Kĩ thuật di truyền

CHƯƠNG IV: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC VÀO CHỌN GIỐNG
Bài5: KĨ THUẬT DI TRUYỀN
Đột biến NST là những biến đổi trong cấu trúc hoặc số lượng NST
Tiết 5: ĐỘT BIẾN NHIỄM SẮC THỂ
Đột biến số lượng NST
Đột biến cấu trúc NST
A. Đột biến cấu trúc NST:
I.Khái niệm:
Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi đột ngột trong cấu trúc của NST, do các tác nhân gây đột biến,làm cho NST bị đứt gãy ,hoặc ảnh hưởng tới quá trình tự nhân đôi của NST
II. Các dạng đột biến cấu trúc NST:
Các dạng đột biến cấu trúc NST:
A .Đột biến cấu trúc NST:
PHIẾU HỌC TẬP
Quan sát các hình ảnh được trình chiếu, kết hợp với nghiên cứu SGK để hoàn thành bảng sau:
Mất đoạn
II. Các dạng đột biến cấu trúc NST:
1.Mất đoạn:
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
CƠ CHẾ ĐỘT BIẾN
Mất đoạn
Trên một cánh của NST hình thành một vòng thắt, sau đó vòng này bị đứt ra khỏi NST và mất đi.
Mất đoạn thường gây chết hoặc giảm sức sống.
Loại bỏ những gen không mong muốn ra khỏi bộ NST
NST bị mất một đoạn so với bình thường.
Ví du:
ở người ,NST 21 bị mất đoạn sẽ gây ung thư máu
Lặp
đoạn
II.Các dạng đột biến cấu trúc NST:
2.Lặp đoạn:
Một đoạn NST bị đứt và được nối xen vào NST tương đồng.
Một đoạn NST được lặp lại một hoặc nhiều lần so với bình thường.
Làm Giảm , hoặc làm tăng cường độ biểu hiện của tính trạng.
Bảo vệ cơ thể khỏi sự mất gen và các hiệu quả gây chết do mất đoạn.
III.Các dạng đột biến cấu trúc NST:
3.Đảo đoạn:
Cơ chế đảo đoạn:
Một đoạn NST bị đứt ra, sau đó quay 1800 và gắn lại vào NST đó.
Một đoạn NST bị đảo 1800 so với bình thường.
Đoạn NST có thể mang tâm động hoặc không

- Chỉ thay đổi vị trí các gen, do đó ít ảnh hưởng đến sức sống.
Góp phần tăng cường sự sai khác của các NST tương ứng trong các nòi của cùng một loài.
II.Các dạng đột biến cấu trúc NST:
4.Chuyển đoạn:
Cơ chế chuyển đoạn
Chuyển đoạn trên cùng một NST:
- Một đoạn NST bị đứt ra và gắn vào một vị trí khác trên NST đó.
- 2 NST khác cặp cùng đứt một đoạn rồi trao đổi đoạn bị đứt với nhau.
- Một đoạn NST bị đứt và gắn vào một NST khác.
Chuyển đoạn lớn thường gây chết hoặc giảm sức sống.
Chuyển đoạn nhỏ thường ít gây ảnh hưởng đến sức sống.
Chuyển những nhóm gen mong muốn từ NST của loài này sang NST của loài khác
Một đoạn NST bị chuyển từ vị trí này đến một vị trí khác trên một NST khác hay chính trên NST đó.
Câu 1: Cơ chế gây ra đột biến cấu trúc NST là
Đứt gãy NST hay đứt gãy rồi tái kết hợp bất thường.
Rối loạn trong sự phân ly của NST
Tiếp hợp và trao đổi chéo bất thường.
a +c đúng.
a + b + c đều đúng.
A
B
C
D
E
Câu 2: Những loại đột biến cấu trúc nào sau đây làm thay đổi thành phần và cấu trúc của NST
Lặp đoạn và mất đoạn.
Đảo đoạn.
Chuyển đoạn.
a + c đúng.
a + b + c đúng.
A
B
C
D
E
Câu 3: Mất đoạn NST số 21 ở người gây ra
Hội chứng Down.
Hội chứng “mèo kêu”.
Thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Ung thư máu.
Không ảnh hưởng gì.
A
B
C
D
E
Câu 4: Ở người, hội chứng “mèo kêu” là do mất đoạn tại NST số
15
5
8
18
21
A
B
C
D
E
Câu 5: Hình vẽ sau đây mô tả dạng đột biến cấu trúc NST
Mất đoạn.
Lặp đoạn.
Chuyển đoạn
a + b
Tất cả đều sai.
A
B
C
D
E
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Các dạng đột biến cấu trúc NST:
Hiện tượng hoán vị gen: