Hướng đối tượng toàn tập 12

1
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Đa hình
2
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Nội dung
Hàm ảo.
Hàm thuần ảo.
Hàm hủy ảo.
Bài tập.
3
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Nội dung
Hàm ảo.
Hàm thuần ảo.
Hàm hủy ảo.
Bài tập.
4
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
Con trỏ đối tượng trong kế thừa:
Truy xuất đối tượng bằng con trỏ => linh động.
Truy xuất đối tượng kế thừa bằng con trỏ lớp cơ sở.
Kiểu con trỏ quyết định phương thức được gọi
 liên kết tĩnh.
Đối tượng kế thừa truyền vào hàm nhận tham số kiểu cơ sở.
 Đối tượng kế thừa có thể đóng vai trò đối tượng cơ sở.
A obj;
A *p;
p = &obj;
p = new A;
// B kế thừa A.
B obj;
A *p = &obj;
p->func();
// B kế thừa A.
void func(A obj) { }
B obj;
func(obj);
5
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
Ví dụ:
class Animal
{
public:
void talk() { cout << “Don’t talk!”; }
};
class Cat: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Meo meo!”; }
};
class Dog: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Gau gau!”; }
};
6
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
void main()
{
Animal a;
Cat c;
Dog d;

Animal *p;
p = &a;
p->talk();

p = &c;
p->talk();

p = &d;
p->talk();
}
Animal talks!!
Animal talks!!
Animal talks!!
Animal talks!!
Animal talks!!
Ví dụ:
void giveATalk(Animal *p)
{
p->talk();
}

void main()
{
Cat c;
Dog d;

giveATalk(&c);
giveATalk(&d);
}
7
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
Khái niệm hàm ảo:
Một phương thức của lớp.
Mang tính ảo.
 Chuyển lời gọi hàm cho đúng đối tượng con trỏ đang trỏ đến.
 Liên kết động.
Chỉ có ý nghĩa khi gọi thông qua con trỏ.
Khai báo hàm ảo trong C++:
virtual ;
8
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
Ví dụ:
class Animal
{
public:
virtual void talk() { cout << “Don’t talk!”; }
};
class Cat: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Meo meo!”; }
};
class Dog: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Gau gau!”; }
};
9
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
void main()
{
Animal a;
Cat c;
Dog d;

Animal *p;
p = &a;
p->Talk();

p = &c;
p->Talk();

p = &d;
p->Talk();
}
Cat talks!!
Dog talks!!
Animal talks!!
Cat talks!!
Dog talks!!
Ví dụ:
void giveATalk(Animal *p)
{
p->talk();
}

void main()
{
Cat c;
Dog d;

giveATalk(&c);
giveATalk(&d);
}
10
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm ảo
Sử dụng hàm ảo để làm gì?
Gọn gàng, đơn giản, uyển chuyển, linh động.
 Chương trình có tính dễ mở rộng, nâng cấp.
void giveATalk(Animal *p)
{
p->talk();
}
void giveATalk(Animal obj, int iType)
{
if (iType == 0)
{
Cat c = (Cat)obj;
c.talk();
}
else if (iType == 1)
{
Dog d = (Dog)obj;
d.talk();
}
}
11
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Nội dung
Hàm ảo.
Hàm thuần ảo.
Hàm hủy ảo.
Bài tập.
12
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm thuần ảo
Có một số hàm ảo không thể cài đặt hoặc không có ý nghĩa khi cài đặt trong lớp cơ sở.

class Animal
{
public:
virtual void talk() { cout << “Don’t talk!”; }
};
Biến thành hàm thuần ảo!!
13
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm thuần ảo
Khái niệm hàm thuần ảo:
Hàm ảo chỉ có khai báo mà không có cài đặt.
Phần cài đặt do lớp kế thừa đảm nhận.
Khai báo trong C++:
virtual = 0;
Lớp trừu tượng (abstract class):
Lớp chứa hàm thuần ảo.
Không thể tạo đối tượng từ lớp trừu tượng.
Chỉ dùng để kế thừa.
14
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm thuần ảo
void main()
{
Animal a; // Sai.
Animal *p = new Animal; // Sai.
Animal *q = new Cat; // Đúng.

