Hệ thống sản xuất lúa lai 2 dònh

HỆ THỐNG SẢN XUẤT LÚA LAI 2 DÒNG
NHÓM 5
DANH SÁCH SINH VIÊN

1. Dương Ngọc Thái – 592969- KHCTB
2. Nguyễn Thế Sơn – 592444- KHCTB
3.Trần Thị Quỳnh – 592754- CGCTB
4.Trần Thị Tâm – 592755-KHCTE
5. Nguyễn Thị Kim Thảo- 582493- CGCTA
6.Vũ Thị Phượng – 592441- KHCTB
7. Đỗ Minh Quân – 592442- KHCTB
8. Hoàng Ngọc Tân – 592652-KHCTD
9. Phạm Thị Như Quỳnh – 592650- KHCTD

ĐẶT VẤN ĐỀ
- Cây lúa ( oryza sativa L) là cây trồng có từ lâu đời, gắn liền với quá trình phát triển của loài người, cây lúa đã trở thành cây lương thực chính của Châu Á nói chung, người Việt Nam ta nói riêng.
- Trung Quốc là nước đầu tiên trên thế giới thành công trong việc nghiên cứu và phát triển lúa lai từ những năm 1976.
- Việt Nam được đánh giá là nước đạt được nhiều thành tựu to lớn trong quá trình nghiên cứu và phát triển lúa lai, đồng thời là một trong những nước sản xuất lúa gạo lớn nhất thế giới.
- Hiện nay và trong tương lai nghiên cứu chọn tạo các giống lúa lai đặc biệt là lúa lai 2 dòng là một đòi hỏi tất yếu.

II. NỘI DUNG
II.1 YÊU CẦU VỀ RUỘNG GIỐNG
1. Yêu cầu về đất
- Ruộng để nhân dòng A, B,R và sản xuất hạt lai F1 trước khi gieo cấy phải không có cỏ dại, lúa vụ trước và các cây trồng khác.
2. Yêu cầu về nhiệt độ
- Trong giai đoạn mẫn cảm vs nhiệt độ.
- Giai đoạn mẫn cảm nhiêt độ của dòng TGMS từ trước trổ 20 ngày đến trước trổ 10 ngày.
- Đối với sản xuất hạt lai F1 nhiêt độ trung bình ngày trong giai đoạn này phải cao hơn ngưỡng nhiệt độ gây chuyền hóa bất dục hoàn toàn của từng dòng bất dục.
3. Kiểm định ruộng giống
- Ruộng nhân dòng bố, mẹ và sản xuất hạt lai F1 giống lúa lai 2 dòng phải được kiểm định ít nhất 4 lần vào các giai đoạn:
- Lần 1 : Sau khi cấy hoạc gieo thẳng từ 10-20 ngày
- Lần 2 : Khi trổ 1-5%
- Lần 3 : Sau khi trổ 50-70%
- Lần 4 : Trước khi thu
hoạch 5-7 ngày

Lúa lai 2 dòng TH3-7
4. Yêu cầu cách ly
- Ruộng nhân dòng bố mẹ và sản xuất hạt lai F1 giống lúa 2 dòng phải cách ly với các ruộng lúa khác ở xung quanh (Được quy định ở bảng sau).

5. Độ thuần giống
- Ruộng nhân dòng TGMS, dòng bố và sản xuất hạt F1, tại mỗi lần kiểm định tối thiểu phải đạt như quy định. Ta có bảng 1.

6. Mức độ bất dục của dòng TGMS.
- Tỷ lệ hữu dục không vượt quá quy định. Ta có bảng 2


7. Cỏ dại
- Tại mỗi lần kiểm định không vượt quá quy định ở bảng 3.



- (*) Cỏ lồng vực cạn( Echinocloa colona)






8. Tiêu chuẩn hạt giống
- Theo quy định ở bảng 4:

II.2 . HỆ THỐNG LÚA LAI 2 DÒNG
Sản xuất hạt giống lai 2 dòng khử đực bằng hóa chất
Nguyên tắc khử
nguyên tắc khử phải gây thoái hóa triết để đối với hạt phấn nhưng không gây tổn hại cho nhụy và các cơ quan khác của cây
xác định thời thời nở hoa của bố và mẹ đều chùng khớp như nhau
xác định thời kỳ phun nồng độ liều lượng hóa chất
khử đực bằng hóa chất là phương pháp tạo bất dục đực không di truyền nên bất kỳ giống nào cũng trở thành vật liệu lại

b. Các hóa chất gây bất dục
chất CH3AsO3Zn và CH3AsO3Na2 đều có gốc CH3AsO3…là hóa chất gây bất dục đực lý tưởng
hóa chất khử đực tốt cần đáp ứng 1 số tiêu chuẩn sau
+ gây thoái hóa nhị nhưng không làm ảnh hưởng đến các cơ quan khác của cây, đảm bảo số lượng và chất lượng hạt lai trên cây mẹ
+ an toàn cho người gia súc và không gây hại cho môi trường
+ ổn định và tồn dư trong cây 1 thời gian nhất định không chịu ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết
+ sử dụng dễ dàng thuận tiện hiệu quả kinh tế cao




c. Cơ chế khử đực bằng hóa chất
sau khi phun 30 phút As được đánh dấu đi vào bông 0,001% tổng lượng phun sau 6h các bông tích được 0,01%
As thấm vào vỏ hoa rồi phân tán đi các bộ phận khác nhị nhụy và vỏ trấu theo tỷ lệ 2:1:1
hóa chất đi đến đâu làm giảm hoạt tính hô hấp của các bộ phận từ 1/2 đến 1/3 rồi dừng hẳn
Quá trình sinh lý bị ngưng trễ, trao đổi chất rối loạn hạt phấn không tích lũy vật chất nên bị thoái hóa



