Hướng dẫn Tiêng Việt 2011-2012

CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ
NHỮNG NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
KHI CHỈ ĐẠO GIẢNG DẠY MÔN TIẾNG VIỆT
Ở TIỂU HỌC

Năm học 2011 - 2012

Đà Lạt , ngày 20-21 tháng 7 năm 2011


ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực hiện Nghị quyết số 40 /2000/QH-10 ngày 09/12/2000 của Quốc hội và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới nội dung chương trình Giáo dục phổ thông , Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo triển khai đại trà chương trình và Sách giáo khoa Tiểu học mới trên phạm vi toàn quốc từ năm học 2002-2003 , bắt đầu từ lớp 1. Sau 6 năm triển khai kế hoạch đổi mới chương trình và sách giáo khoa ( từ lớp 1 đến lớp 5 ) thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông - cấp Tiểu học ( Ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ-BGD-ĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ) , một số vấn đề đổi mới về nội dung , phương pháp dạy học các môn học , cũng như công tác quản lý , chỉ đạo ở cấp Tiểu học đang từng bước ổn định và đem lại hiệu quả thiết thực .


Để tạo điều kiện giúp Giáo viên và Cán bộ quản lý thực hiện tốt nhiệm vụ yêu cầu đổi mới phương pháp ở Tiểu học , trên cơ sở những tài liệu của Bộ GD-ĐT, phòng Tiểu học Sở Giáo dục - Đào tạo Lâm Đồng hướng dẫn một số nội dung trọng tâm để Cán bộ quản lý chỉ đạo cho Giáo viên dạy Tiếng Việt từ lớp 1 đến lớp 5 như sau :
I. QUẢN LÝ CHỈ ĐẠO VIỆC DẠY MÔN TIẾNG VIỆT Ở TIỂU HỌC :
* Cần chú ý một số điểm cơ bản sau đây :
- Dạy Tiếng Việt thông qua hoạt động giao tiếp.
- Vậ�n dụng quan điểm tích hợp trong dạy Tiếng Việt , kết hợp dạy Tiếng Việt với dạy văn hóa và dạy văn .
- Tích cực hóa hoạt động học tập , tận dụng những kinh nghiệm sử dụng Tiếng Việt của HS.
- Nội dung môn Tiếng Việt là hình thành và phát triển năng lực giao tiếp cho HS với trọng tâm là các kỹ năng đọc , viết , nghe , nói , trong đó tập trung vào kỹ năng đọc và viết .
Để quản lý việc thực hiện kế hoạch dạy học , cần thực hiện tốt các nội dung cơ bản sau:
- Quản lý và chỉ đạo việc lập kế hoạch của tổ chuyên môn
( căn cứ vào PPCT dạy môn Tiếng Việt ở Tiểu học )
- Quản lý thời lượng dạy học : Mỗi tiết học trung bình 35 phút
- Xây dựng thời khóa biểu khoa học , hợp lý .
- Chỉ đạo để mọi cán bộ , giáo viên trong trường Tiểu học thực hiện các chỉ thị về quản lý chuyên môn của Bộ , Sở và Phòng GD-ĐT.
- Ngoài chương trình do Bộ GD-ĐT quy định , cần hướng dẫn để mỗi GV biết cụ thể hóa được kế hoạch giảng dạy cho mình ở từng phân môn Tiếng Việt , từng lớp học mà mình phụ trách
II. QUẢN LÝ CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT Ở TIỂU HỌC :
Để dạy học môn Tiếng Việt có hiệu quả , cần sử dụng những phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ động của HS .
* Đổi mới PPDH thực chất là sự thay đổi về cách dạy và cách học:
- Dạy Tiếng Việt không phải chỉ để giúp HS tiếp nhận kiến thức một cách đơn thuần mà thông qua đó còn giúp cho HS thay đổi cả cách nghĩ , cách làm , cách sống . Đặc biệt chú ý vận dụng tốt các tình huống giao tiếp , dạy học qua giao tiếp.
- GV vẫn đóng vai trò quan trọng không gì thay thế . Song GV phải biết hướng dẫn HS hoạt động , người học phải là chủ thể của hoạt động .
* Các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học chủ yếu :
+ Phương pháp :
