Kinhte chinh tri

Quan Hệ Giữa chính trị và kinh tế
Nguyễn tử hoài sơn
Giảng viên khoa lý luận cơ sở
Mục đích bài giảng:
Giúp học viên nhận thức được m?i QH gi?a ct v� kt, v? trớ c?a nhõn t? CT v?i s? PT KT trong cụng cu?c d?i m?i ? VN hi?n nay
Yêu cầu học tập:
-Trình bằy được cỏc QD c?a Mỏc, Angghen, Lờnin v? Mqh gi?a CT v� KT
- Phõn tớch du?c m?i quan h? gi?a CT v� KT trong cụng cu?c d?i m?i ? VN hi?n nay
Nội dung bài giảng:
I, Quan ni?m c?a CN Mỏc- Lờnin v? mqh gi?a CT v� KT
II, Quan h? gi?a CT v� KT trong cụng cu?c d?i m?i ? VN hi?n nay
I, Quan ni?m c?a CN Mỏc- Lờnin v? mqh gi?a CT v� KT
1, Nh?ng quan ni?m chung v? KT v� CT
a, Nh?ng quan ni?m chung v? KT

- KT: T?ng th? núi chung nh?ng QHSX c?a m?t hỡnh thỏi XH-KT nh?t d?nh( KTPK, KT TBCN, KT CSCN trong tuong lai)
T?ng th? nh?ng ho?t d?ng c?a con ngu?i nh?m tho? món nhu c?u VC
Liên quan tới lợi ích VC của con người(SD đòn bảy KT) có Td mang lại hq tương đối lớn so với sức người, sức của và tg tương đối ít bỏ ra (cách làm ăn KT)
Là việc Sd các NL Hữu hạn một cách tối ưu để SX ra
của cải đáp ứng tốt nhất các nhu cầu XH
-Mỏc ti?p c?n vd n�y t? gúc d? QH XH c?a con ngu?i hỡnh th�nh trong QT SX v� tỏi SX- th? hi?n ra trong QT SX, PP, TD, TD- dú l� s? v?n d?ng c?a ds KT
KT được xem xét dưới bình diện tính chất và loại hình của nó trong những hình thái KT-XH nhất định. Đó là toàn bộ những qh Sx hợp thành Cơ Cấu KT của XH
> toàn bộ những qh Sx có thể được hiểu là nhiều loại hình QHSX cùng tồn tại trong đó có một loại QH SX chủ đạo
QHSX:QH giữa người với người trong QTSX
phản ánh mặt XH của SX
QHSX
QHSH: n?n t?ng
QHSH
TLSX
QHTC
Quản lý
QH
phân phối
QL: d?m
B?o LI ch0
ch? SH
QH
phân phối
H?i t?
c?a cỏc
QHKT
b, Những quan niệm chung về CT
Ct học là một bộ phận của KH NC lĩnh vực CT của đs XH như là một chỉnh thể nhằm làm sáng tỏ những Qluật và tính qL chung nhất trong các mqh gc, dân tộc, qgia cũng như trong mqh qua lại giữa các TChức liên quan tới việc hình thành, PT của QLCT, Qlực NN
CN Mác-Lê nin quan niệm CT bao gồm:
- CT là LV các qhgc, là đấu tranh gc, là qh giữa các gc với NN
L� bi?u hi?n t?p trung c?a KT.
CT xột cho cựng v� v? th?c ch?t l� qh v? LI gi?a cỏc gc, cỏc qg DT
L� m?t KH, l� m?t ngh? thu?t
=>Thực chất CT được xem xét trên hai bình diện:
> Là qhgc, Li gc trong việc giành, giữ và thực thi quyền lực NN
>Là thiết chế chính quyền NN, sự tham gia vào công việc NN, việc quy định các hình thức, nhiệm vụ, nội dung của hoạt động NN
TL: Núi d?n CT l� nh?ng vd v? t/ch?c v� di?u khi?n b? mỏy NN trong n?i b? m?t nu?c v� qh chớnh th?c gi?a cỏc nu?c v?i nhau-qh li gi?a cỏc gc, cỏc nhúm XH, qgdt(qhli KT) l� v/d? d?ng l?c c?a s? PT
2, Quan di?m c?a Mỏc v� angghen v? mqh gi?a ct v� KT
CT cú th? td t?i KT theo ba chi?u hu?ng:
Thỳc d?y m?nh m? s? PTKT
Kỡm hóm s? PT KT
Thỳc d?y ? m?t n�y, kỡm hóm ? m?t khỏc
>Trong s? td tr? l?i c?a KTTT v?i csht thỡ y?u t? CT cú v? trớ tr?c ti?p v� m?nh m? hon cỏc y?u t? khỏc
=> BC QH CT v� KT:
+QH Li: là tiêu điểm hội tụ các QH CT_KT, CT thực chất là qh li giữa các gc, các LLXH
