Hệ sinh thái rừng nhiệt đới

HỆ SINH THÁI RỪNG NHIỆT ĐỚI
NHÓM 3:
1. TỔNG QUAN
1.1. Khái niệm
- Rừng nhiệt đới hay rừng mưa nhiệt đới là những quần hệ phụ của rừng mưa phân bố ở vùng chí tuyến nóng, ẩm, là khu vực rừng có diện tích lớn nhất hiện nay và có tác dụng lớn nhất trong duy trì môi trường sinh tồn của loài người.
1.2. Phân bố
- Nó phân bố chủ yếu ở các khu vực châu Á, châu Úc, châu Phi, Nam Mỹ, Trung Mỹ và các quần đảo trên Thái Bình Dương thuộc khu vực chí tuyến.
Sơ đồ phân bố rừng nhiệt đới trên thế giới
- Rừng nhiệt đới ẩm xuất hiện tại những khu vực nhiệt đới , khu vực giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam. Tại khu vực này, mặt trời chiếu nắng chói chang và thường chiếu trong một khoảng thời gian không thay đổi hàng ngày suốt cả năm khiến cho khí hậu của khu vực ấm áp và ổn định
1.2. Phân loại
2. Đặc điểm của rừng mưa nhiệt đới
Rừng mưa nhiệt đới có thể được mô tả bằng hai chữ: nóng và ẩm.
Mặc dù rừng mưa nhiệt đới khá đa dạng nhưng do đều phân bố ở giữa hai chí tuyến nên hầu như tất cả các rừng nhiệt đới ở mỗi khu vực đều có đặc điểm khá tương đồng với nhau về điều kiện : khí hậu nóng ẩm, lượng mưa khá lớn, cấu trúc tán phân tầng, mối quan hệ cộng sinh giữa các loài động thực vật và tính đa dạng sinh học rất cao. Các rừng rậm nhiệt đới có hơn một nửa số loài của thế giới, mặc dù chỉ chiếm 7% bề mặt đất của trái đất.
2.1. Đặc điểm chung:
Phân bố của rừng mưa nhiệt đới trên thế giới
2.2. Đặc điểm khí hậu:
khí hậu xích đạo.
nhiệt độ ấm và lượng mưa hàng năm cao.
2.2.1. Nhiệt và ẩm:
Do năng lượng mặt trời phong phú, rừng mưa nhiệt đới thường ấm quanh năm với nhiệt độ từ khoảng 220-340C.
Biên độ nhiệt giữa mùa đông từ 10- 60C. Nhiệt độ tháng lạnh nhất cũng trên 180C. Nhiệt độ cao nhất ít khi 350 -360C. Nhiệt độ trung bình ngày từ 240- 300C.
Rừng mưa nhiệt đới có độ ẩm rất cao, khoảng 85%
2.2.2. Lượng mưa:
Rừng mưa nhiệt đới có thể mưa lớn, ít nhất 80 inch (2.000 mm), và trong một số khu vực trên 430 inch (10.920 mm) mưa mỗi năm.
Ở vùng xích đạo, lượng mưa có thể quanh năm mà không rõ ràng "ướt" hoặc "khô" mùa, mặc dù không có nhiều rừng mưa theo mùa.
Biểu đồ lượng mưa rừng nhiệt đới so với các kiểu rừng khác trên thế giới.
2.2.3. Thổ nhưỡng:
Đặc điểm của rừng mưa là lượng mưa rất lớn. Điều này làm cho đất khô cằn vì nguồn dinh dưỡng hòa tan bị cuốn trôi. Đất đỏ, cằn cỗi và dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, đã hình thành trên nền địa tầng cổ xưa.
Tình trạng mục rữa nhanh chóng do vi khuẩn ngăn cản việc tích lũy đất mùn. Sự tâp trung ôxit sắt và ôxit đồng gây ra bởi quá trình đá ong hóa, tạo nên màu đỏ tươi cho đất và đôi khi tạo ra những khoáng thể (như bôxit..).
Trên những lớp nền trẻ hơn, đặc biệt là nền đất hình thành từ núi lửa, đất nhiệt đới có thể khá màu mỡ, như đất ở những khu rừng có lũ lụt theo mùa, được cung cấp thêm phù sa mỗi năm.
2.2.4. Thủy văn
Rừng mưa nhiệt đới có một số trong những con sông lớn nhất thế giới, giống như Amazon, Madeira, Cửu Long, Negro, Orinoco, và Zaire (Congo)….
- Ngoài các con sông mà rừng nhiệt đới có thông thường thì hồ được hình thành khi một con sông thay đổi dòng chảy, ứ đọng.
