Kỷ băng hà nhỏ (The Little Ice Age)

Trường đại học khoa học tự nhiên
Khoa khí tượng-thủy văn – hải dương học
DAO ĐỘNG VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Sinh viên: Phạm Minh Tuấn
Ngô Đình Khương
Chủ đề thảo luận

Những biến đổi trong số liệu lịch sử

Kỷ băng hà nhỏ
1. Những biến đổi trong số liệu lịch sử
Khoảng 6000 năm trước sự nóng lên sau thời kỳ băng giá đạt giá trị cực đại.
Dựa trên những bằng chứng từ vỏ cây, nhiệt độ trung bình mùa hè ở vĩ độ trung bình BBC tăng lên 2-3 oC.
Giai đoạn này của khí hậu thường được gọi là đới ĐTD vì nó được giả thiết là vòng tuần hoàn gió tây phát triển mạnh mẽ mang nhiệt và hơi ẩm về vĩ độ cao ở BBC.

Ở vĩ độ thấp, sự ấm lên cũng dễ thấy trong sự hoạt động mạnh của gió mùa mùa hè.
Khoảng 5500 năm trước khí hậu trở nên mát và khô hơn.
Giai đoạn này trùng với sự hình thành của các nền văn minh Ai Cập và Trung Đông. Vì vậy từ giai đoạn này trở đi ngoài bằng chứng về vật chất còn có những số liệu được ghi chép.
4000 năm trước đã có sự suy giảm lượng mưa ở Bắc Phi và Trung Đông.
2500 TCN có những bằng chứng rõ rảng về sự mở rộng núi băng trên toàn thế giới và phát triển mạnh nhất vào khoảng 2000 năm TCN.
Trong nhiều thế kỷ sau, chúng mở rộng một lần nữa trong giai đoạn khô quanh Địa Trung Hải.
Theo các dữ liệu cho thấy khí hậu ấm áp và khô cho đến 1700 năm TCN và lạnh cho đến thế kỉ 15 TCN, trong đó có một điểm đánh dấu sự nóng lên trong khoảng 70 năm, trước thời kì lạnh và ẩm hơn trong khoảng 1400- 1230 TCN.
Những thay đổi về khí hậu trong thế Holocene (8000 TCN-1000)
2. Kỷ băng hà nhỏ (Little Ice Age)
Định nghĩa
Nguyên nhân
Ảnh hưởng:
Bán cầu bắc
Bán cầu nam
a, Định nghĩa:
Kỷ băng hà nhỏ (LIA) là một thời kì lạnh xuất hiện sau một thời kì nóng được biết đến như là Thời kì ấm Trung Cổ.
Xuất hiện vào khoảng từ năm 1400 tới 1860.
Thời gian bắt đầu và kết thúc biến đổi theo các điều kiện của từng địa phương.
Khu vực chịu ảnh hưởng của Little Ice Age: (theo Intergovernmental Panel On Climate Change-IPCC)
Bằng chứng ở các núi băng cho thấy sự mở rộng của băng ra các khu vực bên ngoài Châu âu cho đến trước thế kỉ 20, bao gồm Alaska, New Zealand và Patagonia. Tuy nhiên thời gian phát triển mạnh nhất của băng khác nhau, tiêu biểu cho những thay đổi lớn độc lập của từng khu vực, không phải là sự tăng của đồng loạt lượng băng trên toàn cầu
Bắt đầu ở thế kỉ 13 khi các tảng băng nổi bắt đầu mở rộng về phía nam của bắc đại tây dương, tạo nên các sông băng ở Greenland.
Chỉ lạnh đi khoảng 1 độ c ở bán cầu bắc trong suốt thời kì này mãi cho tới tận gần cuối của thế kỉ 20
Có nhiều bằng chứng hơn về thời kì lạnh trong khoảng thời gian Little Ice Age xuất hiện ở một vài nơi ở bán cầu nam
3 giai đoạn được cho là lạnh nhất là bắt đầu vào năm 1650, 1770 và 1850, mỗi giai đoạn được ngăn cách với nhau bởi một giai đoạn khá ấm.
Không chính xác là một thời kì băng hà, thuật ngữ này được giới thiệu trong tài liệu khoa học bởi Francois E.Matthes năm 1939.
b, Nguyên nhân
Hoạt động của mặt trời
Hoạt động của núi lửa
Sự đứt quãng của các dòng biển (Ocean Converyor Shutdown)(Gulf Stream)
Ảnh hưởng của con người
Hoạt động của mặt trời
Liên quan tới thời kì hoạt động của mặt trời yếu nên làm giảm lượng bức xạ hấp thụ tới trái đất, trái đất nhận được ít bức xạ hơn nên sẽ bị lạnh đi.
Hoạt động của núi lửa
Đây là thời kì núi lửa hoạt động mạnh. Khi núi lửa phun trào, tro bụi của chúng bao phủ bầu trời làm giảm lượng bức xạ đi xuống trái đất làm cho trái đất lạnh đi. Phun trào núi lửa Tambora ở Indonesia 1815 bao phủ bầu khí quyển với tro bụi, năm sau 1816, được gọi là năm không có mùa hè, khi có băng và tuyết ở New England và phía bắc Châu âu.
Khí SO2 phát ra từ núi lửa khi đạt tới tầng bình lưu trở thành sulfuric acid, làm lệch tia bức xạ mặt trời tới trái đất, do đó cũng làm giảm lượng bức xạ tới trái đất.
Sự đứt quãng của các dòng biển
Một nguyên nhân có thể khác là sự di chuyển chậm của vòng hoàn lưu nhiệt (great ocean conveyor) (meridional overturning circulation).
Vòng hoàn lưu này có thể bị gián đoạn bởi sự thêm vào của một lượng lớn nước lạnh từ bắc Đại Tây Dương, có khả năng tạo nên một thời kì ấm trước kỷ băng hà nhỏ. Sự ngắt quãng của dòng biển này có thể mang lại thời kì ấm hiện nay.
Ảnh hưởng của con người
William Ruddiman cho rằng sự giảm dân số ở Châu âu, Đông á và Trung đông làm giảm các hoạt động của nông nghiệp, trồng lại rừng làm giảm lượng CO2 cũng là nguyên nhân làm mát khí hậu trái đất trong suốt kỷ băng hà nhỏ.

