Meo vat trong Win

Chăm sóc sức khỏe ban đầu
Thạc sỹ Nguyễn Văn Thịnh
Nội dung
I. Khái niệm về sức khỏe
1. Định nghiã
2. Phân tích
3. Quản lý nhà nước về Y tế
II. Chăm sóc sức khỏe ban đầu
1. Thực trạng chăm sóc sức khỏe trước 1978
2. Khái niệm về CSSKBĐ
3. Nội dung chăm sóc sức khỏe ban đầu
III. Phương pháp tiếp cận CSSKBĐ
IV. Kết luận
Mục tiêu
Giúp cho học viên nắm được:
Khái niệm về sức khỏe
Quan điểm, mục tiêu chăm sóc sức khỏe cuả Đảng và Nhà nước
Khái niệm về chăm sóc sức khỏe ban đầu, các nội dung trong CSSKBĐ
Phương pháp
- Thuyết trình
Vận dụng thực tế
Hình thức
- Sử dụng Power point
Tài liệu:
Handout
Một số tài liệu tham khảo có liên quan
I. Khái niệm về sức khỏe
Định nghiã:
WHO (Wolrd Health Organization): Tổ chức Y tế Thế giới: Định nghĩa tại Hội nghị Alma Ata:
“ Sức khỏe là một tình trạng thoải mái về thể chất, tâm thần và xã hội; chứ không chỉ là không có bệnh tật và tàn phế, sức khỏe là quyền cơ bản cuả con người, khả năng vươn tới là khả thi”

2. Phân tích:
- Sức khỏe là một bộ phận hợp thành trong sự phát triển tổng thể
- Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe: xã hội, văn hoá, kinh tế, vi sinh vật và môi trường
- Là quyền cơ bản cuả con người
- Vai trò cuả Nhà nước
- Để có sức khỏe tốt, cần thu hút cả cộng đồng tham gia bằng cách chấp nhận các hành vi lành mạnh và đảm bảo một môi trường lành mạnh
3. Quản lý nhà nước về y tế:
3.1. Khái niệm:
- Là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với hoạt động liên quan đến sức khỏe con người
- Do các cơ quan trong hệ thống hành pháp và hành chính thực hiện
3.2. Các quan điểm cơ bản:
- Sức khỏe là vốn quý nhất cuả con người và cuả toàn xã hội
- Theo quan điểm dự phòng tích cực và chủ động; vệ sinh phòng bệnh, rèn luyện thân thể + hiệu quả điều trị
Kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại
Trách nhiệm của cộng đồng và toàn xã hội
Thực hiện phương châm: “ Nhà nước và nhân dân cùng làm”
Nghị quyết IV Ban chấp hành Trung ươgn Đảng khoá VII)
3.3. Mục tiêu:
- Tổng quát:
+ Giảm tỷ lệ mắc bệnh
+ Nâng cao thể lực
+ Cải thiện giống nòi
Cụ thể:
+ Từng bước khắc phục cơ bản các bệnh nhiễm trùng và ký sinh trùng. Chủ động phòng chống HIV/AIDS và các bệnh không nhiễm trùng
+ Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu
+ Thực hiện công bằng xã hội trong chăm sóc sức khỏe
II. Chăm sóc sức khỏe ban đầu

