Nghiên cứu về komensky

NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU TRÍCH “ THIÊN ĐƯỜNG CỦA TRÁI TIM ”
CỦA TÁC PHẨM “ KHOA SƯ PHẠM VĨ ĐẠI ”
TÁC GIẢ JAN AMOS KOMENSKY ( 1592- 1670)
I/. TIỂU SỬ CỦA KOMENSKY:
1. Thân thế và sự nghiệp:
Jan Amos Komensky (Còn có tên La tinh là Comenius) sinh ngày 28 tháng 3 năm 1592 tại một làng nằm trong thị trấn Vhersky Brod thuộc xứ Môrava, miền trung Cộng hòa Séc. Dòng họ Komensy thuộc tầng lớp những người học vấn trung lưu và được trọng vọng. Ông thân sinh Jan Amos Martin làm chủ một xưởng xay bột ở ven thị trấn.
Thời niên thiếu, Komensky đã phải trải qua những năm tháng đau khổ, lận đận. Năm 12 tuổi, ông đã trở thành trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ, vì bệnh dịch lan tràn mà thời  đó không có thuốc cứu chữa. Bà Zuzana mang Jan về nuôi nhưng do tình hình chiến tranh khiến ông lại phải đi ở nhờ nơi khác.
Năm 16 tuổi, Komensky học chuyên tiếng La tinh tại trường trung học thành phố Psêrop (Přerov). Nhờ có trí thông minh lạ thường, Komensky được gửi sang Đức học Đại học và tốt nghiệp khoa Thần học tại Học viện Herborn.
Năm 1614 Komensky trở về nước và dạy học ở trường cũ . Cũng tại đây, ông đã lập gia đình và sinh được hai con, nhưng rồi cảnh loạn lạc và bệnh dịch đã cướp đi cả người vợ thân yêu và hai con nhỏ.
Vào cuối năm 1620,đất nước Sêkhy rơi vào thời kỳ bị đô hộ kéo dài gần ba trăm năm (1620 - 1918). Komensky trước sự truy nã của chính quyền, ông sống ẩn náu ở nhà bạn bè, trong các khu rừng hoặc hang núi. Năm 1628, 36 tuổi đời, Komensky buộc phải rời tổ quốc sang Ba Lan. Từ đó, ông đã lưu lạc nhiều nước như Thụy điển, Anh, Hungari và cuối cùng là Hà Lan. Không phải một lần, ông đã đi tìm sự giúp đỡ của các nước nói trên để mưu cầu tự do cho đất nước và để can thiệp cho những người di cư được trở về, nhưng cuối cùng chỉ là một chuỗi thất vọng. Cuộc sống tha hương của ông kéo dài cho đến cuối đời.
Komensky qua đời ngày 15/11/1670, tại Hà Lan, thọ 78 tuổi. Thi hài của ông chôn cất tại vùng ngoại ô Amstecdam. Một thời gian dài ngôi mộ rơi vào lãng quên. Mãi đến năm 1937, tức là 267 năm sau khi qua đời, chính phủ Tiệp mới có điều kiện hoàn tất việc xác định phần mộ và sửa sang, xây bảo tàng, dựng tượng kỷ niệm ngay tại thị trấn Naarden là nơi Komensky đã yên nghỉ trên đất Hà Lan.
Cuộc đời Komensky đầy gian truân và bi thảm. Bất chấp những khó khăn luôn theo đuổi và rình rập ông, Komensky đã mang hết tâm trí và tài năng cống hiến cho sự nghiệp giáo dục, một lĩnh vực mà ông gọi là “xưởng rèn luyện nhân cách”. Theo tài liệu của các chuyên gia nghiên cứu về Komensky, ông đã xuất bản ít nhất 135 ấn phẩm các loại viết bằng tiếng La tinh và tiếng Séc bao gồm sách giáo khoa, sách về phương pháp dạy học, từ điển, sách văn học, triết học và cả bản đồ nước Tiệp. Cống hiến lớn nhất của Komensky là những sách viết về phương pháp dạy học mà sau này chúng ta gọi là lý luận sư phạm. Ông là người đề xướng lí thuyết dạy học kiểu mới chặt chẽ. Ông nêu lên nhiều nguyên tắc về dạy học đến nay vẫn còn có giá trị: tính tự giác học tập, tính trực quan, tính hệ thống - nhất quán của sự trình bày, tính vừa sức và tính vững chắc của kiến thức, tính đồng tâm của chương trình. Là tác giả của nhiều quy tắc dạy học: từ cụ thể đến trừu tượng, từ riêng đến chung, từ dễ đến khó, từ chưa biết đến biết, từ gần đến xa, vv. Công lao lớn nhất của ông là sáng tạo ra lí luận về hình thức tổ chức dạy học: bài học. Ông là người đầu tiên vạch ra năm học, có khai giảng và nghỉ hè, chia học sinh thành lớp hợp lứa tuổi, chia môn học thành bài học, vạch ra các bước của bài học và lí luận về phương pháp tiến hành bài học. Các tác phẩm chính: "Cánh cửa mở cho các ngôn ngữ" (1631), "Khoa sư phạm vĩ đại" (1632).
2. Tư tưởng triết học của Komensky:
Komensky là người theo quan điểm duy vật của Bêcơn ( nhà duy vật người Anh thế kỹVII),thừa nhận cảm giác là nguồn gốc của kiến thức, ông đề cao tính tự nhiên của sự vật, con người. Thế giới bắt đầu từ bên trong và vận động liên tục.Từ đó ông đưa ra nguyên tắc trực quan trong dạy học là nguyên tắc vàng ngọc. Dạy học phải