Lắng nghe và phản hồi tích cực

1
LẮNG NGHE và PHẢN HỒI
TÍCH CỰC
LẮNG NGHE
Cùng lắng nghe
2
3
BA CÁCH NGHE
4
Nghe thụ động là nghe mà không lắng nghe. Vì vậy, không biết là ngưòi ta nói gì.
Nghe chủ động (lắng nghe tốt) là khả năng ngừng suy nghĩ và làm việc của mình để hoàn toàn tập trung vào những gì mà ai đó đang nói.
Nghe chủ động là một kỹ năng cơ bản trong tập huấn. Khi lắng nghe chủ động, tập huấn viên không chỉ nghe các từ để hiểu nghĩa mà còn để khuyến khích sự tham gia của học viên, thể hiện sự tôn trọng và hiểu biết của mình về học viên. Khi tập huấn viên chăm chú lắng nghe, họ cũng cảm nhận được tốt hơn những gì đang diễn ra trong lớp học và có thể đáp lại nhu cầu của học viên cũng như cải tiến chất lượng tập huấn của mình.

5
LẮNG NGHE HIỆU QUẢ
Muốn lắng nghe hiệu quả cần phải đảm bảo những nguyên tắc nào ?
Nêu những điều nên và không nên làm khi lắng nghe ?
6
7
Nguyên tắc lắng nghe hiệu quả
Giữ yên lặng
Quan tâm thực sự đến nội dung đang nghe
Thể hiện rằng bạn muốn nghe
Tránh sự phân tán
Thể hiện sự đồng cảm, tôn trọng
Kiên nhẫn
Giữ bình tĩnh
Đặt câu hỏi, kiểm tra lại thông tin





8
Những điều nên và không nên làm khi lắng nghe
Nên
Tập trung
Giao tiếp bằng mắt
Sử dụng ngôn ngữ cử chỉ tích cực
Nghe để hiểu
Tỏ thái độ tôn trọng và đồng cảm
Không tỏ thái độ phán xét
Thể hiện khi xác định được những điểm cơ bản
Khuyến khích người nói phát triển khả năng tự giải quyết vấn đề của chính họ
Giữ im lặng khi cần thiết
Không nên

Cãi hoặc tranh luận
Kết luận quá vội vàng
Cắt ngang lời người khác
Diễn đạt phần còn lại trong câu nói của người khác
Đưa ra nhận xét quá vội vàng
Đưa ra lời khuyên khi người ta không yêu cầu
Để cho những cảm xúc của người nói tác động quá mạnh đến tình cảm của mình
Luôn nhìn vào đồng hồ
Giục người nói kết thúc
LẮNG NGHE 3 CẤP ĐỘ
10
PHẢN HỒI
MANG TÍNH XÂY DỰNG
Bài tập cá nhân
Hồi tưởng lại những hoạt động, nội dung của lớp tập huấn
Đưa ra những ví dụ minh hoạ phản hồi tích cực, phản hồi chưa tích cực
11
Thảo luận nhóm
Thế nào là cho và nhận phản hồi ?
Có những cách thức nào để cho và nhận phản hồi?
Điểm cần lưu ý khi cho và nhận phản hồi ?
12
13
PHẢN HỒI ( FEEDBACK)
Phát
Thu
Thông tin đã phát
Thông tin đã thu nhận
Phản hồi
Phản hồi tích cực
Cụ thể, rõ ràng, chính xác
Miêu tả sự việc, hành động, không phán xét
Nêu cả những điểm tốt và cả những điểm cần cải tiến, thay đổi
Kịp thời (nhưng cần đúng lúc, đúng chỗ)
Gợi ý cho người nhận ý kiến để họ tự đánh giá và quyết định về việc thay đổi
Sử dụng ngôn ngữ và thái độ đúng mực
Chia sẻ quan điểm cá nhân không áp đặt

14
15
Phản hồi mang tính xây dựng
Mô tả một hành động/sự kiện. Không đưa ra phỏng đoán về động cơ hay thái độ
Cảm thông
Có ích cho người nhận
Cụ thể và rõ ràng
Liên quan đến việc mà ai đó có thể thay đổi
Phản hồi không mang tính xây dựng
Chú trọng vào cá tính của một người
Áp đặt, ra lệnh
Phán xét hành động
Mơ hồ, chung chung
Thỏa mãn cá nhân người đưa ra phản hồi, không quan tâm đến việc tiếp thu hay thái độ của người nhận

Cách cho ý kiến phản hồi
Phát biểu trên quan điểm của chính mình
Sử dụng đại từ nhân xưng ‘Tôi’, không dùng ‘mọi người’, “người ta”, v.v .
Mô tả hành động, sự kiện; không đưa ra phỏng đoán về động cơ hay thái độ. Các ý nêu ra cần rõ ràng , cụ thể và chi tiết.
Khen ngợi /nói những điểm tốt trước khi nói đến những điểm cần cải tiến/thay đổi
Chọn lọc và đưa ra lượng thông tin vừa đủ
Khoảng 2 - 3 điểm cần cải tiến/thay đổi
Đưa ra những ý kiến về những điểm có thể thay đổi được
Thái độ chân tình, cởi mở, trung thực
16
Cách đưa ra ý kiến nhận xét, đóng góp sẽ quyết định việc người nhận ý kiến có chấp nhận và làm theo hay không.
17
Cách nhận ý kiến phản hồi
Cởi mở
Lắng nghe
Chấp nhận
Không phán xét
Không thanh minh
Làm rõ ý kiến đóng góp (nếu cần)
Xin ý kiến đóng góp về vấn đề cụ thể
Coi các ý kiến phản hồi là cơ hội để hoàn thiện bản thân
Sẵn sàng thay đổi theo ý kiến phản hồi một cách tích cực
18
Nhận phản hồi không tích cực
Cách 1
Chủ quan, luôn cho mình là đúng
Tìm mọi lí lẽ để bảo vệ quan điểm của mình
Phản đối, không chấp nhận ý kiến của người khác
Thái độ căng thẳng, cương quyết không thay đổi quan điểm/ý kiến của mình
Cách 2
Im lặng lắng nghe
Không tỏ thái độ phản đối nhưng vẫn làm theo cách của mình, không thay đổi quan điểm/ý kiến của mình
19
20
CÁC BƯỚC CỦA QUÁ TRÌNH PHẢN HỒI MANG TÍNH XÂY DỰNG
Bước 1. Nhận thức sâu sắc :
Quan sát (nghe, xem) và suy nghĩ (tôi nhìn thấy gì ? và tôi đánh giá như thế nào về những điều tôi nhìn thấy ? Đặt mình vào vị trí của người nhận phản hồi).
Bước 2. Kiểm tra nhận thức :
Đặt các câu hỏi để chắc chắn rằng mình đã hiểu đúng ý định của người được nhận phản hồi
Bước 3. Đưa ra ý kiến đóng góp của mình
Xác nhận và thừa nhận những ưu điểm
( cần giải thích tại sao lại đánh giá đó là những ưu điểm).
Đưa ra các gợi ý để hoàn thiện hoặc nâng cao
(cần giải thích tại sao lại đưa ra các gợi ý đó)


21
Lưu ý
Người phản hồi :
Bằng việc giải thích các ý kiến đóng góp của mình, người đưa ra phản hồi nên chỉ ra rằng cần phải thận trọng lựa chọn các giải pháp thay thế và vận dụng.
Người nhận phản hồi :
Dựa trên những đề xuất của ngồi người phản hồi, người nhận phản hồi sẽ đưa ra ý kiến của mình về các đề xuất đó.
22
Tác dụng của phản hồi mang tính xây dựng
- Thông qua các cuộc góp ý trao đổi, cả hai phía đều có thể học hỏi và nâng cao kiến thức chuyên môn và tư duy của mình.
23
Phản hồi trong lớp tập huấn
Mục đích : Chỉ ra cho người thực hiện (GV hoặc HV) thấy được/ hiểu được các hành động của mình thông qua nhận xét, đánh giá của người thực hiện khác.
Phản hồi bao gồm hai yếu tố :
Mô tả các hành động đã được diễn ra như thế nào (hoạt động giống như một loại gương).
Đánh giá các hành động đó
24
Phản hồi mang tính xây dựng là một kĩ năng chủ chốt trong đào tạo và trong bồi dưỡng GV.
Bài tập thực hành
Nêu 3 ví dụ về phản hồi tích cực của GV đối với HS lớp/trường mình
25
Kết luận
Trong dạy học cũng như trong cuộc sống hàng ngày, lắng nghe tích cực và phản hồi mang tính xây dựng có ý nghĩa quan trọng. Trong trường học, nó là một trong những yếu tố tạo nên môi trường học tập thân thiện, an toàn thúc đẩy nâng cao hiệu quả GD. Trong xã hội nó cũng là yếu tố thúc đẩy XH phát triển trong mối quan hệ thân thiện, cảm thông, chia sẻ giữa con người với nhau, mang lại cuộc sống yên ổn, hòa bình
26