này: ngọc hồng
Roi này: ngọc trắng..”
( Roi )
“Mỗi cây một quả
Lá gai xương cá
Con sóc đến mùa
Trộm tối, trộm trưa”..
( Dứa )
=> Qua những bài thơ đó Phạm Hổ không chỉ giới thiệu cho các em biết về đặc điểm công dụng của mỗi loại cây, quả mà còn muốn gợi cho các em lòng yêu cuộc sống, yêu bạn bè, yêu đất nước, và biết ơn những người lao động
* Những người bạn là đồ vật:
Đi vào thế giới thơ Phạm Hổ, ta bắt gặp tất cả những gì quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của các em. Đó là cái kéo, cái chổi, dây cầu chì, …Tất cả đều có mặt trong thơ ông một cách tự nhiên, dung dị.
“Chân nhọn, đầu tà
Thân hình thẳng tuột
Chôn mình vào cột
Chôn mình vào tường..
( Đinh )
“Thích buộc nhiều thắt lưng
Cả đời không đi dép
Chổi múa dạo một vòng
Rác trong nhà biến sạch”.
( Chổi )
=> Ông đã khéo léo mượn đồ vật để nói đến với các em một điều thật giản dị mà vô cùng sâu sắc: tình bạn thật cần cho con người, hãy sống với nhau bằng những tình thương và lòng nhân ái bạn sẽ có nhiều bạn tốt và nhiều niềm vui
b) Thế giới của trẻ thơ và những khám phá bất ngờ thú vị
- Phạm Hổ đã dẫn dắt các em đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Phát hiện ra những chuyện rất thật mà lạ vô cùng như:
Qúa trình hình thành của chú gà con từ quả trứng
“Lòng trắng lòng đỏ
Thành mỏ thành chân
Cái mỏ tí hon
Cái chân bé xíu…”
( Mười quả trứng tròn)

+ Và còn rất nhiều chuyện lạ lùng khác nữa mà các em chịu quan sát kĩ, các em còn thấy bao nhiêu điều lạ như bài: Vịt, Thuyền và cá…



“Gà đẻ ban ngày
Vịt đẻ ban đêm
Gà đẻ: cục tác
Vịt đẻ lặng im”.
( Vịt )
Phạm Hổ sáng tác là nhằm mục đích hướng tới giáo dục các em giản dị xen lẫn nhẹ nhàng mà sâu sắc và thâm túy. Tuy nhiên yếu tố ngộ nghĩnh luôn là tâm điểm trong sáng tác của ông như bài: ngủ rồi, chơi ú tìm, soi gương, kim đồng hồ….
C) Đặc sắc nghệ thuật trong thơ Phạm Hổ
-Phạm Hổ là một nhà thơ có nhiều tìm tòi trong nghệ thuật thể hiện. Thơ ông đa dạng về hình thức, nhạc điệu vui tươi, ngôn từ trong sáng.
- Những bài thơ thiếu nhi của ông có sắc thái đồng dao, vui chơi ngộ nghĩnh, dễ hiểu dễ nhớ, giàu nhạc điệu, dễ múa hát, kích thích trí tưởng tượng, khơi gợi sự tò mò khám phá, phù hợp với tâm lý trẻ thơ. Ông dựng lại một cách hồn nhiên.
Sử dụng chất liệu dân gian:
- Viết theo lối nhại đồng dao
Ông cũng quan trọng vai trò của nhạc điệu. Ông viết : « Viết thơ cho các em bé, theo tôi, rất cần chú ý đến nhạc điệu. Nhiều khi các em nhớ được là nhờ nhạc điệu . Nhạc điệu của thơ liên quan chặt chẽ tới việc sắp xếp, tổ chức câu thơ, vần và nhịp. Phạm Hổ thường hay sử dụng thể thơ hai, ba, bốn hoặc năm chữ. Nhịp thơ ông thường ngắn, có giá trị miêu tả hiện thực.
“Lá xanh
Củ đỏ
Lớn nhỏ
Bên nhau…
…
Tên em
Cà rốt
Củ đỏ
Lá xanh”
( Củ cà rốt)
“Một bầu trời
Một ông trăng
Mỗi một tháng
Một làn tròn
…
Một ông trăng
Nghìn ông trăng”.
(Một ông trăng)
- Thơ ông còn mang màu sắc cổ tích huyền thoại như bài: khế, thị, dưa hấu…
…Người qua nhìn lên
Thị thơm nhìn xuống
Thị muốn theo về
Chơi cùng trẻ nhỏ..”
(Thị)
…Ai nặn nên hình
Khế chia năm cánh
Khế chín đầy cây
Vàng treo lóng lánh..”
(Khế)

