Lich su nhap mon

NHẬP MÔN SỬ HỌC
LỊCH SỬ LÀ GÌ?
ĐỐI TƯỢNG , CHỨC NĂNG CỦA SỬ HỌC.
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA SỬ HỌC .
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU LỊCH SỬ.
VÀI NÉT VỀ SỬ HỌC VIỆT NAM.
TÀI LIỆU HỌC TẬP
1. Lê Văn Sáu, Hữu Quýnh , Phan Ngọc Liên ( 1986 ), Nhập môn sử học. Nxb GD .Hà nội
2. Phan Ngọc Liên ( 2000 ), Phương pháp luận sử học .Nxb GD, Hà nội
3. Văn Tạo ( 1995 ), Phương pháp lịch sử và phương pháp logic. KHXH, Hà nội.
4. Viện sử học ( 1967 ), Mấy vấn đề phương pháp luận sử học . KHXH, Hà nội.
5. Viện sử học ( 1981 ), Sử học Việt Nam trên đường phát triển .KHXH, Hà nội.
6. Hoàng Hồng ( 1990), Lịch sử sử học thế giới . ĐHTH Hà nội .
7. Viện thông tin khoa học xã hội ( 1998 ), Sử học , những tiếp cận thời mở cửa. Hà nội.
8. Phan Ngọc Liên , Nguyễn Ngọc Cơ ( 2003 ), Lịch sử sử học Việt Nam. ĐHSP Hà nội.
9. Hà Văn Tấn ( 2005 ), Đến với lịch sử - văn hóa Việt Nam . Hội nhà văn , Hà nội.
10. N.A Eropheep ( sách dịch ) , Lịch sử là gì ? GD, Hà nội 1981.
11. Nguyễn Thế Anh( 1974 ), Nhập môn phương pháp sử học . Sài gòn .
12. Guy Bourde, Herve Martin( sách dịch ), Các trường phái sử học . Viện sử học , Hà nội, 2001.
13. Guy Thuiller, Jean Tulard( sách dịch ), Các trường phái lịch sử . Nxb Thế giới , H. 1995.
14. TTKHXH&NVQG-Viện thông tin KHXH( 1996 ), Cải cách Sử học . Hà nội .



BÀI NHẬP MÔN
I. Lịch sử là gì ?
II. Đối tượng , chức năng của khoa học lịch sử
I. Lịch sử là gì ?
Lịch sử là gì ???
Lịch sử là gì ???
Lịch sử là gì ???



Lịch sử - Istoria( Hy lạp), Historia ( La mã ), History( Anh), Histoire(Pháp) - nguyên thể, nghĩa là câu chuyện ở quá khứ; sau này được hiểu theo 3 nghĩa chính :
- những sự việc xảy ra ở quá khứ - hiện thực lịch sử khách quan , độc lập với ý chí con người.
- Ghi chép lại quá khứ ( sử ký )- hiểu biết của con người về những gì đã xảy ra trong quá khứ-> dấu ấn chủ quan của con người .
- Bộ môn khoa học( Sử học hay khoa học lịch sử )- hiểu biết về quá khứ của con người đã thành hệ thống tri thức, hình thành các khái niệm , phạm trù , phương pháp nghiên cứu tiếp cận .
- k/n "Hiện thực lịch sử"- đời sống xã hội ở quá khứ, bao gồm những sự kiện , hiện tượng , nhân vật lịch sử đã xảy ra hay tồn tại trong quá khứ .
- k/n" Sự thật lịch sử "- chỉ sự việc xảy ra trong quá khứ đúng như nó tồn tại ; đó là sự thật khách quan(truth), không phụ thuộc vào ý muốn của con người, nhà nghiên cứu không thể quan sát trực tiếp.
- k/n " Nhận thức lịch sử "- là chỉ nhận thức của con người về những sự việc xảy ra trong quá khứ . Qúa khứ chỉ có một- duy nhất , nhưng nhận thức về quá khứ thì có nhiều .
Lý do là nhận thức nào cũng gắn với những cá nhân cụ thể , những người có lập trường quan điểm khác nhau , phẩm chất năng lực nghiên cứu khác nhau , sống trong các thời đại khác nhau.Nhận thức lịch sử gắn liền với tính chủ quan của nhà nghiên cứu.
Vì vậy , lịch sử luôn cần phải viết lại để tiếp cận với chân lý , tức sự thật lịch sử .
II.Đối tượng , chức năng của khoa học lịch sử

