Màu tím hoa sim

ĐỀ TÀI
THUYẾT TRÌNH VĂN HỌC
TÊN ĐỀ TÀI: “ MÀU TÍM HOA SIM”
GV hướng dẫn: TS.NGUYỄN PHONG NAM
TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM ĐÀ NẴNG

Đặt vấn đề

Bài thơ tình hay nhất thế kỉ XX
1943 tại Thanh Hóa
Vào thời điểm sau khi người vợ đầu tiên mất
Tâm trạng buồn, nỗi niềm sâu lắng, tình cảm chứa chan mà Hữu Loan dành cho vợ
Giải thích nhan đề
Màu một loài hoa mọc ở đồi nhỏ đẹp bình dị và dân dã
Tượng trưng cho người con gái
Màu của thủy chung ,đợi chờ và có chút ưu tư, buồn bã
Sự hoán đổi về hình ảnh”màu tím hoa sim” nhấn mạnh vẻ đẹp của màu tím
Ngôn từ là gì?
- Sử dụng trong lĩnh vực văn học
- Là ngôn ngữ mang tính chất nghệ thuật
Thi pháp ngôn từ là gì?
Là cách thức tổ chức, các kỹ thuật sắp xếp,mô phỏng,trính bày ngôn từ trong tác phẩm văn học.
Là phát hiện các giá trị, ý nghĩa, cách tổ chức ngôn từ trong tác phẩm.
Là xem xét các mặt: âm thanh, nghĩa của ngôn từ, cách thức tổ chức văn bản, giọng điệu.
Giải quyết vấn đề

Từ tím:
_Xuất hiện 11 lần, lặp đi lặp trong các từ, cụm từ như: màu tím, hoa sim tím, tím chiều hoang, tím tình trang lệ ứa…
Từ hoa sim:
_Lặp đi lặp lại 7 lần => hé lộ loài hoa mà vợ ông yêu thích, gắn với kỉ niệm của hai người.
Một loạt từ láy tượng thanh, tượng hình: xanh xanh, xinh xinh, bé bỏng, rờn rợn, chập chờn => giàu gợi hình và biểu cảm
Các từ nòng cốt trong bài
Các từ chỉ không gian, thời gian
Nét đẹp thiên nhiên của quê hương là bối cảnh tạo nên tình yêu lãng mạn đầy sức sống ,chân tình
=>
- Thời gian: Chiều quê, chiều hoang,bong tối,ngày cưới,ngày xưa, đêm khuya.
- Không gian: gia đình, đơn vị, hậu phương, nước song, đồi hoa sim tím
Chiến trường - hậu phương - đồi hoa sim
CÁC HÌNH ẢNH ĐAN XEN
Cấu trúc bài thơ
- Như 1 truyện ngắn có mở đầu, có diễn đạt, có mâu thuẫn, có kết thúc, đồng thời có sự kết hợp suy nghĩ
+ Thể thơ không thống nhất rất xa lạ nhưng độc đáo
+ Thể thơ mà Hữu Loan gọi là:” Thơ xuống hàng”
Khiến người đọc phải ngắt giọng,ngắt chữ nó đập vào trực giác
Cách đặt câu: Đảo lộn các vị trí các từ
( tím chiều hoang)→ Chiều hoang tím
Gợi nội buồn niềm tiếc nhớ dai dẳng dây dứt khôn ngui
Kết thúc bài thơ sử dụng vần ong(vong),”âu” (về đâu),dù lâu lột tả nổi đau dai dẳng với một tâm trạng buồn
=>
- Cuối bài thơ là các vần
Sử dụng nhiêù âm “a”:
ca dao, tà ,hoa
gợi nỗi buồn chôn chặt, lắng đọng
=>
- Xen lẫn với các vần
i, ai, uê, ê
tạo cảm giác buồn mênh mang, da diết
=>
- Vần vang ngân
ong, anh, ương, ông, inh, iên
Giai điệu
- Từ từ chậm rãi, có khi dàn trải, có khi lại ngắt quãng, đứt đoạn, nghẹn ngào
âm hưởng bài thơ trầm buồn, lắng đọng, khơi gợi nỗi đau day dứt.
=>
- Có khi giai điệu ngân lên nghe rờn ngợp
hằn sâu nỗi ám ảnh trong tâm trí người ở lại.
=>
Sự dong dieu cua ngon tu – thu phap tuong dong – doi lap
Âm thanh ngôn từ
YÊU NÀNG NHƯ TÌNH YÊU EM GÁI
TÌNH YÊU BẮT ĐẦU TỪ TÌNH THƯƠNG, THỂ HIỆN TÌNH CẢM NỒNG THẮM THÂN MẬT ẤM ÁP
NÀNG KHÔNG ĐỔI THAY ÁO MỚI
TÔI MẶC ĐỒ QUÂN NHÂN
ĐÂY LÀ MỘT TÌNH YÊU CHÂN THÀNH MỘT CUỘC HÔN NHÂN KHÔNG CẦU KỲ.