- Ngoài ra thơ ông còn mang yếu tố ngụ ngôn như bài thơ: Ngỗng và vịt..
Ngỗng không chịu học
Khoe biết chữ rồi
Vịt đưa sách ngược
Ngỗng cứ tưởng xuôi
Cứ giả đọc nhẩm
Làm vịt phì cười
Vịt khuyên một lần
Ngỗng ơi! Học! Học!.
+ Phạm Hổ còn nhìn thấy những điều thú vị trong sự thơ ngây của cuộc sống trẻ thơ hồn nhiên trong trẻo:

“Sao hai kim đồng hồ
Cái chạy nhanh chạy chậm
Vì cái này chân dài
Còn cái kia chân ngắn”
(Kim đồng hồ)

“Có ai đang khóc nhè
Mà soi gương không bố
Một đứa khóc, đủ rồi
Soi chi thành hai đứa”
(Soi gương)
* Hệ thống âm thanh nhịp điệu độc đáo:
- Khi sáng tác ông rất chú ý đến âm thanh nhịp điệu để trẻ hình dung được nhiều động tác, hành động như bài thơ: Tàu dài, Máy khâu….

“…Chân mang sợi chỉ
Cây kim cứ nhảy
Nhảy hoài một chỗ
Nhảy mà như mổ
Vải cứ…trôi…trôi…”

(Máy khâu)
=> Ông đã khéo léo mượn đồ vật để nói đến với các em một điều thật giản dị mà vô cùng sâu sắc: tình bạn thật cần cho con người, hãy sống với nhau bằng những tình thương và lòng nhân ái bạn sẽ có nhiều bạn tốt và nhiều niềm vui
* Sáng tác theo hình thức đối đáp
- Ngoài hình thức tổ chức thông thường, thơ Phạm Hổ còn sử dụng các hình thức.như hình thức hỏi – đáp, hình thức định nghĩa và hình thức trích dẫn.
+ Ví dụ:
“Cua con hỏi mẹ / Dưới ánh trăng đêm Cô lúa đang hát / Sao bỗng lặng im ?
Đôi mắt lim dim / Mẹ cua liền đáp .
Chú gió đi xa / Lúa buồn không hát