The summer temperature index for Switzerland, together with smoothed data showing longer term fluctuations, data taken from Pfister`s paper in Bradley & Jones 1995 ,Fig.(Burroughs,1997.)
The date of wine harvests in northern France and adjacent regions, together with smoothed data showing longer term fluctuations (data taken from Le Roy Ladurie and Baulant. 1980) (Burroughs, 1997).
c, Ảnh hưởng
Kreutz (1997) so sánh kết quả từ các nghiên cứu lõi băng ở Tây Nam Cực với Greenland và nhận thấy có sự đồng bộ toàn cầu của LIA.
c, Ảnh hưởng
Bằng chứng ở miền nhiệt đới thì thưa thớt hơn, nhưng những đo đạc trong các lõi băng từ dãy Andes cho thấy có những thời kì lạnh hơn được duy trì liên tục từ năm 1500-1800.
Các lõi băng ở các vùng khác nhau cho các biến đổi khác nhau.



Bán cầu bắc
Mang cái lạnh tới một phần của châu âu và bắc Mĩ. Giữa thế kỉ 17, sông băng ở dãy Alps của Thụy Sĩ mở rộng, dần dần nhấn chìm các trang trại và làng mạc.
Sông Thames và các kênh đào, sông của Hà Lan thường bị đóng băng trong suốt mùa đông và người ta có thể trượt tuyết trên đó.
Sự đóng băng của Goldel Horn và khu vực phía nam của Bosphorus xảy ra vào năm 1622.
Vào năm 1658, quân đội Thụy Điển hành quân vượt qua Great Belt tới Đan Mạch để xâm chiếm Copenhagen.
Đóng băng trên biển Baltic khiến cho có thể trượt tuyết từ Balan tới Thụy Điển…
Bán cầu bắc
Một vài số liệu cho thấy thế kỉ 17 là thời kì lạnh ở bán cầu Bắc.
Ở Đông Á vào thế kỉ 17 là thời kì lạnh nhất.
Ngược lại, ở Bắc Mỹ thời kì lạnh nhất là vào thế kỉ 19.
=>mùa đông thì lạnh hơn, trong khi mùa hè mát hơn, ẩm ướt phá hủy mùa vụ.

Bán cầu nam
Nam bán cầu cho thấy thời kì lạnh xuất hiện sớm hơn, chủ yếu ở thế kỉ 16 và 17.
Ở Nam phi, lõi trầm tích nhận được từ hồ Malawi cho thấy điều kiện lạnh hơn trong khoảng những năm 1570 và 1820
Số liệu từ vòng khuyên trên thân cây ở Patagonia cho thấy khoảng thời gian lạnh giữa năm 1270 và 1380 và từ 1520 tới 1670, chu kì tương đương với hiện tượng Little Ice Age ở bán cầu bắc.
Bán cầu nam
Các lỗ khoan ở Australia cho thấy khoảng 500 năm trước, vào khoảng thế kỉ 17 là thời kì lạnh nhất trên lục địa, mặc dù phương pháp xác định nhiệt độ của giếng khoan không chỉ ra được mối liên hệ tương ứng giữa bán cầu bắc và nam.
sơ đồ thể hiện một vài bằng chứng của nhiệt độ mát mẻ trong mùa hè trên bán cầu bắc (Roger Bradley and Phil Jones)
Một vài giai đoạn lạnh ngắn xuất hiện đồng thời trên quy mô toàn cầu là các giai đoạn: 1590 đến 1610, 1690 đến 1710, và 1880 đến 1900
Các giai đoạn ấm ít rõ ràng hơn vào khoảng những năm 1650, 1730 và 1820
Thời điểm kết thúc của Little Ice Age là vào khoảng năm 1840 khi khí hậu trái đất đã bắt đầu ấm lên.
Tài liệu tham khảo:
http://en.wikipedia.org/wiki
Giáo trình dao động và biến đổi khí hậu.
Thanks for attentions!