Đây là sợi dây dẫn đường để tìm ra tính tất yếu của Qh CT và KT thể hiện hai chiều:
Từ PTích LIKT đi sâu đến Bc của nó thì thấy có nguồn gốc từ SH
Nhu cầu đảm bảo likt phản ánh ở nhu cầu đạt Li CT-Nắm giữ Qlực CT,QLNN
> CT với KT thực chất là QLực CT đảm bảo thực hiện QLực KT của gc thống trị
+ Tỏc d?ng c?a CT v?i KT t?p trung ? s? Td c?a Ql?c NN v?i KT, nú nhu l� s?c m?nh KT
Ăngghen chỉ rõ tác động ngược lại của QLNN đối với sự PTKT có ba chiều hướng:
-Tđ theo cùng một hướng với sự PTKT làm cho sự PTKT nhanh hơn
-Đi ngược lại hướng PTKT kìm hãm QTPTKT
-Ngăn cản một vài xu hướng PT nào đó và quy định những xu hướng PT khác
=> Sự tđ của ct tới KT trên cơ sở tính tất yếu KT( KT bao giờ cũng tự vạch đường đi chính cho nó)
G
Thực tế
CS tài khoá cùng chiều
(Chống suy thoái KT, tăng NS,
Giảm thất nghiệp )
CPhủ:tăng chi tiêu và tăng
Thuế
Lý tưởng
T
G
O
CS tài khoá ngược chiều
(Chống lạm phát, tăng NS)
CPhủ: giảm chi tiêu và tăng
Thuế(KT thịnh vượng)
A
A0
G
Kích cầu chínhphủ
GDP = C + I + G + ( E X – IM )
C: Tiªu dïng
I: §Çu t­ cña DN
G: Chi tiªu cña CP
E X – IM:XuÊt khÈu rßng(NX)
AD
SX
Việc làm
Thu nhập
GDP: Tổng sản phẩm quốc nội
AD: Tổng cầu
C
Kích cầu tiêu dùng
I
Kích cầu đầu tư
+CT cú A hu?ng d?n s? PTKT, tỏc d?ng d?n tr?ng thỏi v?n d?ng c?a Mthu?n gi?a QHSX-LLSX
+M?c tiờu co b?n v� quan tr?ng c?a CMVS l� gi?i phúng s?c SX
Mu?n v?y gcVS tru?c h?t ph?i gi�nh l?y dõn ch?, do?t l?y QL?cCT trờn CS dú t?ng bu?c do?t QL?c trong KT m?c tiờu d?y nhanh s? PT LLSX
+> KL: Theo quan di?m Mỏc xớt CT l� ph?n ỏnh c?a KT, nhung cú tớnh d?c l?p tuong d?i v� tỏc d?ng tr? l?i v?i KT. S? td ?y nh?m d?m b?o Li KT c?a gc th?ng tr?, b?o v? CD SH tuong ?ng
3, Quan di?m c?a Lờnin v? mqh gi?a CT v� KT
a, Hai luận điểm cơ bản của Lênin về qh giữa CT và KT
+Thứ nhất: “CT là sự biểu hiện tập trung của KT” có cơ sở từ chính thực tiễn của QT PT LS XH loài người- Sự PT Kt đến một trình độ nhất định nảy sinh CT và CT xuất hiện phản ánh nhu cầu cơ bản của KT
-Sự tồn tại, thay đổi, PT của CT được quy định bởi thực trạng, sự đòi hỏi khách quan của sự PT KT, của liKT cơ bản, của các gc, LLXH, q/gia dt
S? dũi h?i c?a KT du?c ph?n ỏnh t?p trung ? cỏc quan di?m CT, hỡnh th�nh nh?ng t? ch?c CT, CS PL.. d? gi?i quy?t nh?ng nhi?m v? KT d?t ra trong nh?ng giai do?n LS v� nh?ng dk nh?t d?nh
th?c ch?t c?a CT l� th?c hi?n gi?i quy?t nh?ng nhi?m v? KT, nh?ng thay d?i can b?n dỏng k? trong KT bao gi? cung du?c b?t d?u b?ng nh?ng quy?t sỏch CT
- CT l� " Bi?u hi?n t?p trung c?a KT" nờn ct ph?i mang trong nú nh?ng QLKQ cú nghia l�,
qđCT, mtct, hđ của CT, quyết sách CT… phải phản ánh yêu cầu PTKT, là hội tụ của tính tất yếu KT
+ Th? hai: "CT khụng th? khụng gi? v? trớ uu tiờn so v?i KT"
-GC CM mu?n thay d?i QHSX d? gi?i phúng s?c SX, mu?n XD ch? d? XH m?i van minh ti?n b? hon thỡ tru?c h?t ph?i gi�nh QLCT, QLNN. M?t khỏc khụng cú quan di?m CT, du?ng l?i CT CS dỳng thỡ m?t gc nh?t d?nh n�o dú khụng th? gi? v?ng du?c s? th?ng tr? CT c?a mỡnh, khụng th? ho�n th�nh NvKT
S? PT b?n v?ng KT c?a m?t CDXH, c?a m?t qgia Dt du?c b?o d?m b?ng th�nh qu? d?t du?c c?a CT.
