NAM CAO

Tuần 13, tiết 50,51

Đọc văn: CHÍ PHÈO
PHẦN I: TÁC GIA NAM CAO
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Hãy nêu đôi nét về tiểu sử và con người của nhà văn Nam Cao?

Trả lời:
 Tiểu sử:
- Nam Cao(1917-1951), tên khai sinh là Trần Hữu Tri, sinh trong một gia đình nông dân ở làng Đại Hoàng, tổng cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân (nay là xã Hoà Hậu, huyện Lí Nhân), tỉnh Hà Nam.
- Học hết bậc Thành chung, Nam Cao vào sài Gòn kiếm sống và bắt đầu sáng tác. Sau đó vì ốm đau phải trở về quê sống lay lắt bằng nhiều nghề.
- Năm 1943, ông tham gia nhóm Văn hoá cứu quốc ở Hà Nội; tham gia khởi nghĩa ( 8-1945) ở phủ Lí Nhân.Từ đó hoạt động cách mạng cho đến khi ông qua đời (tháng 11-1951).
 Con người:
- Nam Cao là một người có bề ngoài lạnh lùng, vụng về, ít nói nhưng có đời sống nội tâm rất phong phú.
- Ông có tấm lòng thật đôn hậu, chan chứa yêu thương. Đặc biệt gắn bó sâu nặng với con người và quê hương.
I.Tác giả
1. Vài nét về tiểu sử và con người
a. Vài nét về tiểu sử
b. Vài nét về con người
II. Sự nghiệp văn học
1. Quan điểm nghệ thuật
2. Các đề tài chính
a. Trước Cách mạng Tháng 8


Trước CMT8, sáng tác của Nam Cao tập trung ở các đề tài nào?
Câu hỏi: Ở đề tài về người trí thức nghèo, đáng chú ý là các truyện ngắn nào?
 Đề tài người trí thức nghèo:
- Tác phẩm: truyện ngắn Giăng sáng, Đời thừa, Những truyện không muốn viết, Mua nhà, Truyện tình, Quên điều độ, Cười, Nước mắt…và tiểu thuyết Sống mòn.
Câu hỏi:Viết về người trí thức nghèo, Nam Cao thường trăn trở, day dứt nhất về vấn đề gì?
- Nội dung:
+ Xoay quanh những cảnh đời nghèo khổ, sống dở chết dở của những trí thức nghèo trong xã hội cũ.
+ Đi sâu vào bi kịch tinh thần của những trí thức có ý thức, có nhân phẩm, có hoài bão, tâm huyết và tài năng…nhưng lại bị gánh nặng áo cơm và hoàn cảnh xã hội làm cho “chết mòn” về tinh thần.
“ Cái lối sống quá ư loài vật, chẳng biết việc gì ngoài việc kiếm thức ăn đổ vào cái dạ dày(…). Đau đớn thay cho những kiếp người khao khát muốn lên cao nhưng lại bị áo cơm ghì sát đất”
(Sống mòn)
“ Còn gì đau đớn hơn cho một kẻ vẫn khát khao làm một cái gì nâng cao giá trị đời sống của mình, mà kết cục chẳng làm được cái gì, chỉ những lo cơm áo mà đủ mệt?Hắn để mặc cho vợ con khổ sở ư? Hắn bỏ liều, hắn ruồng rẫy chúng, hắn hi sinh như người ta vẫn nói ư?”
(Đời thừa)
 Phê phán xã hội ngột ngạt, phi nhân đạo bóp nghẹt sự sống, tâm hồn con người,đồng thời, thể hiện niềm khao khát một cuộc sống có ích ở họ.

 Đề tài người nông dân nghèo:
- Tác phẩm:truyện ngắn Chí Phèo, Lão Hạc, Dì Hảo, Lang Rận, Một bữa no, Một đám cưới, Mua danh, Điếu văn, Trẻ con không được ăn thịt chó, Tư cách mõ, Nửa đêm…
- Nội dung: Xoay quanh những cảnh đời cơ cực bị ức hiếp, bị lăng nhục một cách độc ác của những người nông dân nghèo. Bênh vực quyền sống và nhân phẩm của họ, tố cáo xã hội, khẳng định bản chất lương thiện của người nông dân. Đồng thời đau đớn vô hạn trước tình trạng con người con người bị xoáy mòn về nhân phẩm, huỷ hoại cả nhân tính.
Câu hỏi: Tác phẩm tiêu biểu của đề tài viết về người nông dân nghèo?
Ở đề tài này, Nam Cao trăn trở, day dứt điều gì?
b.Sau Cách mạng Tháng 8
Nhật kí ở rừng (1948), Đôi mắt ( 1948), tập kí sự Chuyện biên giới (1950).

Nêu những nét chính của phong cách nghệ thuật Nam Cao?
- Nam Cao có sở trường đi sâu vào miêu tả
nội tâm, thế giới tâm linh của con người.
Ông có biệt tài trong việc diễn tả, phân tích
tâm lí nhân vật.
Viết về cái nhỏ nhặt hàng ngày mà đặt ra
những vấn đề xã hội to lớn.
Có tầm triết lí sâu rộng và giọng văn sâu
sắc.
III. Ghi nhớ:
- Nam Cao là nhà văn hiện thực lớn, nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn, có
đóng góp quan trọng đối với quá trình hiện đại hoá truyện ngắn và
tiểu thuyết Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX. Ông có quan điểm nghệ thuật
sâu sắc, tiến bộ, đạt được thành tựu xuất sắc về đề tài người trí
thức nghèo và người nông dân cùng khổ. Ông đặt biệt quan tâm
đến đời sống tinh thần của con người, luôn đau đớn trước tình trạng
con người bị rơi vào thảm cảnh sống mòn, bị xoáy mòn về
nhân phẩm, thậm chí bị huỷ hoại cả nhân tính.
Nam Cao là nhà văn có phong cách độc đáo: luôn hướng tới thế giới
nội tâm của con người; có biệt tài trong việc miêu tả và phân tích
tâm lí nhân vật; viết về cái nhỏ nhặt hàng ngày mà đặt ra những
vấn đề có ý nghĩa xã hội to lớn, có tầm triết lí sâu sắc và có giọng
văn thật đặc sắc.