Sông amazon
Ảnh chụp từ trên cao một hồ nước tự nhiên hình trái tim tại
lưu vực sông Amazon gần Manaus, tây bắc Brazil.
2.3. Đa dạng về thành phần:
- Về ngoại mạo, rừng mưa nhiệt đới rất khác so với rừng vùng ôn đới .
Rừng nhiệt đới
Rừng ôn đới
2.3. Đa dạng về thành phần:
Thực vật:
Rừng nhiệt đới là thảm thực vật phát triển đa dạng phong phú nhất trong các thảm thực vật trên trái đất.
Cây gỗ lim
Cây gỗ trắc
Cây gụ
2.3. Đa dạng về thành phần:
- Thực vật:
Bên cạnh sự đa dạng về các loài cây gỗ, rừng nhiệt đới cũng phong phú về các loài cây hoa thảo, dương xỉ, nấm…
Dương xỉ
Nấm
2.3. Đa dạng về thành phần:
Động vật:
Động vật rừng nhiệt đới đa dạng và phong phú về thành phần loài (Động vật có và không có xương sống).
Đây là nơi trú ngụ của các loại cây lá rộng nên rất giàu loài.
2.3. Đa dạng về thành phần:
Động vật:
động vật vùng nhiệt đới nhỏ bé hơn ôn đới.
Động vật không có xương sống ở rừng nhiệt đới đa dạng hơn ở rừng ôn đới.
Thỏ ở nhiệt đới
Thỏ ở ôn đới
2.4. Đa dạng về cấu trúc:
- Tầng cây Rừng nhiệt đới được chia làm 5 tầng khác nhau với hệ động thực vật khác nhau, thích ứng với sự sống trong từng khu vực riêng biệt.
- Đặc tính sinh học: cây rừng nhiệt đới có áp suất tế bào bé hơn cây rừng ôn đới và ngay trong một số vùng cây ở trong rừng nguyên sinh áp suất đó cũng thấp hơn so với cây ở nơi trống ( do độ ẩm của không khí và đất ở trong rừng nguyên sinhcao hơn so với ở trống).
2.5. Các mối quan hệ tương tác ở rừng nhiệt đới :
Các thành phần sống và không sống của rừng có quan hệ tương tác với nhau về nhiều mặt:
Các mối tương tác dương.
Hội sinh
Tiền hợp tác
Cộng sinh.
Hình: Địa y ( mối quan hệ cộng sinh giữa nấm và tảo)
Các mối tương tác âm.
Hãm sinh
Cạnh tranh
Kí sinh - vật chủ
Vật dữ - con mồi
Hình: Hổ ăn thịt linh dương ( mối quan hệ vật dữ - con mồi)
Các mối quan hệ này là rất quan trọng đối với sự sống còn của các vật sống. Nếu một mắt xích nào đó trong rừng bị thay đổi (ít đi hay nhiều hơn bình thường) sẽ làm ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống sống trong rừng nhiệt đới.
Ví dụ : các cây gỗ trong rừng bị chặt phá, sẽ dẫn tới hàng loạt những động vật sống và làm tổ trên cây gỗ bị mất nơi cư trú và nguồn thức ăn; ngoài ra sự mất cây còn ảnh hưởng tới nhiều vấn đề khác, như : khả năng điều hòa không khí, chống lũ, chống rửa trôi,...
Hình . Mối quan hệ giữa các thành phần trong rừng nhiệt đới
3. VAI TRÒ CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG NHIỆT ĐỚI
3.1. GIÁ TRỊ TRỰC TIẾP
Lương thực và thực phẩm.

Thuốc chữa bệnh.
Gỗ
Chất đốt
Cây cảnh
- Lưu trữ sự đa dạng của nguồn gen.
3.2. GIÁ TRỊ GIÁN TIẾP
Là sản phẩm của hệ sinh thái
Có giá trị về môi trường: nước, đất, không khí
Bảo vệ nguồn nước
Bảo vệ đất
Điều hòa không khí
Làm sạch môi trường
Một số động vật thân mềm và thực vật rừng nhiệt đới có khả năng hấp thụ kim loại độc, hóa chất độc.
- Đảm bảo mối quan hệ giữa các loài
- Có giá trị tiêu khiển, giải trí
- Có giá trị khoa học và đào tạo
3.3. GIÁ TRỊ LỰA CHỌN CHO TƯƠNG LAI
Nhiều loài có thành phần hóa học có triển vọng cho tương lai.
Chứa nhiều điều bí ẩn chưa được khám phá.