q->talk();
}
Ví dụ:
class Animal
{
public:
virtual void talk() = 0;
};
class Cat: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Meo meo!”; }
};
class Dog: public Animal
{
public:
void talk() { cout << “Gau gau!”; }
};
Cat talks!!
15
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Nội dung
Hàm ảo.
Hàm thuần ảo.
Hàm hủy ảo.
Bài tập.
16
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm hủy ảo
void main()
{
GiaoVien *p1 = new GiaoVien;
delete p1;

GVCN *p2 = new GVCN;
delete p2;

GiaoVien *p3 = new GVCN;
delete p3;
}
Ví dụ:
class GiaoVien
{
private:
char *m_strHoTen;
public:
~GiaoVien() { delete m_strHoTen; }
};
class GVCN : public GiaoVien
{
private:
char *m_strLopCN;
public:
~GVCN() { delete m_strLopCN; }
};
~GiaoVien()
~GVCN()
~GiaoVien()
~GiaoVien()
17
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Hàm hủy ảo
Dr. Guru khuyên:
Hàm hủy của lớp phải luôn là hàm ảo.
 Chuyển lời gọi đến hàm hủy của lớp kế thừa.
class GiaoVien
{
private:
char *m_strHoTen;
public:
virtual ~GiaoVien() { delete m_strHoTen; }
};

GiaoVien *p3 = new GVCN;
delete p3;
~GVCN()
~GiaoVien()
18
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Tóm tắt
Hàm ảo:
Chuyển lời gọi hàm đến đúng đối tượng.
Chỉ có ý nghĩa khi gọi từ con trỏ.
Hàm thuần ảo:
Hàm ảo chỉ có khai báo mà không có cài đặt.
Lớp kế thừa đảm nhận việc cài đặt.
Lớp có chứa hàm thuần ảo  lớp trừu tượng
Lớp trừu tượng chỉ dùng để kế thừa.
Hàm hủy ảo:
Hàm hủy phải luôn luôn là hàm ảo.
19
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Nội dung
Hàm ảo.
Hàm thuần ảo.
Hàm hủy ảo.
Bài tập.
20
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Bài tập
Bài tập 12.1:
class A
{ public:
[yyy] void f1() { cout << “Good morning. ”; f2(); }
[zzz] void f2() { cout << “Good afternoon. ”; }
};
class B: public A
{ public:
void f1() { cout << “Good evening. ”; f2(); }
void f2() { cout << “Good night. ”; }
};
void main()
{
A *pObj = new B;
pObj->f1();
}
Cho biết những gì xuất hiện
trên màn hình trong các
trường hợp:
a) [yyy] trống, [zzz] trống.
b) [yyy] trống, [zzz] virtual.
c) [yyy] virtual, [zzz] trống.
d) [yyy] virtual, [zzz] virtual.
21
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Bài tập
Bài tập 12.2:
Có 2 loại hình: đường thẳng và hình chữ nhật.
- Đường thẳng: biểu diễn bởi hai điểm đầu cuối.
- Hình chữ nhật: biểu diễn bởi hai điểm trên trái và dưới phải.
Giả sử có danh sách các hình thuộc 2 loại trên. Viết chương trình xuất thông tin của từng hình trong danh sách đó.

Sau đó, giả sử có thêm loại hình mới là hình tròn.
- Hình tròn: biểu diễn bởi tâm và bán kính.
Khi đó, chương trình sẽ phải được chỉnh sửa như thế nào?
22
Phương pháp lập trình hướng đối tượng – GV. Nguyễn Minh Huy
Bài tập
Bài tập 12.3:
Tốc độ chạy của các động vật cho bởi bảng sau:







Viết chương trình cho phép so sánh tốc độ chạy giữa một cặp động vật bất kỳ thuộc nhóm trên.

Thêm vào con ngựa chạy 60km/h, chương trình sẽ thay đổi thế nào?