Hệ thống kiến thức văn bản lớp 6 HKI

Hướng dẫn ôn tập phần VB– Lớp 6
BẢNG HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN TRUYỆN DÂN GIAN


1/ Truyền thuyết: Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu
tố tưởng tượng kì ảo. truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật được kể.
2/ Cổ tích: Là một thể loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc như nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và
nhân vật có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật... thường có yếu tố hoang đường,
thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng
đối với sự bất công.
3/ Truyện ngụ ngôn:là loại truyện kể bằng văn xuôi hay văn vần, mượn chuyện loài vật đồ vât hay chuyện con người để nói bóng gió kín
đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
4/ Truyện cười:Là loại truyện kể về hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư tật
xấu trong xã hội.

TT
Tên VB
Nội dung
Nghệ thuật
 Ý nghĩa VB


1
Bánh chưng bánh giầy
(Truyền thuyết)
- Hình ảnh con người trong công cuộc dựg nước:
*Vua Hùng: Chú trọng tài năng, không coi trọng thứ bậc con trưởng con thứ, thể hiện sự sáng suốt và tinh thần bình đẳng.
* L Liêu: có lòng h thảo, chân thành, được thần linh mách bảo, dâg lên vua Hùng sản vật của nghề nông
- Những thành tựu văn minh nông nghiệp buổi đầu dựng nước: Cùng với sản phẩm lúa gạo là những phong tục và quan niệm đề cao lao động làm hình thành nét đẹp trong đời sống văn hóa của người Việt.

- Sử dụng chi tiết tưởng tượng để kể về việc Lang Liêu được thần mách bảo:"Trong trời đất không gì quí bằng hạt gạo".
-Lối kể chuyện dân gian theo trình tự thời gian.

"BCBG "là câu chuyện suy tôn tài năng, phẩm chất con người trong việc xây dựng đất nước.


2
Thánh Gióng
(truyền thuyết)
- Hình tượng người anh hùng trong công cuộc giữ nước * Thánh Gióng:
+ Xuất thân bình dị nhưng cũng rất thần kì
+ Lớn nhanh một cách kì diệu trong hoàn cảnh đất nước có giặc xâm lược, cùng nhân dân đánh giặc giữ nước.
+ Lập chiến công phi thường
* Sự sống của T Gióng trong lòng dân tộc:
+ TG bay về trời, trở về cõi vô biên bất tử
+ Dấu tích của những chiến công còn mãi.
- Xây dựng hình ảnh người anh hùng cứu nước mang màu sắc thần kì với những chi tiết kì ảo phi thường- hình tượng biểu tượng cho ý chí, sức mạnh của c đồng người Việt trước hiểm họa xâm lăng.
- Cách thức xâu chuỗi những sự kiện lịch sử trong quá khứ với những hình ảnh thiên nhiên đất nước: truyền thuyết Thánh Gióng còn lí giải về ao hồ, núi Sóc, tre đằng ngà.
"Thánh Gióng "ca ngợi hình tượng người anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần anh dũng kiên cường của dân tộc ta.



3


Sơn Tinh Thủy Tinh
(truyền thuyết)
- H. cảnh và mục đích của việc vua Hùng kén rể
- Cuộc thi tài giữa ST và TT:
+ Cả hai người đều có tài cao phép lạ
+ Kết quả: ST mang lễ vật đến trước, lấy được MN. Điều đó khiến TT nổi giận, làm ra mưa gió, dâng nước lên cao đuổi đánh ST.
- Đằng sau câu chuyện mối tình ST - TT và nàng MN là cốt lõi lịch sử nằm sâu trong các sự việc được kể phản ánh hiên thực:
+ Cuộc sống lao động vật lộn với thiên tai, lũ lụt hằng năm của cư dân đồng bằng Bắc bộ.
+ Khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự thiên tai, lũ lụt, xây dựng bảo vệ cuộc sống của chính mình.



- Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh ST, TT với nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo (tài dời non dựng lũy của ST, tài hô mưa gọi gió của TT)
- Tạo sự việc hấp dẫn: hai vị thần ST, TT cùng cầu hôn MN
- Dẫn dắt kể chuyện lôi cuốn, sinh động.