1 Đối tượng nghiên cứu
" Chúng ta chỉ biết có một khoa học duy nhất , khoa học lịch sử " - Karl Marx.
- Lịch sử ở cấp độ khái quát nhất gồm 2 phương diện là lịch sử tự nhiên và lịch sử xã hội -> khoa học tự nhiên( Thiên văn học , Địa chất học , Cổ sinh học .) và khoa học xã hội( Kinh tế học , Chính trị học , Tâm lý học , Xã hội học .) .
- Khoa học lịch sử , một lĩnh vực của khoa học xã hội - nhân văn , là " khoa học nghiên cứu về sự phát triển của xã hội loài người với tất cả tính cụ thể và đa dạng của nó ; mục đích của nhận thức về sự phát triển này là để hiểu biết hiện tại và triển vọng tương lai của nhân loại"- Bách khoa toàn thư Xô viết .

- Sự phát triển của xã hội loài người không chỉ là đối tượng nghiên cứu của Sử học mà còn là đối tượng ng/c của nhiều ngành khoa học xã hội khác như Kinh tế-chính trị , Tâm lý xã hội , Xã hội học . -- Tuy nhiên , đặc trưng căn bản của đối tượng ng/c lịch sử là đời sống xã hội loài người ở quá khứ trong tính tổng hợp và khái quát chung nhất.
- Vì vậy , có thể coi khoa học lịch sử là một thứ khoa học xã hội tổng hợp.
Khái niệm " quá khứ " có tính tương đối - những việc đã xảy ra .Đó không phải là thứ quá khứ ngủ yên mà là quá khứ sống động theo luật nhân-quả.
Ý kiến cá nhân anh/chị về đối tượng nghiên cứu của Sử học ?

2. Chức năng của Sử học
Vì sao bạn chọn Sử học???
Vì sao bạn chọn Sử học???
- Chức năng nhận thức , khôi phục quá khứ : quá khứ hàm chứa những tri thức , kinh nghiệm phong phú của nhân loại , đồng thời cũng hàm chứa những thành công và thất bại của chính họ . Lịch sử chính là ký ức của nhân loại .
" Lịch sử là cô giáo của cuộc sống "- Polybe( 208-126?B.C ) , sử gia Hy Lạp, tín đồ đầu tiên của chủ nghĩa trí tuệ lịch sử.

" Chúng ta hỏi dĩ vãng , bắt nó giải thích hiện tại và dự đoán tương lai cho chúng ta "- Belinski, nhà văn Nga
Như vậy , Sử học sinh ra là để khôi phục , miêu tả , giải thích hiện thực lịch sử một cách chính xác và khách quan nhất nhằm phục vụ cho những hoạt động thực tiễn của con người ở hiện tại .
" Con người sáng tạo ra lịch sử của mình , song sự sáng tạo này không phải là sự sáng tạo tùy ý và sáng tạo trong điều kiện được lựa chọn , mà là sự sáng tạo trong điều kiện kế thừa quá khứ "- Karl Marx.
- Chức năng giáo dục : phổ biến tri thức lịch sử , nhất là những bài học kinh nghiệm rút ra từ quá khứ , góp phần phát triển trí tuệ , tình cảm con người, hình thành tư duy biện chứng khoa học khi xem xét về những hiện tượng xã hội .
Giáo dục lòng yêu nước chân chính , yêu hòa bình , trọng lẽ phải , sự thật , sự công bằng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Học lịch sử có thể gây nên sự hận thù ???
Học lịch sử có thể biện minh cho chiến tranh và bạo lực ???
Thái độ bạn đối với những góc khuất của lịch sử như thế nào ???
3. Các chuyên ngành của Sử học
- Sự phát triển của Sử học tất yếu dẫn đến việc chia tách thành những chuyên ngành khác nhau theo hướng chuyên môn hóa .
+ Khảo cổ học ( Archaeology): khoa học nghiên cứu về lịch sử xã hội thông qua những di sản vật thể còn để lại,chủ yếu bằng phương pháp khảo sát , khai quật các di chỉ lịch sử.
+ Dân tộc học ( Ethnology ): khoa học nghiên cứu về nguồn gốc , văn hóa , lối sống của các tộc người ( ethnics ).
+ Lịch sử thế giới ( Worl Histoty ) : khoa học nghiên cứu về quá trình hình thành và phát triển của xã hội loài người .
+ Lịch sử dân tộc : nghiên cứu về quá trình hình thành và phát triển của một quốc gia - dân tộc cụ thể.

