Kỹ năng chủ trì SHCM đổi mới

PHẦN I
KĨ NĂNG CHỦ TRÌ, ĐIỀU HÀNH THẢO LUẬN
TRONG SINH HOẠT CHUYÊN MÔN

Người chủ trì, điều hành thảo luận trong sinh hoạt chuyên môn là người định hướng thảo luận tập trung vào những tình huống thực tế trong lớp học và những phán đoán cá nhân thông qua tình huống đã quan sát. Hoạt động suy ngẫm và thảo luận trong nghiên cứu bài học là trọng tâm của đổi mới sinh hoạt chuyên môn. Thay vì mục đích đánh giá giáo viên (GV), sinh hoạt chuyên môn quan tâm đến hoạt động học của học sinh (HS), đây là hoạt động rất khó khăn, rất đa dạng và ở nhiều trình độ khác nhau. Thảo luận cần làm sáng tỏ việc học của HS diễn ra như thế nào, em nào học tốt, em nào gặp khó khăn, trở ngại trong việc học, phát hiện các phong cách học, các điểm mạnh, điểm yếu trong học tập của từng HS. Thảo luận còn đề cập đến giải pháp cải thiện việc học, giúp đỡ những HS gặp khó khăn. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ điều hành, chủ trì thảo luận trong sinh hoạt chuyên môn, người chủ trì nên thực hiện tốt những gợi ý sau :

Cần tạo cơ hội cho tất cả những người tham dự được phát biểu
Nên bắt đầu từ những GV còn ít tuổi đời và tuổi nghề nhất, họ phát biểu chia sẻ những tình huống sư phạm, những bài học họ rút ra được qua quan sát và suy ngẫm. Tại sao lại bắt đầu từ những người trẻ tuổi, ít kinh nghiệm dạy học nhất? Bởi vì người chủ trì cần khuyến khích, động viên sự tham gia tích cực của GV trẻ, làm cho họ tự tin hơn, họ không bị ảnh hưởng định kiến của những GV kì cựu, và nhất là tạo ra không khí thân thiện, hợp tác trong sinh hoạt chuyên môn.
Sau đó lần lượt từng người phát biểu ý kiến. Các tình huống được phân tích nên có bằng chứng như ảnh hay video để làm tăng tính tin cậy và thuyết phục. Trường hợp có GV ngại phát biểu, tự cho rằng ý kiến của mình giống như ý kiến của đồng nghiệp đã phát biểu trước đó, người chủ trì có thể yêu cầu GV đó nhắc lại các điểm chính trong lời phát biểu của đồng nghiệp.

Gợi ý thảo luận khi sinh hoạt chuyên môn
Sinh hoạt chuyên môn là cơ hội học hỏi, phát triển các năng lực mới của GV theo chuẩn nghề nghiệp:
- Quan sát tinh/ nhạy việc học của HS, chia sẻ các tình huống trong bài học một cách cụ thể chi tiết.
- Cảm nhận, hiểu, chia sẻ những khó khăn trong việc học của HS.
- Phán đoán nhanh/nhạy/sát với các nguyên nhân liên quan đến việc học của HS. Dựa trên lí thuyết đa trí thông minh để phán đoán năng lực, sở trường của HS trong lớp và hướng tác động sư phạm phù hợp.
- Linh hoạt điều chỉnh việc dạy học theo sát việc học, do đó không có một kế hoạch dạy học cứng nhắc, bất biến.
- Thiết kế lại (sáng tạo) việc dạy, trong đó chú trọng thiết kế hoạt động học trong vùng phát triển gần của HS, phù hợp với phong cách học, gây hứng thú , tạo động lực học cho HS.
- Tự học (bổ sung hiểu biết mới) về lí luận và thực tiễn dạy học, về môn học và những ứng dụng thực tiễn trong đời sống.

3. Kĩ năng ra quyết định là một trong những kĩ năng quan trọng của người chủ trì, điều hành trong sinh hoạt chuyên môn.
Trong sinh hoạt chuyên môn có thể có những ý kiến trái chiều, có thể nảy sinh xung đột. Khi đó, vai trò ra quyết định hóa giải xung đột của người chủ trì rất quan trọng.

4. Sinh hoạt chuyên môn tạo cơ hội cho GV cùng nhau phát hiện/giải quyết vấn đề thực tế với tư cách chuyên gia. Do đó, người chủ trì cần tìm hiểu ý nghĩa của những ý kiến đóng góp nhằm làm sáng tỏ những gì GV muốn phát biểu, tôn trọng sự khác biệt, đa chiều thì mọi người sẽ học hỏi được nhiều điều thông qua sinh hoạt chuyên môn.

5. Không nhất thiết tổng kết buổi thảo luận mà khuyến khích mỗi GV tự phát triển khả năng tổng kết của mình.
Sau mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn, mỗi thành viên trong tổ/nhóm chuyên môn được yêu cầu hoàn thành một bản báo cáo ngắn, trong đó chia sẻ cảm nhận về bài dạy minh họa, những bài học thu được cho bản thân, những dự định, đề xuất cho những giờ học mới. Do đó không nhất thiết người chủ trì phải tổng kết buổi thảo luận.


KĨ NĂNG TRAO ĐỔI, CHIA SẺ TRONG
SINH HOẠT CHUYÊN MÔN

1. Nguyên tắc trao đổi, chia sẻ trong sinh hoạt chuyên môn