Ở ĐƠN VỊ VỀ CƯỚI NHAU XONG LÀ ĐI
TĂNG TÍNH GẤP GẮP VỘI VÀNG CỦA HÔN NHÂN
MÀ TÔI NGỒI BÊN MỘ CÒN ĐẦY BÓNG TỐI.
NGƯỜI ĐẦU BẠC TIỄN KẺ ĐẦU XANH TĂNG TÍNH BI KỊCH CỦA CÁI CHẾT BẤT NGỜ ĐỘT NGỘT.
TIỂU KẾT: SỰ ĐỒNG ĐIỆU TẠO SỰ ĐỐI LẶP GIỮA HẠNH PHÚC VÀ MẤT MÁT GIỮA BÌNH DỊ VÀ THIÊN NHIÊN NHÂN LÊN NỖI ĐAU VỀ NIỀM THƯƠNG VỢ.
Sự hòa phối âm thanh
- Những khoảng trắng:
sự liên tưởng , nghẹn ngào của lời tâm sự , sự đứt gãy của niềm hạnh phúc hân hoan hay một cảm giác xót xa rơi rụng, nhói buốt con tim.
=>
- Nỗi đau, mất mát ấy luôn được cộng hưởng bổ sung những liên tưởng hằn lên sau mỗi câu thơ xé lòng.
Nghĩa của ngôn từ
- Hình ảnh hoa sim đính kèm màu tím xuất hiện nhiều thể hiện sức sống mãnh liệt vươn lên sự khắc nghiệt của thiên nhiên, chiến tranh.
khoảng thời gian suy tư, gắn với nỗi buồn man mác
Chiều
=
Ngày, ngày xưa, ngày xa xưa
=
gợi lên những kỉ niệm
- Sử dụng rất nhiều từ, cụm từ nhiều tâm trạng cảm xúc, giàu hình ảnh:
- Xuyên suốt là mạch văn tự sự, hồi cố những tình cảm thắt chặt trái tim
Nghĩa của ngôn từ
khiến cho nỗi đau và sự mất mát tàn khốc hơn.
=>
Sử dụng nhiều từ gợi tả
chết, mộ, bình hương…
- Màu tím tôn lên tình yêu thuỷ chung, son sắt là hình tượng tượng trưng cho tình yêu người con gái.
- Ngôn từ khi viết ra không để ý đến nghệ thuật, chỉ là dòng chảy của cảm xúc
Tổ chức ngôn ngữ
Cấu tứ
Ý thơ
Câu chữ
Hạn chế Hơi cải lương
Tự sự, kể về sự ra đi đầy bất ngờ và chua xót của người thân
Khúc triết, rõ ràng, trọn nghĩa trọn tình theo lối văn tự kể
Chân thật tự nội tâm được trỗi dậy của cảm xúc
 





BÀI THƠ DẠNG GIỐNG NHƯ BẬC THANG TẠO CẢM GIÁC NHƯ TIẾNG NẤC NHẸ NHÀNG MỖI NẤC THANG LÀ MỘT NIỀM ĐAU
- CẤU TRÚC BÀI THƠ THEO TỪNG BẬC KHÔNG ĐỨC QUÃNG MÀ LIỀN MẠCH
KỸ THUẬT XÂY DỰNG VĂN BẢN ĐỌC ĐÁO KHÁC LẠ HIỆU QUẢ TRONG VIỆC TRUYỀN TẢI NỘI DUNG TƯ TƯỞNG VÀ TÌNH CẢM
KỸ THUẬT XÂY DỰNG VĂN BẢN




   
























- Bài thơ chứa chan tình cảm, thuỷ chung son sắt
- Đến nay vẫn còn đọng mãi trong lòng người đọc
 
Những đồi hoa sim – Phạm Duy
Thank you