- Phương pháp tiếp cận mới
- Mục tiêu xã hội rộng rãi: Sức khỏe cho mọi người đến năm 2000
- Do Hội nghị Alma Ata đề ra 1978, được Đại hội đồng Sức khỏe thế giới lần 32 năm 1979 chấp thuận và triển khai trên toàn thế giới
1. Thực trạng chăm sóc sức khỏe trước năm 1978:
- 80% dân chúng không được CSSK thoả đáng
Nhận lực, kinh phí, trang bị phân phối không công bằng
Hệ thống y tế chủ yếu dựa vào điều trị
Đào tạo cán bộ theo kiểu cũ không đáp ứng nhu cầu sức khỏe theo quan niệm mới
Môi trường xã hội, thiên nhiên thay đổi, nhiều bệnh tật mới xuất hiện không thể chỉ giải quyết đơn thuần bằng cách tiếp cận lâm sàng, điều trị cá thể
 Đòi hỏi có cách tiếp cận mới trong CSSK
2. Khái niệm Chăm sóc sức khỏe ban đầu:
2.1. CSSKBĐ:
+ Primary Health care
+ Soins de Santé primaries
2.2. Định nghĩa:
Là những chăm sóc thiết yếu nhất dựa trên các phương pháp và kỹ thuật thực hành, có cơ sở khoa học tin cậy và được xã hội chấp nhận, có thể phổ biến rộng rãi cho cá nhân, gia đình và cộng đồng cùng tham gia với chi phí chấp nhận ở mọi giai đoạn phát triển và một tinh thần tự nguyện.
2.3. Phân tích:
CSSKBĐ là 1 bộ phận không tách rời cuả hệ thống y tế mà là trung tâm của sự phát triển chung về kinh tế, xã hội
Gần gũi với người dân, là nơi tiếp xúc đầu tiên của dân với hệ thống y tế trong 1 quá trình CSSK liên tục
Phản ảnh điều kiện phát triển KT-VH-XH cuả cộng đồng
Nhằm vào các vấn đề sức khỏe thiết yếu cuả cộng đồng (Giáo dục sức khỏe, phòng bệnh, điều trị, phục hồi thích hợp)
3. Nội dung CSSKBĐ
- Giáo dục sức khỏe
Dinh dưỡng
Nước sạch, thanh khiết môi trường
Sức khỏe bà mẹ trẻ em - kế hoạch hoá GĐ
Tiêm chủng mở rộng
Phòng chống dịch bệnh
Chữa bệnh và thương tích thông thường
Cung cấp thuốc thiết yếu
Quản lý sức khỏe
Xây dựng, củng cố mạng lưới y tế cơ sở
4. Phân tích (Thảo luận)
- 3 yếu tố quan trọng bậc nhất liên quan nhiều ngành;
- 5 yếu tố mang tính y tế;
- 2 yếu tố mang tính chiến thuật và điều kiện thực hiện.

III. Phương pháp tiếp cận CSSKBĐ
Tham gia cộng đồng (Community involvement)
- Tham gia tích cực và chủ động cuả cá nhấn và cộng đồng
- Không phải là sự áp đặt hay bao cấp cuả chính quyền
- Tham gia tích cực bao gồm từ giai đoạn lập kêếhoạch, triển khai và kiểm tra, giám sát chương trình
- Tận dụng các tài nguyên sẵn có cuả cộng đồng
2. Phối hợp liên ngành (Intersectoral cooperation)
- Sức khỏe gắn liền với phát triển kinh tế-xã hội
- Phát triển sức khỏe là phối hợp hoạt động trong lĩnh vực y tế và những hoạt động thuộc các lĩnh vực khác:
+ Giáo dục
+ Nông nghiệp
+ Công nghiệp
+ Chăn nuôi
+ Nhà ở
+ Giao thông
+ Công trình công cộng ….
3. Kỹ thuật học thích hợp (Appropriate Technology)
- Kỹ thuật học:
+ Phối hợp phương pháp - kỹ thuật và trang thiết bị cùng với con người sử dụng để giải quyết các vấn đề sức khỏe có hiệu quả
- Thích hợp:
+ Ngoài cơ sở khoa học, kỹ thuật học còn phải được sự chấp nhận cuả người sử dụng và người được phục vụ
- Phương pháp mới: Là phương pháp tiếp cận cộng đồng (Community-based approach): Phương pháp cộng đồng
IV. Kết luận:
Hội nghị Alma Ata:
Xem xét lại khái niệm sức khỏe một cách toàn diện; là quyền cuả con người, trách nhiệm của các nhân, gia đình và cộng đồng.
CSSKBĐ là một chià khoá; một phgương pháp tiếp cận mới để đạt mục tiêu SK cho mọi người
Đòi hỏi có sự tham gia của cộng đồng vcà sự phối hợp liên ngành
Y tế đóng vai trò xúc tác, là 1 thành viên tích cực cuả phát triển cộng đồng với kỹ thuật học thích hợp.
Tài liệu tham khảo
1. Bộ giáo dục đào tạo: Săn sóc sức khỏe ban đầu, 1994; tr: 3 – 6
2. Bộ Y tế: Quản lý Nhà nước về Y tế
BS. Lê Thái, BS Hồ Ngọc Quý: Chăm sóc sức khỏe ban đầu;
http://www.dalat.gov.vn/cdrom/yte/Suckhoe.htm
4. Tổ chức Y tế thế giới: Giáo dục sức khỏe, 1988