Hoa huu co 11

Chương 4. ĐẠI CƯƠNG HÓA HỮU CƠ

3. Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ A (CxHyOzNt)
(1) Phân tích định tính: xác định các nguyên tố tạo nên hợp chất.
(2) Phân tích định lượng: xác định %, m hoặc mol của từng nguyên tố trong hợp chất.
- Tìm số mol và khối lượng của từng nguyên tố trong A
nC = nCO2 + nCaCO3 + … ( mC = 12.nC
nH = 2.nH2O ( mH = nH
nN = 2.nN2 ( mN = 14.nN
nO = (mA – mC – mH – mN):16 ( mO = mA – mC – mH – mN
- Công thức tìm MA: MA = dA/B.MB hoặc MA =
hoặc MA =



(3) Lập công thức phân tử dựa vào số liệu phân tích định lượng
- Cách 1:

( x, y, z, t ( CTPT là CxHyOzNt

( x, y, z, t ( CTPT là CxHyOzNt
- Cách 2:

= x’: y’: z’: t’
Hoặc
= x’: y’: z’: t’
( CTPT có dạng: (Cx’Hy’Oz’Nt’)n với (12x’+y’+16z’+14t’).n = MA ( tìm n
(2) Cách gọi tên: tên thường và tên hệ thống ( gồm tên thay thế, tên gốc chức)
- Tên thông thường: được gắn liền với quá trình tìm ra hợp chất.
- Tên hệ thống IUPAC
(a) Tên gốc chức: tên phần gốc + tên phần định chức
Tên gốc
Tên phần định chức

Gốc
Tên
Gốc
Tên
Chức
Tên
Chức
Tên

-CH3
Metyl
-C2H3
Vinyl
-F
Florua
-O-
ete

-C2H5
Etyl
-C3H5
Anlyl
-Cl
Clorua
-CHO
---

-C3H7
Propyl
-C6H5
Phenyl
-Br
Bromua
-CO-
---

-C4H9
Butyl
-CH2C6H5
Benzyl
-I
Iotua
-COOH
---

-CnH2n+1
Ankyl
…

-OH
ic
-COO-
---

 (b) Tên thay thế: số chỉ vị trí - tên phần thế | mạch chính - số chỉ vị trí - tên phần định chức
- Số chỉ vị trí: là các số tự nhiên 1, 2, 3, 4…(số và chữ cách nhau bằng dấu “–“)
- Tên phần thế
-CH3
Metyl
-C2H3
Vinyl
-F
Flo

-C2H5
Etyl
-C3H5
Anlyl
-Cl
Clo

-C3H7
Propyl
-C6H5
Phenyl
-Br
Brom

-C4H9
Butyl
-CH2C6H5
Benzyl
-I
Iot

-CnH2n+1
Ankyl
 …




- Tên mạch chính
- Mạch chính là mạch C dài nhất nhiều nhánh nhất có nhóm chức, nối đôi, nối ba.
- Đánh số từ phía có nhóm chức, nối đôi, nối ba hoặc nhiều nhánh nhất.


- Tên chức
Chức
Tên
Chức
Tên

─
an
-OH
ol

=
en
-CHO
al

≡
in
-CO-
on

…
…
-COOH
oic

vòng no
Xiclo (đứng đầu)
-NH2
amin

8. Phân loại phản ứng hữu cơ và các quy tắc phản ứng
(1) Phản ứng thế (quy tắc thế):
- Thế ngoài vòng benzen: cần có ánh sáng và ưu tiên thế H của C bậc cao để tạo sản phẩm chính.
- Thế trên vòng benzen: cần xúc tác bột Fe/to và sản phẩm phụ thuộc vào nhóm X đã có trên vòng.






- X là nhóm no (nhóm đẩy electron: -NH2, -OH, -CH3, -C2H5,.. -CnH2n+1) sẽ dễ thế vào ortho và para (o, p).




- X là nhóm không no (nhóm hút electron: -NO2, -CHO, -COOH, -CH=CH2,..) sẽ dễ thế vào mêta (m).


(2) Phản ứng cộng (quy tắc cộng Maconhicop):
H+ vào C nối đôi, nối ba bậc thấp (C ít H)
X- (-OH, -Cl, -Br,…) vào C nối đôi, nối ba còn lại tạo sản phẩm chính.
(3) Phản ứng tách (quy tắc cộng Zaixep):
X- (-OH, -Cl, -Br,…) sẽ tách cùng với
H+ của C bậc cao bên cạnh để tạo nối đôi, nối