Các phương pháp đặc trưng của môn học là : PP thực hành giao tiếp , PP đóng vai , PP rèn luyện theo mẫu , PP phân tích ngôn ngữ . Các phuong ph�p t?o tình hu?ng và giải quyết tình huống ; sử dụng trò chơi ; thuyết minh ; vấn đáp ; sử dụng phương tiện trực quan . vẫn cần được sử dụng trong dạy Tiếng Việt ở Tiểu học .
+ Hình thức tổ chức dạy học chủ yếu ( trong lớp , ngoài lớp ):
- Hướng dẫn HS làm việc độc lập.
- Làm việc theo nhóm .
- Làm việc theo lớp.
Các bước tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt :
+ HỌC VẦN ( Lớp 1)
Theo phương pháp Tổng hợp - Phân tích .
Thực hành luyện đọc ứng dụng , viết củng cố và ghi nhớ âm
( vần )- Tiếng mới đọc.
Ôn tập , hệ thống hóa kiến thức và thực hành đọc - viết ( theo nhóm âm , vần đã học).
TẬP ĐỌC - HỌC THUỘC LÒNG
- Lớp 1 ( 7 tuần cuối ) và đầu lớp 2 : Mục đích ôn luyện ôn luyện tổng hợp , củng cố âm , vần , thanh đã học , giúp HS đọc trơn nhanh các tiếng - từ - câu - đoạn - bài ngắn có nội dung khá trọn vẹn .
- Lớp 3 : Luyện đọc và tìm hiểu bài ( phục vụ yêu cầu đọc , hiểu ) . Rèn kỹ năng đọc thầm và đọc thành tiếng ( rõ ràng , rành mạch , đạt tốc độ đọc quy định ).
- Lớp 4,5 : Luyện đọc - Hiểu và cảm thụ bài văn ( thơ) ; rèn đọc lưu loát , diễn cảm .
Các giờ tập đọc ( hoặc tập đọc có yêu cầu học thuộc lòng ) có kết hợp dạy từ ngữ , ngữ pháp , bước đầu tìm hiểu giá trị nội dung , nghệ thuật bài văn nhằm nâng cao trình độ đọc và cảm thụ văn học cho HS .
CHÍNH TẢ
- Kết hợp chặt chẽ với rèn cách phát âm , hiểu nghĩa của từ nhằm khắc phục lỗi chính tả ở các vùng phương ngữ .
- Chú ý đến yêu cầu cung cấp tri thức ( quy tắc chính tả, quy định về cách trình bày văn bản .), đồng thời chú trọng yêu cầu luyện tập thực hành ( viết chính tả , làm bài tập , sửa lỗi viết chưa đúng ).
TẬP VIẾT
- Rèn kỹ năng viết chữ là chủ yếu . Phần lớn thời gian dành cho HS tập viết
( không giảng giải nhiều về lý thuyết ).
- GV phải là gương sáng , mẫu mực về chữ viết , cách trình bày và luôn chú ý rèn nền nếp "Vở sạch - Chữ đẹp" cho HS.
TỪ NGỮ (Đối với lớp 1,2,3 từ ngữ , ngữ pháp học chung , chương trình mới gọi là "Luyện từ và câu" )
Đặc biệt coi trọng phương pháp thực hành luyện tập , kích thích HS suy nghĩ , mở rộng vốn từ , tập sử dụng từ ngữ trong hoạt động nói , viết.
Vận dụng linh hoạt các phương pháp: vấn đáp, gợi mở( dẫn dắt HS tìm tòi, phát hiện, so sánh, liên tưởng .nhằm mở rộng vốn từ và dùng từ có hiệu quả ); sử dụng trực quan ( vật thật, tranh ảnh - mô hình, cử chỉ hay động tác , lời nói .) ; tổ chức trò chơi vui học ( tìm từ , điền từ , chọn lựa từ .) ;.
Riêng lớp 5, cần khắc sâu những tri thức sơ giản về từ ngữ nhằm phục vụ cho yêu cầu hệ thống hóa và thực hành từ ngữ tốt .
NGỮ PHÁP
Dạy theo cách quy nạp là chủ yếu ( từ những hiện tượng ngữ pháp , từ những mẫu câu , tìm hiểu đến nắm vững tri thức ngữ pháp cơ bản ).
Quan tâm đến việc hướng dẫn HS thực hành luyện tập , ứng dụng trong nói , viết sao cho đúng ngữ pháp Tiếng Việt .
TẬP LÀM VĂN
Rèn HS về kiến thức , kỹ năng , tư tưởng , tình cảm , phương pháp suy nghĩ và diễn đạt .
Hình thành nền nếp , thói quen tốt cho việc viết bài văn ( quan sát , nhớ lại , tưởng tượng , sắp xếp ý , trình bài bài nói , bài viết mạch lạc .)
Rèn các kỹ năng viết văn bản : Lập dàn ý , liên kết các ý trong đọan văn và các đoạn trong bài văn.
KỂ CHUYỆN
- GV nắm vững truyện , kể hấp dẫn , gây hứng thú cho HS .
- Tổ chức tốt các hình thức luyện tập gây hứng thú cho HS ( phân vai , dựng lại chuyện , tập đóng hoạt cảnh, .). Tạo mọi cơ hội cho HS kể chuyện trên lớp , trong nhóm , tổ hoặc theo từng cặp .