Lập trình Pascal (bài giảng về thủ tục)

CHƯƠNG TRÌNH CON DẠNG THỦ TỤC TRONG NGÔN NGỮ PASCAL

Giáo viên: Nghiêm Văn Hưng
I. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU
1. Kiến thức
Sau khi nghiên cứu xong bài này, học viên sẽ:
- Hiểu, trình bày được khái niệm, vai trò và cách sử dụng một chương trình con.
- Trình bày được đặc điểm của thủ tục (Procedure) và cấu trúc của chương trình con dạng Procedure.
- Biết cách truyền tham số.
Để hiểu những kiến thức trong bài giảng, học viên cần nắm vững kiến thức các bài giảng trước:
- Kiến thức về các kiểu dữ liệu chuẩn, các kiểu dữ liệu có cấu trúc, cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp.
- Học viên đã biết cách soạn thảo, dịch, thực hiện và hiệu chỉnh một chương trình đơn giản.
2. Kỹ năng
Sau khi học xong bài này, học viên sẽ:
- Biết cách viết Procedure để giải quyết bài toán.
- Biết cách tổ chức một chương trình ngắn gọn, sáng sủa và khoa học.
3. Cách tiếp thu bài của học viên
Học viên cần chú ý nghe giảng, chủ động suy luận, tư duy để giải quyết vấn đề đặt ra.
II. NỘI DUNG BÀI GIẢNG

Cấu
trúc
Thời
gian
Nội dung
Tiến trình bài học




Hoạt động của GV
Hoạt động của HV

Mở đầu
5 phút
 Chương trình con là một dãy lệnh mô tả một số thao tác nhất định và có thể được gọi thực hiện từ nhiều vị trí.
Có hai dạng chương trình con là hàm (Function) và thủ tục (Procedure).
- Đặt vấn đề đưa ra khái niệm chương trình con.

- Trình bày về sự phân loại chương trình con.
- Chú ý nghe giảng, tập trung tư duy.
- Liên hệ với các kiến thức đã học để giải quyết vấn đề đặt ra.

Phần chính
35 phút
1. Chương trình con dạng Procedure
1.1. Cấu trúc chương trình con dạng Procedure
Procedure [(danh sách tham số hình thức)];
…
Begin
… ;
End;
…
Phần đầu: gồm từ khóa procedure, tiếp theo là tên thủ tục. Danh sách các tham số hình thức có thể có hoặc không có.
Phần khai báo: xác định các hằng, kiểu, biến…
Dãy câu lệnh: được viết giữa begin và end tạo thành thân của thủ tục.
Lời gọi thủ tục là một lệnh, cú pháp như sau:
Tên thủ tục (danh sách các tham số thực sự);
Danh sách các tham số thực sự phải tương ứng với danh sách các tham số hình thức, có nghĩa là phải tương ứng về số lượng, về loại dữ liệu và thứ tự.
1.2. Ví dụ về Procedure
program vehcn;
procedure ve;
begin
writeln(`+ + + + + + +`);
writeln(`+ +`);
writeln(`+ + + + + + +`);
end;
BEGIN
writeln(` gọi thủ tục lần thứ nhất `);
ve; writeln;
writeln(` gọi thủ tục lần thứ hai `);
ve;
readln;
END.
2. Cách truyền tham số của chương trình con
Có 2 cách truyền: theo tham trị và theo tham biến.
- Truyền theo tham trị:
+ Trước tham số hình thức không có từ khóa VAR.
+ Tham số thực sự tương ứng là một biểu thức.
+ Giá trị ban đầu của tham số thực sự không thay đổi.

- Truyền theo tham biến:
+ Trước tham số hình thức có từ khóa VAR.
+ Tham số thực sự tương ứng là một biến.
+ Giá trị ban đầu của tham số thực sự bị thay đổi.
Ví dụ:
program vidu;
var a, b: integer;
procedure hoandoi(var x, y: integer);
var t:integer;
begin
t := x;
x := y;
y := t;
end;
BEGIN
write(`Nhap a =`); readln(a);
write(`Nhap b =`); readln(b);
hoandoi(a,b);
writeln(`Sau khi hoan doi, a = `,a,` b =`,b);
readln;
END.
{ Nhập: a = 6,