- Người ta còn phân chia Sử học thành những chuyên ngành theo thời gian :
+ Lịch sử chế độ cộng sản nguyên thủy
+ Lịch sử cổ đại
+ Lịch sử trung đại
+ Lịch sử cận đại
+ Lịch sử hiện đại.
Sự phân chia như thế hoàn toàn có tính chất tương đối .
- Sự phân chia Sử học theo các lĩnh vực chuyên biệt :
# Lịch sử chính trị # Lịch sử nghệ thuật
# Lịch sử kinh tế # Lịch sử quân sự
# Lịch sử ngoại giao # Lịch sử truyền khẩu ( Oral History)
# Lịch sử giáo dục ....
Ngoài ra còn một số bộ môn chuyên ngành bổ trợ cho Sử học :
* Tư liệu học ( Documentation ) : nghiên cứu bản chất tư liệu , phân loại , chỉnh lý tư liệu.
* Cổ tự học : nghiên cứu cách đọc , cách viết cổ ngữ trên các chất liệu bằng giấy , da thuộc , bia đá.
* Niên biểu học ( Chronology ) : nghiên cứu cách tính ngày tháng , làm lịch của các dân tộc .
* Gia phả học ( Genealogy ): nghiên cứu nguồn gốc các dòng họ .
* Địa lý lịch sử : nghiên cứu vai trò của địa lý trong sự hình thành và phát triển của xã hội ; xã hội dù phát triển đến đâu cũng không hoàn toàn thoát khỏi quyền lực của tự nhiên.
*..
4. Sử học với những khoa học khác
-Khoa học lịch sử gần gũi với Kinh tế học , Chính trị học , Xã hội học vì cùng chung đối tượng nghhiên cứu là con người và xã hội .
- Nhưng mỗi khoa học lại có khuynh hướng riêng : Chính trị học nghiên cứu về quyền lực và sử dụng quyền lực trong xã hội ; Kinh tế học chú ý đến các hoạt động kinh tế trong xã hội ; Xã hội học nghiên cứu xã hội như một hệ thống hoàn chỉnh của những thể chế , nhóm xã hội , giải thích sự vận động , biến đổi xã hội.
Sử học lại có khuyng hướng nghiên cứu xã hội ở tầm khái quát chung , chia quá trình phát triển xã hội từ thái cổ đến ngày nay thành những giai đoạn ; ý thức về thời gian của Sử học là rất sâu sắc .
- Trong khi các khoa học xã hội khác cố gắng giải quyết những vấn đề đang đặt ra trước mắt , thì Sử học lại tìm tòi về quá khứ để cảnh báo cho hiện tại ,phô bày cho các chính trị gia , kinh tế gia , xã hội học gia tất cả kho tàng kinh nghiệm loài người từ thượng cổ để họ dùng làm nguyên liệu nhận thức . Sử học có vị trí nền tảng trong các ngành khoa học xã hội .
Sử gia có thành công nghề nghiệp như kinh tế gia , chính trị gia , thương gia???
Vì sao???