Hiện tượng dính ướt và không dính ướt, hiện tượng mao dẫn

HIỆN TƯỢNG DÍNH VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT
HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
Bài 54
Tại sao muốn kim nổi trên nước thì cần phải bôi dầu vào kim?
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
a/Quan sát
Hiện tượng:
Giọt trên nước dĩa lan ra
Giọt nước trên lá môn có dạng hình cầu hơi dẹp
Lá môn
Dĩa làm từ đất
Nước dính ướt đất
Nước không dính ướt lá môn

Một số hình ảnh về hiện tượng không dính ướt
Tùy theo bản chất của chất lỏng và chất rắn, khi chúng tiếp xúc nhau mà có hiện tượng dính ướt và không dính ướt
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
b/ Giải thích
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
Khi chất lỏng dính ướt không thành bình:
Bề mặt của chất lỏng ở chỗ tiếp giáp với thành bình là một mặt lõm.
Khi chất lỏng dính ướt thành bình:
Bề mặt của chất lỏng ở chỗ tiếp giáp với thành bình là một mặt lồi.

Vậy còn cách nào khác để nhận biết hiện tượng dính ướt và không dính ướt?
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
b/ Dạng mặt chất lỏng ở chỗ tiếp giáp thành bình
Trả lời:
Dầu không dính ướt nước
Kim không bị nước làm ướt
Chỗ tiếp giáp giữa nước với kim sẽ là mặt lõm
Bề mặt cong xuất hiện của nước tác dụng vào kim nâng cho kim nổi
Tại sao muốn kim nổi trên nước thì cần phải bôi dầu vào kim?
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
c/ Ứng dụng của hiện tượng dính ướt
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
Vào việc tuyển quặng
2. Hiện tượng mao dẫn
TH dính ướt
HT mao dẫn
TH không dính ướt
a/ Quan sát hiện tượng
Tại sao rẽ cây lại có thể hút nước và chất dinh dưỡng từ dưới đất sâu?
- Mực chất lỏng trong các ống dâng cao hơn mực nước trong chậu
Mực chất lỏng trong các ống có đường kính trong càng nhỏ thì càng cao và ngược lại

Quan sát hiện tượng
- Mực chất lỏng trong các ống hạ xuống so với mực nước trong chậu
- Mực chất lỏng trong ống có đường kính trong nhỏ hơn thì càng hạ thấp và ngược lại
Dính ướt
Không dính ướt
2. Hiện tượng mao dẫn
=> Hiện tượng mao dẫn là hiện tượng dâng lên hay hạ xuống của mực chất lỏng ở bên trong các ống có bán kính nhỏ,trong các vách hẹp,khe hẹp,các vật xốp,… so với mực chất lỏng ở ngoài
Ống mao dẫn có đường kính trong càng nhỏ thì hiện tượng mao dẫn thể hiện càng rõ
2. Hiện tượng mao dẫn
TH dính ướt
Giải thích
TH không dính ướt
 Bề mặt chất lỏng trong ống mao dẫn chịu thêm 1 áp suất p’
2. Hiện tượng mao dẫn
TH dính ướt
TH không dính ướt
 Bề mặt chất lỏng trong ống mao dẫn là mặt cong =>tạo nên 1 áp suất phụ p’ hướng về phía lõm của mặt cong
+ Mặt cong là mặt lõm thì áp suất phụ p’ hướng lên
+ Mặt cong là mặt lồi thì áp suất phụ p’ hướng xuống
2. Hiện tượng mao dẫn
Nếu chất lỏng dính ướt thành ống mao dẫn thì chất lỏng dâng lên trong ống
Nếu chất lỏng không dính ướt thành ống thì nó hạ xuống
Như vậy: Nguyên nhân hiện tượng mao dẫn là do sự căn bề mặt của chất lỏng và sự dính ướt (không dính ướt) của chất lỏng đối với thành bình
2. Hiện tượng mao dẫn
Vậy nguyên nhân của hiện tượng mao dẫn là gì?
b) Công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng do mao dẫn
d: Đường kính trong của ống (m)
g: Gia tốc trọng trường (m/s2)
h: là độ dâng lên hay hạ xuống (m)
TH dính ướt
TH không dính ướt
2. Hiện tượng mao dẫn
c/ Ý nghĩa của hiện tượng mao dẫn
2. Hiện tượng mao dẫn
- Nhận biết được hiện tượng dính ướt và không dính ướt của chất lỏng.
Biết được ứng dụng của hiện tượng dính ướt
Hiểu được thế nào là hiện tượng mao dẫn
Nắm được công thức tính h:
Củng cố:
1. Phải làm cách nào sau đây để tăng độ cao của cột nước trong ống mao dẫn ?
Giảm nhiệt độ của nước.
Dùng ống mao dẫn có đường kính lớn hơn.
Pha thêm muối vào nước.
Dùng ống mao dẫn có đường kính nhỏ hơn


Bài tập củng cố
Câu 2: Hãy chọn câu đúng.
Trường hợp nào mực chất lỏng dâng lên ít nhất trong ống mao dẫn thủy tinh khi
Nhúng nó vào nước
Nhúng nó vào xăng
Nhúng nó vào rượu
Nhúng nó vào ete
Câu3. Tìm hệ số căng bề mặt của nước nếu ống mao dẫn có đường kính trong là 1,0 mm và mực nước trong ống dâng cao 32,6 mm
Bài tập củng cố