Khi hau

(sưutầm)
Tráiđấtcủachúng ta đang quay chậmdầnlạivìbiếnđổikhíhậu
Cácchuyêngia tin rằng, nhiệtđộtăngđãkhiếnchotốcđộcủaTráiđấtchậmlạikhoảng 2,4s mỗinăm.
Biếnđổikhíhậu hiệnđanglàmộttrongnhữngvấnđềnổicộmnhấtmàcảthếgiớiphảiđốimặt. Trongđó, hệlụynổibậtnhấtlàkhiếnbăng ở haicực tan chảy, mựcnướcbiểndângcaonhấnchìmnhiềuthànhphố.
Tuynhiên, nghiêncứumớiđâytừchuyêngiathuộc ĐH Harvard (Mỹ) đãchỉrađượchệlụymớitừquátrìnhnày: khiếnTráiđất quay chậmlại. 
Nghiêncứunàyđãgópphầnchứng minh đượclýthuyếtgâytranhcãicủa Walter Munk - nhàvậtlýhảidươnghọcngườiMỹ.
/
Tráiđấtđang quay chậmlại?
Năm 2002, Walter Munkđãđưaragiảthuyếtvềsựsaikhácgiữamựcnướcbiển, mứcbăng tan, vàđộ quay củaTráiđất. Trongđó, Munkcónêurằngtrục quay củaTráiđấtphụthuộcvàosựphânbổvềkhốilượngtrênbềmặt - trongđóbaogồmviệcbănggiáchuyểnthànhnướclỏng.
Tuynhiênvàothờiđiểmđó, khôngcóđủdữliệuvàcôngcụđểchứng minh điềunày. Vàđến nay, độingũnghiêncứucủagiáosưđịachất Jerry Mitrovicacủa ĐH Harvard (Mỹ) đãgiảimãđượcđiềunàybằngcácsốliệutừ... KỷBănghà.
/
MựcnướcbiểndânglênlànguyênnhânkhiếnTráiđấtchậmlại
Theo Mitrovica, Tráiđấtđã quay chậmhơn so vớithờiđiểm 2.500 nămtrướcvànguyênnhânmộtphầnđếntừsựtươngtácgiữacáclớpvỏvàlõiTráiđất. Tuynhiên, phầnlớnnguyênnhânđượccholà do mựcnướcbiểntăngmạnhtrongKỷBănghà.
NhưnglàmsaođểthấyđượcTráiđấtđã quay chậmhơn? Mitrovicachobiết, cáchphổbiếnnhấtlà so sánh "giờphổquát (đượcđobằngđồnghồnguyêntử - đồnghồchạychínhxácnhấthiện nay), vớisựxuấthiệncủanhậtthực. Nếucósựsaikhác, nguyên do làvìtốcđộ quay củaTráiđấtđãthayđổi.
Mitrovicacũng chia sẻthêmrằngkểtừthờiđiểm 500 năm TCN đến nay, Tráiđấtđã quay chậmlạikhoảng 16.000 giây (4,5h) - tươngđương 2,4 giâymỗinăm. Điềunàylàhệquảtừviệcmựcnướcbiểnthayđổi.
Nghiêncứuđượccôngbốtrêntạpchí Science Advances.
Nguồn: IFL Science