Kỹ thuật số PHẦN 10

MẠCH ĐĂNG KÝ DI CHUYỂN (SHIFT REGISTER)
Mỗi flipflop có 2 trạng thái 0 hay 1 và ta có thể kích thích vào một trong hai trạng thái đó như ý muốn. Các ngõ ra chỉ thay đổi khi ta bắt buộc thay đổi. Ta nói flipflop có đặc tính ký ức.
Nếu ta dùng nhiều flipflop ta có thể ghi vào chuỗi số nhị phân n bít với n là số FF và bit là đơn vị của FF.

I.�Đại cương
Nhóm FF dùng vào công việc này để thành lập mạch đăng ký. Thường các FF không nằm cô lập mà được nối với nhau theo một kiểu cách nào đó, sao cho có thể truyền dữ liệu cho nhau. Nhóm FF dùng vào việc điều khiển này thành lập mạch đăng ký di chuyển.
II.�Dữ liệu vào theo lối nối tiếp
Ta dùng 4 FF dưới dạng FF-D được mắc như ở hình vẽ.
Đầu tiên ta có 4 FF bằng 0 ( nối clear xuống mass) ta tuần tự cho dữ liệu ở ngõ vào nối tiếp. Khi có một cạnh lên của xung CK dữ liệu đi vào trong mạch đăng ký di chuyển 1 bit, với dữ liệu n bit thì sau n xung CK dữ liệu nằm hoàn toàn trong mạch đăng ký di chuyển.
Lúc đó ta có thể lấy ra theo lối song song bằng cách lấy các ngõ ra Q của các FF.
Muốn lấy ra theo lối nối tiếp ta phải tiếp tục cho xung CK vào và sau n xung CK thì dữ liệu hoàn toàn ra khỏi mạch đăng ký di chuyển.
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
Muốn cho dữ liệu vào theo lối song song, ta phải đặt sẵn dữ liệu tại các ngõ A, B, C. Khi ngõ điều khiển nhận vào lên 1 ta thấy:
Nếu A = 1 nên QA = 1.
Nếu B = 0 nên QB = 0. Ta nói dữ liệu từ ngõ vào được đưa đến ngõ ra khi ngõ điều khiển nhận vào lên 1.
Ngõ đồng hồ CK không có tác dụng khi nạp song song.
Muốn ngõ ra theo lối nối tiếp, ta lấy ở ngõ cuối cùng.
Muốn mạch dịch trái, ta phải nối các đường hồi tiếp QC về ngõ vào B, QB về ngõ vào A và ngõ ra QA chính là ngõ ra nối tiếp, ngõ vào nối tiếp chính là ngõ vào C.
Khi lấy ra theo nối tiếp thì dữ liệu sẽ bị mất đi. Muốn dữ liệu không bị mất, ta nối đường hồi tiếp từ ngõ ra cuối cùng trở về ngõ vào đầu.
Ta cần thêm 1 số cổng logic để thiết kế dữ liệu vào theo lối nối tiếp, thiết kế dữ liệu vào và ra theo lối song song, hoặc dữ liệu ra nối tiếp và nối đường hồi tiếp để mạch chạy tuần hoàn.
ĐK = 0: vào nối tiếp
ĐK = 1: hồi tiếp (chạy tuần hoàn), 74164
Mạch dịch trái:
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
Mạch dịch phải:
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ra nối tiếp
Thí dụ:

7494 : 4 bit, vào // hay nối tiếp - ra nối tiếp
7495 : 4 bit, vào // hay nối tiếp - ra // hay dịch phải trái.
74164: 8 bit, vào // - ra nối tiếp
74194: 4 bit, vào // hay nối tiếp - ra // , nạp đồng bộ, dịch phải/trái.
�
IV. ỨNG DỤNG
Lưu trữ và dịch chuyển dữ liệu.
Tạo ký tự hay tạo các dạng điều khiển.
Chuyển đổi dữ liệu từ nối tiếp ra song song hoặc ngược lại.