Thời gian khử đực hữu hiệu cho lúa
từ giai đoạn hình thành tế bào mẹ hạt phấn đến gai đoạn hạt phấn đơn nhân
do sự phân hóa không đồng đều giữ các hoa trên nhánh các nhánh trên bông các bông trên khóm nên cần phun nhiều lần
nếu quần thể đồng đều thì thời kì khử đực kéo dài từ 3-10 ngày
cần phun 2 lần: lần 1 sau khi bắt đàu thời kì khử đực hưu hiệu 3 ngày. Lần 2 sau lần 1 từ 5-7 ngày





Khử đực trên giống AN26-1
Chọn giống lúa lai 2 dòng sử dụng bất duc đực di truyền nhân
Để tạo giống lúa 2 dòng cần có dòng mẹ là dòng bất dục,dòng bố là dòng phục hồi
Giống lúa 2 dòng đạt tiêu chuẩn cần phải chọn tạo được các dòng mẹ bất dục ổn định, độ thuần đạt tiêu chuẩn nguyên chủng, dễsản xuất hạt lai và con lai F1 có năng suất tương đương với các tổhợp lúa lai đang trồng phổ biến.
Dòng mẹ của lúa lai hai dòng là dòng bất dục đực gen nhân (Dòng bất dục đực di truyền nhân) mẫn cảm với môi trường(EGMS)




- Hiện nay người ta đã tìm ra hai loại dòng bất dục đó là:
- Bất dục đực di truyền nhân mẫn cảm với nhiệt độ (TGMS)
- Bất dục đực di truyền nhân mẫn cảm với quang chu kỳ (PGMS).
- Cả hai loại dòng này đều có thể sử dụng được ở Việt Nam. 
Bất dục đực di truyền nhân cảm ứng với nhiệt độ TGMS
Dòng TGMS bất dục khi gặp nhiệt độ trung bình ngày cao và hữu dục khi gặp nhiệt độ trung bình ngày thấp vào thời kỳ lúa phân hóa đòng(gọi là thời kỳ mẫn cảm)
Gen kiểm soát tính mẫn cảm vơi sự thay đổi của điều kiện nhiệt độ là 1 cặp gen lặn kí hiêu là tms
Gen tms hoạt động 2 chức năng:điều khiển sự hình thành hạt phấn hữu dục và tự kết hạt khi gặp nhiệt độ thấp <24 độ c và điều khiển sự tạo thành hạt phấn bất dục khi nhiệt>27 độ C
b. Bất dục đực di truyền nhân cảm ứng với quang chu kỳ(PGMS)
Dòng PGMS cảm ứng với độ dài thời gian chiếu sáng trong ngày
Dòng HPGMS chọn từ quần thế giống Nongken58S của trung tâm nghiên cứu lúa lai hồ bắc
Dòng này bất dục vào mùa hè khi ngày dài >14h và hữu dục khi độ dài ngày ngắn<13h 45 phút
Độ dài ngày tới hạn gây chuyển đổi hữu dục từ 13h 45 phút đến 14h
Cường độ ánh sáng tới hạn cảm ứng đối với cây lúa là 50 lux


Nhân dòng bất dục được tiến hành ở các vùng có vĩ độ thấp thời gian chiếu sáng ngắn
Tính cảm ứng quang chu kỳ do 1 cặp gen lặn kiểm soát kí hiệu pms
Gen pms có bản chất di truyền giống gen tms
Gen pms hoạt động với 2 chức năng: gây bất dục khi phan sáng trong ngày dài và có khả năng hình thành hạt phấn hữu dục khi pha sáng ngắn và sảy ra đúng thời kỳ cảm ứng
c. Chọn tạo các dòng bất dục đực di truyền nhân cảm ứng với điều kiện môi trường (EGMS)




Sang lọc vật liệu EGMS trong tự nhiên
Tạo dòng EGMS bằng pp lai và chọn lọc cá thể
Tạo dòng EGMS bằng pp đột biến
Tạo dòng EGMS bằng pp lai trở lại
Lai quy tụ gen EGMS




3. Một số giống lúa lai 2 dòng: HD1, HD2,HYT100, HYT108,…
*Giống lúa lai 2 dòng
HYT108,HYT100: giống
lúa lai có năng suất cao,
chất lượng tốt là thành tựu
to lớn trong quá trình nghiên
cứu và phát triển lúa lai .
Lúa lai HYT 108
III. KẾT LUẬN
- Việc nghiên cứu và phát triển lúa lai dòng đã và đang là vấn đề tranh cãi nhưng thực tế cho thấy nhu cầu cao về trồng và tiêu dùng lúa lai 2 dòng của người nông dân là một điều hiện hữu không ai phủ nhận được. Do đó , việc nghiên cứu và phát triển lúa lai ở nước ta là một xu thế cũng như nhu cầu thiết yếu.

IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
-Giáo trình chọn giống cây trồng ngắn ngày
-Sản xuất giống và công nghệ hạt giống
-Giáo trình di truyền ứng dụng
-http://m.nongnghiep.vn/noi-troi-lua-hyt-100-hyt-108-post132388.html
-http://tailieu.vn/doc/qui-dinh-tam-thoi-ve-tieu-chuan-hat-giong-lua-2-dong-yeu-cau-ki-thuat-1240837.html