(Cua con hỏi mẹ)
- Trong những bài thơ hỏi – đáp của mình, Phạm Hổ khi thì sử dụng nhân vật loài vật, khi thì sử dụng nhân vật con người. Song dù sử dụng loại nhân vật nào thì ông cũng đều nêu ra được vấn đề mà trẻ em quan tâm, đáp án phù hợp với đối tượng. Giọng thơ tâm tình, nhẹ nhàng, có sức thuyết phục lớn
2. Truyện
- Về văn xuôi, đặc sắc nhất trong sáng tác của Phạm Hổ là bộ “Chuyện hoa và chuyện quả”. Đây là những chuyện được viết theo lối cổ tích hiện đại. Tác giả kể về sự tích các loài hoa, loài quả và lí giải tại sao lại có thứ cây, thứ quả ấy, cũng như cái tên mà hiện những cây , quả đó đang có.
- Trong mỗi câu chuyện bạn đọc sẽ gặp cùng một lúc 2 câu chuyện mà tác giả muốn thể hiện, đó là chuyện về cây, hoa, quả, và chuyện về con người. Thế gới hoa quả phong phú không chỉ cho các em làng yêu thiên nhiên mà còn kích thích các em sự trân trọng, bảo vệ thiên nhiên và tìm hiểu thiên nhiên như một kho báu vô tận
VD: Những bàn tay nhiều ngón (hay là sự tích cây chuối) ; quả tim bằng ngọc (hay là sự tích quả loong boong) ; những con ốc kì lạ (sự tích quả roi) ; cái ô đỏ (sự tích hoa râm bụt )….tác giả đã giải thích nguồn gốc xuất hiện, lí do của mỗi 1 cái tên mà chúng mang, cũng như tính chất tác dụng của mỗi 1 thứ cây, hoa, quả trong cuộc sống. Điều đáng nói là từ mỗi giống cây ấy tác giả đã nhìn ra số phận con người. Theo quan niệm của ông sự tích hoa, quả bao giờ cũng gắn 1 phương diện nào đó trong đời sống lao động, chiến đấu và tình cảm con người.
- Chuyện về hoa, quả nhưng lại chính là chuyện về con người. Qua mỗi câu chuyện, tác giả đã cố gắng gắn nối những chi tiết đẹp của cây với những với tình cảm và phẩm chất tốt đẹp của con người. Nhìn chung, với lối kết thúc “có hậu”, phù hợp với phong cách cổ tích, và tâm lí trẻ thơ, chuyện hoa, chuyện quả đã gây ấn tương sâu sắc và có sức hấp dẫn đối với các em, khơi mở trong các em những suy ngẫm về tình yêu, tình thương, lòng nhân đạo và khả năng hướng thiện của con người.
=> Trong tương quan với các nhà thơ viết cho thiếu nhi, Phạm Hổ là người viết nhiều và viết hay. Thơ cho lứa tuổi nhi đồng của ông có nhiều đặc sắc về nội dung cũng như nghệ thuật. Nói tới ông là nói tới một nhà thơ của tình bạn, một cây bút với nhiều sáng tạo về hình thức biểu hiện. Ông thực sự có một vị trí quan trọng trong nền thơ cho thiếu nhi Việt Nam.


Mặt trời rúc bụi tre
Buổi chiều về nghe mát
Bò ra sông uống nước
Thấy bóng mình, ngỡ ai
Bò chào “Kìa anh bạn
Lại gặp anh ở đây”
Nước đang nằm nhìn mây
Nghe bò, cười toét miệng
Bóng bò chợt tan biến
Bò tưởng bạn đi đâu
Cứ ngoái trước nhìn sau
“Ậm ò” tìm gọi mãi.
- Phân tích: Bài thơ “Chú bò tìm bạn”
=> 1 chú bò hiền lành nhưng thật là ngốc nghếch
Đây là một bài thơ rất hay của nhà thơ Phạm Hổ dành cho thiếu nhi. Bài thơ vừa là sự miêu tả rất thật vừa là một cách diễn đạt rất tình cảm về tình bạn của tác giả. Trong bài thơ, chú bò thấy bóng mình in trên mặt nước mà ngỡ đó là bạn. Tuy chú có nét lơ ngơ nhưng cái lơ ngơ đó thật đáng yêu. Đáng yêu ở hành vi biết chào hỏi khi gặp người khác. Đáng yêu ở hành vi thiết tha gọi bạn… Chú bò thấy bóng mình mà ngỡ đó là một chú bò khác và ngay lập tức biết chào bạn, làm quen với bạn. Đó là một điều đáng quí trong tình bạn. Tình bạn chỉ bắt đầu khi chúng ta thân thiết, cởi mở và hòa đồng với nhau. Khi thấy bạn tan biến, chú bò đã bày tỏ tình cảm thương nhớ bạn bằng cách "ậm ò" tìm gọi bạn. Đó là điều đáng quí thứ hai trong tình bạn. Đừng bao giờ lãng quên người bạn đã rời xa mình mà mình không rõ lý do. Biết đâu được họ có một lý do chính đáng nào đó để ra đi mà không kịp nói lời từ giã. Đọc đi đọc lại bài thơ, ta sẽ càng tìm được thêm nhiều điều giáo dục bổ ích cho bản thân mình về tình bạn.
PHẠM HỔ
TIỂU SỬ
SỰ NGHIỆP
NGHỆ THUẬT
CHẶNG ĐƯỜNG
CON NGƯỜI
QUAN NIỆM


ĐỀ TÀI THIẾU NHI

VĂN XUÔI

THƠ
HÌNH ẢNH: Gần gũi,sinh động,ngộ nghĩnhI
NHỊP THƠ:
Vui nhộn,hóm hỉnh