Khảo cổ học

1. Giới thiệu
PGS.TS. Lâm Thị Mỹ Dung
Khảo cổ học! Nghe rất rất… kỳ thú!
Dẫn luận
Khảo cổ học” (archéologie, archaeology…) bao gồm hai tiếng Hy Lạp “arkhaios” (cổ xưa) và “logos” (khoa học, ngôn luận). Tìm kiếm quá khứ.
Công cụ khái niệm
Khoa học khảo cổ nhìn từ một số quan điểm.
Khảo cổ học là môn khoa học độc lập
Môn học phụ, “phù trợ” cho Sử học
“Khoa học về những chiếc bình vỡ”!
Kh¶o cæ häc lµ nh©n häc (Archaeology as Anthropology).
Khảo cổ học là một ngành của Khoa học Lịch sử (Archaeology as History).
Kh¶o cæ häc ? – Mét Khoa häc mang tÝnh nh©n v¨n --> M«n häc: Lao ®éng, khoa häc, nghÖ thuËt (phi lý), kü thuËt (hîp lý), t©m lý (v« Ých vµ h÷u Ých).
Bản chất của khoa học Khảo cổ
Bản chất của khảo cổ học: Thời đã qua - về cái đã qua; Phát hiện (lại) di sản (sót lại) của quá khứ; Lao động (lao tâm, lao lực).
Đọc - đi - đào - đau đáu - đầu. 5 W+ 1 H

Khách quan, Khái quát, Chủ quan và Tương đối
Cái gì?
Của ai, ai làm, ai mua…?
Tại sao:
Hình dáng
Chất liệu
Biểu trưng…
Ở đâu: Bối cảnh
Cư trú, Mộ táng, Sản xuất
Trao đổi…
Lúc nào:
Sản xuất
Trao đổi
Biếu tặng
Làm thế nào:
Kỹ thuật
Mỹ thuật
Buôn bán…
Studying glass evidence
Nguồn sử liệu
Sử liệu bằng chữ viết (sách vở, bia kí…).
Sử liệu bằng vật thật (công cụ, dụng cụ, di tích nhà cửa…). Khảo cổ học có nhiệm vụ thu lượm, miêu tả, nghiên cứu những di tích, di vật quá khứ của loài người còn để lại đến ngày nay.
Sử liệu do môi trường sinh thái để lại
Hiện vật KC giúp tái hiện quá khứ, tái hiện lối sống, lối ứng xử.
Sử liệu vật thật
Sử liệu gồm hai loại đồ tạo tác artefact và đồ nhiên tác ecofact. Artefact là một nguồn sử liệu do con người làm ra, ecofact để chỉ vật do môi trường sinh thái tạo ra. Ecofact cũng là một nguồn sử liệu của Khảo cổ học.

Hóa thạch và di tích đã được thành tạo thế nảo
Tính đa dạng của khảo cổ học
Theo thời gian: KCH Tiền, Sơ và Lịch sử
Theo không gian: KCH Việt Nam, KCH Đông Nam Á…
Theo chức năng: Khảo cổ học trên cạn, khảo cổ học dưới nước, khảo cổ học đô thị…
Theo loại hình: Khảo cổ học chữa cháy, khảo cổ học cộng đồng, khảo cổ học nhà nước, khảo cổ học dự án…
Khảo cổ học không gian!
SPACE ARCHAEOLOGY
Khảo cổ học đô thị
Khảo cổ học tương lai
Dự đoán tốt nhất của chúng ta đây là một kiểu nhà tù cuối TK 20
KCH thời chiến
Khai quật khảo cổ học ở Afganistan
Khảo cổ học dưới nước
Tìm hiểu tri thức nhân loại trong quá khứ
Những câu hỏi
Ý tưởng
Lý thuyết
Các phương pháp
Nghiên cứu
Các khám phá
Tại hiện trường
Đây là vật rất cổ, rất hiếm. Đó là dây thần kinh đạo đức!
Trung tâm khai quật KCH tìm kiếm nước Mỹ
Khảo cổ học và
các ngành khoa học khác
Khảo cổ học có mối liên quan chặt chẽ với các ngành khoa học hiện đại, tự nhiên cũng như xã hội. Như vậy, những kiến thức mà nhà khảo cổ học cần biết để nghiên cứu những di tích khảo cổ cũng vô cùng rộng lớn và nhà khảo cổ học, trong quá trình nghiên cứu các di tích vật chất, cần làm việc trong mối quan hệ chặt chẽ với các nhà khoa học khác, về tự nhiên cũng như về xã hội

Phải tìm hiểu cả kiến thức dân tộc học
Sử dụng máy móc hiện đại trong nghiên cứu khảo cổ
Khảo cổ học và ứng dụng phương pháp nghiên cứu hiện đại
LA-ICP-MS Orleans, France
Centre Ernest Babelon
IRAMAT, Institut de Recherche sur les Archéomatériaux, C.N.R.S.
Hợp tác quốc tế trong KCH
Nào ta cùng đào khảo cổ!
Enjoy the past!