Lý luận dạy học

Các thành viên trong nhóm:
1. Nguyễn Thị Nhàn.
2. Bùi Thị Huệ.
3. Trần Hữu Lâm.
4. Hoàng Hải Vân.
5. Cao Văn Dũng.
6. Trần Ngọc Thêm.
MÔ HÌNH SƠ ĐỒ HÓA NỘI DUNG BÀI DẠY
MỤC
TIÊU
HÌNH
THỨC
TỔ CHỨC
DẠY HỌC
NGOÀI
GIỜ
LÊN
LỚP
DẠY KÈM
NGOẠI KHÓA

THẢO LUẬN
NHÓM

TỰ HỌC
QUA MẠNG
KHÁI
NIỆM
ĐẶC
ĐIỂM
VẤN
ĐỀ LIÊN
QUAN

NHỮNG
ĐIỀU
CẦN
LƯU Ý
ĐỐI VỚI
GIÁO
VIÊN
NHẰM ĐẠT HIỆU QUẢ CAO NHẤT
ĐÁP ỨNG
XÂY DỰNG
I. HÌNH THỨC DẠY KÈM
Gia sư
Trung tâm
1. Dạy kèm là gì ?
Hình thức tổ chức dạy học
Quan hệ thầy trò
Tương tác trực tiếp
Dạy học cá nhân
Một thầy, một trò/nhóm học sinh
2. ĐẶC ĐIỂM
a) Ưu điểm
Luôn có thể điều chỉnh phù hợp với thời gian và tiến độ
Luôn nhận được sự phản hồi của người học
Có sự tương tác cao giữa thầy - trò
Sự “Tập trung vào người học” cao nhất
b) Nhược điểm
Dễ nhàm chán khi chỉ có 2 đối tượng
Tâm lý không thoải mái khi thầy trò không hợp tác
Kinh phí cao
Ưu điểm lớn nhất ?
“ Tập trung vào người” học cao nhất
Đáp ứng mục tiêu “Lấy người học làm trung tâm”
3. YÊU CẦU ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN
- Một là, hình thức này được sử dụng cả với học sinh khá giỏi và yếu kém, học sinh có những đặc điểm khuyết tật.
- Hai là, giáo viên cần có những cuộc khảo sát, đánh giá nhiều mặt nhằm định ra mục tiêu, nội dung, phương pháp phù hợp với từng học sinh.
- Ba là, cần dựa vào những điểm mạnh, những phần kiến thức đã nắm chắc của học sinh để giúp học sinh tự mình khắc phục những đặc điểm của bản thân, tự mình vươn lên trình độ cao hơn với sự giúp đỡ của giáo viên.
4. Xu thế hiện nay
Phổ biến rộng rãi: gia sư, trung tâm, ôn thi học sinh giỏi, lớp học đặc biệt (HS khá giỏi, yếu kém, HS có những đặc điểm khuyết tật)…
Sử dụng hiệu quả trong việc học ngoại ngữ, tin học
II. HÌNH THỨC DẠY HỌC NGOẠI KHÓA.
1. Khái niệm:

Trước đây: hình thức dạy học ngoại khóa ít xuất hiện tại các trường học
Ngày nay: hình thức này đã xuất hiện ngày một nhiều hơn.

Vậy dạy học ngoại khóa là gì?
Dạy học ngoại khóa là hình thức tổ chức dạy học:
- Được thực hiện ngoài giờ học chính khóa
- Theo thời khóa biểu định sẵn
- Nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho học sinh.


2. ĐẶC ĐIỂM
a) Ưu điểm:
• Môn học không bắt buộc nên sẽ tạo tâm lý thoải mái cho người dạy và người học.
• Không gian rộng lớn có thể ngoài trời hoặc trong phòng thí nghiệm.
• Có sự chuẩn bị chu đáo về tổ chức.
• Học sinh tự tin hơn từ đó phát huy tính sáng tạo của mình.
b) Nhược điểm:
• Hình thức này mất nhiều thời gian, kinh phí.
• Không có đủ cơ sở vật chất.
• Là môn học không bắt buộc nên học sinh dễ tỏ ra lơ đãng nếu giáo viên không biết cách tổ chức giờ học
3. YÊU CẦU ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN


Biết cách tổ chức các giờ học
đặc biệt là các buổi thí nghiệm
hay tham quan cơ sở vật chất.


III. HÌNH THỨC THẢO LUẬN NHÓM
1. Khái niệm
Thảo luận nhóm là một hình thức tổ chức dạy học trong đó giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận, trao đổi với nhau về một chủ đề nào đó (liên quan đến nội dung học tập), từ đó học sinh tự rút ra kết luận cần thiết
2. Dấu hiệu nhận biết
Số lượng: nhóm, lớp.
Thời gian: buổi học.
Không gian: ở trường.
Hình thức: dạy học gián tiếp.
Mục tiêu: hình thành kỹ năng, kiến thức.

3. Đặc điểm.
a) Ưu điểm:
Người học được đóng góp ý kiến
GV đưa ra vấn đề, khích lệ HS trao đổi và điều khiển cuộc thảo luận.
Tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện kỹ năng, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm.
b) Nhược điểm:
Giáo viên khó chọn chủ đề.
Cuộc thảo luận dễ xảy ra tranh luận và không đi đúng hướng.
Người điều khiển phải có năng lực.


4. Một số chỉ dẫn đối với giáo viên khi sử dụng hình thức thảo luận.
Nêu rõ chủ đề, xây dựng kế hoạch, bố trí thời gian tiến hành thảo luận.
Có thể thảo luận đối với lớp, nhóm học sinh.
Tổng kết những ý chính vừa thảo luận.

IV. HÌNH THỨC TỰ HỌC
1. DẤU HIỆU


TỰ HỌC
KHÔNG
CỐ ĐỊNH
GIÁN TIẾP
NGOÀI
LỚP

HÌNH THÀNH
VÀ GIÁO DỤC
CON NGƯỜI
NĂNG ĐỘNG,
SÁNG TẠO,
ĐỀ CAO
TỰ HỌC
Số lượng
Thời gian

Tương tác
GV và HS
Không
gian
Mục tiêu
2. KHÁI NIỆM
Tự học là một hình thức tổ chức dạy học:
- Hình thành và giáo dục con người
sáng tạo, có bản sắc, đề cao tự học
- Học sinh học tập ở ngoài lớp bằng sự tự
giác và nỗ lực của cá nhân
- Không có giáo viên dạy trực tiếp

3. Ưu điểm:
- Giúp người học rèn được nhiều năng lực, phẩm chất: Giúp người học có thể tự nghiên cứu về sau và tự học suốt đời. Từng bước hình thành năng lực mới.
- Nếu có sự cố gắng học tập bền bỉ cho dù điều kiện học chưa đầy đủ thì lượng kiến thức vẫn gia tăng.
- Tăng khả năng tiếp cận và xử lí thông tin. Người học được nâng cao kĩ năng và hiệu quả học tâp.


4. Yêu cầu của việc tự học:
a. Đối với học sinh:
Học mọi lúc, mọi nơi, học mọi người, học trong mọi hoàn cảnh, học bằng mọi cách , học qua mọi nội dung.

- Chỉ sử dụng hình thức này khi học sinh đã có một ít kiến thức để có thể tự lực hoàn thành nhiệm vụ tự học mà không cần có sự có mặt trực tiếp của giáo viên.
- Nên sử dụng khi học sinh cần ôn bài cũ, chuẩn bị bài mới, khi giải quyết bài tập vận dụng hoặc bài tập nâng cao.
- Để tự học có hiệu quả, giáo viên cần chú ý giao nhiệm vụ hoặc bài tập rõ ràng ,dễ hiểu phù hợp với khả năng nhận thức của học sinh, hình thành ý thức thói quen tự học, rèn luyện hệ thống kĩ năng tự học.
b. Đối với giáo viên:

V. HÌNH THỨC DẠY HỌC QUA MẠNG.
1. Khái niệm
Là một hình thức giáo dục và đào tạo dựa trên sự tích hợp và khai thác triệt để các công nghệ thông tin, điện tử và viễn thông nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo, nâng cao và cập nhật kiến thức cho mọi đối tượng muốn tự học ở mọi trình độ hoặc không có điều kiện và hoàn cảnh đến các trường lớn tập trung