Do v?y, s? v?n d?ng PT c?a KT ph?i nh?m b?o v? v� PT nh?ng th�nh qu?CT d?t du?c.
Trong nh?ng ho�n c?nh d?c bi?t cú th? hi sinh nhu c?u Li KT nh?t d?nh d? th?c hi?n m?c tiờu CT
>V? phuong di?n nh?n th?c thỡ vi?c kh?ng d?nh s? uu tiờn c?a CT so v?i KT l� dỳng, h?p lý, h?p QL b?i vỡ:
Ưu tiên cho CT là ưu tiên cho những vấn đề căn bản quyết định cho sự PT của bản thân KT
b, CS KT m?i (NEP) - Bu?c chuy?n quan tr?ng c?a Lờnin trong tu duy v? CT v?i KT
T? CSCS th?i chi?n (1918-1920) sang CSKT m?i l� s? thay d?i tu duy v? CT v?iKT
-ND CS CS th?i chi?n NN dựng s?c m?nh c?a quy?n l?c can thi?p tr?c ti?p v�o KT
-CS KT m?i t?o cho KT tr? l?i tr?ng thỏi t? nhiờn c?a chớnh nú v� CT tỏc d?ng t?i KT trờn co s? tớnh t?t y?u KT
CS KT mới là sự thay đổi bố trí chiến lược đi lên CNXH, thay đổi phương thức tác động của CT với KT- TĐ gián tiếp trên CS tính tất yếu KT
CS KT mới là sự thay đổi bố trí chiến lược đi lên CNXH, thay đổi phương thức tác động của CT với KT- TĐ gián tiếp trên CS tính tất yếu KT
Tđ của CT với KT trong NEP thực chất là tđ của CTVS với nền KT HH-TT, cơ cấu đa TP và MR QHKTQT đảm bảo bước quá độ
II, Quan h? gi?a CT v� KT trong cụng cu?c d?i m?i ? VN hi?n nay
* CT lónh d?o KT l� t? ch?c v� ch? d?o n?n KT theo quan di?m b?o v? l?i ớch gc- quan di?m gc
+ Lónh d?o CT d?i v?i KT l� l�n cho n?n KT du?c t? ch?c v� v?n h�nh theo hu?ng vỡ l?i ớch c?a gc c?m quy?n
- Trong dk hi?n nay qd gc trong lónh d?o CT d?i v?i KT bi?u hi?n t?p trung ? yờu c?u PTn?n KT trờn CS CCTT m� khụng ch?ch hu?ng XHCN
-Lónh d?o CT v?i KT hi?n nay th? hi?n l?p tru?ng v� qdi?m gc trong gi?i quy?t nh?ng mõu thu?n v� thỏch th?c c?a th?i d?i
+> Quan di?m: Kiờn trỡ gi? v?ng trung th�nh v?i CS LL CN MLN TT HCM v� m?c tiờu XHCN
+ CT lónh d?o KT c?n ki?m soỏt ch?t ch? nh?ng v?n d? co b?n v� then ch?t c?a ho?t d?ng KT
+>CT khụng th? ch? l� cụng tỏc tu tu?ng, lu?n b�n chung d? b?o v? duy trỡ du?ng l?i hay l�m cụng tỏc nhõn d?o t? thi?n
+>CT lónh d?o KT tru?c h?t l� d? ra du?ng l?i PT KT dỳng d?n, l� ph?i quan tõm v� ki?m soỏt du?c cỏc ho?t d?ng KT, nhung CT khụng l�m thay v� khụng can thi?p tr?c ti?p v�o ho?t d?ng quy?t d?nh, ql v� di?u h�nh KT
* CT là nhân tố tác động thực hiện công bằng XH, đảm bảo Li của nhân dân lao động trong Đk nền KTTT
- CT giải quyết mục tiêu vì lợi ích gc thực hiện mục tiêu công bằng XH, hạn chế phân cực giầu nghèo
Tạo cho được một cơ chế và qh KT mà đa số những người lao động đều có cơ hội tham gia, bình đẳng
Xác lập và thực hiện mạnh mẽ công tác nhân đạo hoá XH…
* CT khoi d?y v� d?ng viờn cỏc ngu?n l?c cho s? PTKT
-Huy động sức dân, động viên tất cả các nguồn lực của dân tộc cho sự PT KT-XH chính là tiêu chí tổng hợp biểu thị sức mạnh trực tiếp và tổng quát của lãnh đạo CT
Nêu cao ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc, các tầng lớp, gc, các LL XH…vì mục tiêu chung-Sự PT phồn vinh của qg dt
*Tang cu?ng hi?u qu? c?a lónh d?o CT d?i v?i n?n KTTT DH XHCN
-CT lãnh đạo KT phải tôn trọng “cốt lõi Tự nhiên” của sự vận động và PTKT
CT cần chủ động XD mlh chặt chẽ giữa những nhà lãnh đạo CT và giới KD
QL CT tối cao của qg dt cũng như ở mọi cấp lãnh đạo phải được tập trung thống nhất
cảm ơn các đồng chí đã theo dõi