2. Nội dung
- Bao gồm các khóa học trực tuyến, hoặc
nửa trực tuyến
- Kiến thức thể hiện qua CD-ROM, băng
hình, băng tiếng…
- Phương thức truyền tải: qua mạng , các trang
Web, truyền hình…
ƯU ĐIỂM
Tính mềm dẻo, tiện lợi, cập nhật
Tính kinh tế, hiệu quả cao
Môi trường học hấp dẫn
ND kiến thức được lặp lại
3. XU HƯỚNG
Ở VN, chúng ta có quyền hi vọng dạy học
qua mạng sẽ đến với tương lai rất gần, bằng các bước đi thích hợp và khả thi
Hướng tới xây dựng một xã hội học tập
Là một mảng sáng của xã hội học tập VN phục vụ nền CNH-HĐH và hội nhập trong tương lai
VD: GIÁO DỤC TỪ XA
a) “ Giáo dục từ xa” là gì?
Giáo dục từ xa là một loại hình học tập mà sinh viên không trực diện với giảng viên của họ. SV học tập ở ngoài trường và học bán phần thời gian đối với các trường đại học. Đây là sự cung cấp giáo dục bằng phương thức khác với phương pháp trực tiếp thông thường nhưng mục đích của chúng là giống nhau, về ý nghĩa và thực tế cũng giống như các trường đại học trực tiếp dài hạn tại trường.
b) MỘT SỐ SUY NGHĨ VỀ PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁCH LÀM GDTX Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

- Về mô hình tổ chức
- Về bậc học và mục tiêu giáo dục
- Về đối tượng và điều kiện nhập học
- Về thi, kiểm tra đánh giá chất lượng
- Về phương tiện học tập
- Về đầu tư
Về mô hình tổ chức
- Củng cố quy mô và số lượng các trường đang đào tạo từ xa
- Ưu tiên kinh phí và các chính sách đi kèm cho 3 cơ sở ĐTTX chính trên toàn quốc là: Viện đào tạo Mở Hà Nội, Trung tâm ĐTTX - Đại học Huế và Trường Đại học Mở - Bán công TP. Hồ Chí Minh, để từ đó hình thành được một quy trình công nghệ chuẩn về ĐTTX.
Về bậc học và mục tiêu giáo dục
- GDTX nên tổ chức ở bậc học đại học và trung học chuyên nghiệp. Một số chương trình GD thường xuyên, ngắn hạn cũng nên tổ chức GDTX.
- GDTX đào tạo có trọng điểm ở một số lĩnh vực như bồi dưỡng nghề, bồi dưỡng cập nhật kiến thức nghiệp vụ cho giáo viên…. Tập trung cho những ngành có nhu cầu lớn mà không đòi hỏi tốn kém về kinh phí cho thiết bị và sản xuất học liệu
Về đối tượng và điều kiện nhập học
- Mọi thành phần trong xã hội đều được nhập học theo các chương trình GDTX nhưng cũng nên hạn chế tuổi tối thiểu và ưu tiên cho những người lớn tuổi, thanh niên còn nhỏ tuổi nên khuyến khích theo học các hệ tập trung.
- Đối với những chương trình có cấp bằng người học phải có đầy đủ văn bằng bậc dưới và có tuyển chọn.
Về thi, kiểm tra đánh giá chất lượng
- Kiểm tra, đánh giá là khâu hết sức quan trọng để đạt được hiệu quả trong giảng dạy, học tập từ xa.
- Phải tách quá trình đào tạo làm 02 phần: phần học tập và phần khảo thí, thành lập các bộ phận khảo thí chuyên trách độc lập với ngân hàng đề thi, cách thức thi đa dạng, chấm bằng máy đối với loại đề trắc nghiệm.
Về phương tiện học tập
- Tài liệu giáo khoa in ấn vẫn là phương tiện chủ yếu nhất nên phải lựa chọn, tập trung chất xám và kinh phí để biên soạn riêng giáo trình, tài liệu hướng dẫn học tập, tài liệu tham khảo cho ĐTTX.
- Ngành Giáo dục nên có chủ trương phối hợp với các cơ quan chức năng khác để sử dụng hệ thống truyền thanh, truyền hình, điện thoại.... để phát các chương trình dành riêng cho GDTX
Về đầu tư
- Cần phải cấp ngân sách cho ĐTTX để các cơ sở có điều kiện chủ động phát triển.
- Các cơ sở chủ quản đào tạo phải giảm sự đóng góp của các đơn vị ĐTTX để họ có kinh phí đầu tư chiều sâu và nâng cao chất lượng hơn nữa.
Tài liệu tham khảo:
1. Tập bài giảng Lý luận dạy học – Ts Ngô Thu Dung.
2. Đề cương môn học Lý luận dạy học.
3. Tạp chí giáo dục - số 82 tháng 4/2004
4. Dạy và học ngày nay - số 10 năm 2008
5. “Những vấn đề cơ bản về chương trình quá trình dạy học” - Nguyễn Hữu Châu
6. Bài giảng phương pháp và công nghệ dạy học-TS Nguyễn Vũ Lương 2006 .
7. http://www.studygs.net/vietnamese/
8. http://edu.net.vn
9. http://www/thelearningweb.net