Hệ điều hành MS-DOS

CHƯƠNG 4
HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS
Lê Anh Nhật - 0912.844.866
4.1. Giới thiệu
MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) là hệ điều hành(HĐH) của tập đoàn khổng lồ Microsoft. Phiên bản đầu tiên của MS-DOS được viết năm 1981.
MS-DOS là HĐH đơn nhiệm (tại một thời điểm chỉ chạy được một trình ứng dụng).
MS-DOS giao diện với người sử dụng thông qua dòng lệnh.

4.2. Tên ổ đĩa, dấu đợi lệnh
Ổ đĩa: bao gồm
ổ đĩa mềm - gọi là ổ đĩa A, B: đĩa mềm có dung lượng 1,44 MB.
ổ đĩa cứng - Thường là ổ C,D,E...: và nó nằm ở trong thùng máy, thường có dung lượng lớn gấp nhiều lần so với đĩa mềm.
ổ đĩa CD - Là dùng để đọc các đĩa quang. Đĩa quang thường có dung lượng vài trăm MB.
Dấu đợi lệnh:
Tên ổ đĩa :> Ví dụ: C:>
4.3. Tệp và tên tệp
Tệp tin (hay còn gọi là Tệp) là hình thức, đơn vị lưu trữ thông tin trên đĩa của Hệ điều hành.
Tệp gồm có tên tệp và phần mở rộng (Phần mở rộng dùng để nhận biết tệp đó do chương trình nào tạo ra nó).
TênTệp tin được viết không quá 8 ký tự và không có dấu cách, + , - ,* , / .
Phần mở rộng không quá 3 ký tự và không có dấu cách. Giữa tên và phần mở rộng cách nhau bởi dấu chấm (.).
4.4. Thư mục và cấu trúc cây thư mục
Để có thể tổ chức quản lý tốt tập tin trên đĩa người ta lưu các tập tin thành từng nhóm và lưu trong từng chỗ riêng gọi là thư mục.
Mỗi thư mục được đặc trưng bởi 1 tên cụ thể, quy tắc đặt tên thư mục giống như tên tệp.
Các thư mục có thể đặt lồng trong nhau và tạo thành một cây thư mục.
Thư mục gốc là thư mục do định dạng đĩa tạo ra và chúng ta không thể xoá được. Mỗi đĩa chỉ có một thư mục gốc, từ đây người sử dụng tạo ra các thư mục con. Ký hiệu thư mục gốc là dấu ().
4.4. Thư mục và cấu trúc cây thư mục
Ví dụ cây thư mục:
4.4. Thư mục và cấu trúc cây thư mục
Thư mục hiện hành: là thư mục đang được mở, và con trỏ đang nhâp nháy chờ lệnh.
Đường dẫn: khi cần tác động đến một thư mục hoặc tập tin ta phải chỉ ra vị trí của thư mục hay tập tin đó ở trên đĩa hay là phải chỉ ra đường dẫn, tên đường dẫn của thư mục hoặc tập tin tác động tới.
4.5. Đĩa khởi động
Đĩa khởi động là đĩa chứa phần tối thiểu nhất của HĐH để máy có thể khởi động được, nhận biết được các lệnh gõ vào từ bàn phím.
Đĩa khởi động của máy tính còn gọi là đĩa hệ thống hay đĩa Boot.
Khi khởi động, HĐH được nạp vào trong bộ nhớ RAM của máy tính.
4.5. Đĩa khởi động
Đĩa khởi động DOS phải có 3 tệp chính:
IO.SYS – làm chức năng giao tiếp giữa HĐH và các thiết bị ngoại vi.
MSDOS.SYS – làm chức năng quản lý tập tin, quản lý đóng/mở/xóa/đọc/ghi tệp tin, dò tìm thư mục.
COMMAND.COM – làm chức năng thông dịch và xử lý các lệnh của DOS.
4.6. Lệnh nội trú và ngoại trú
Lệnh nội trú: là loại lệnh lưu thường trực trong bộ nhớ trong của máy tính. Nó được nạp vào khi nạp hệ điều hành.
Ví dụ: lệnh MD, CD, ...
Lệnh ngoại trú: là lệnh nằm trong bộ nhớ ngoài. Muốn thực hiện các lệnh ngoại trú thì buộc trên đĩa phải có các tệp này.
Ví dụ: lệnh LABEL, TREE, ...
4.7. Một số lệnh liên quan đến thư mục
Lệnh xem nội dung thư mục:
DIR [drive:] [Path] [Tên thư mục] [/A][/S]{/P][/W]}
Trong đó:                
/P : để xem từng trang
/W: Trình bày theo hàng ngang
       /A : xem các tập tin có thuộc tính ẩn và hệ thống
       /S:  Xem cả thư mục con
4.7. Một số lệnh liên quan đến thư mục
b) Lệnh chuyển về thư mục gốc và vào một thư mục nào đó
+ Chuyển từ thư mục hiện thời về thư mục gốc của ổ đĩa hiện hành.
CD
+ Lệnh chuyển về cấp thư mục cao hơn một bậc.
CD..
+ Chuyển vào một thư mục (lệnh này thay đổi thư mục hiện hành cần làm việc của đĩa nào đó)
CD [drive:][path]
4.7. Một số lệnh liên quan đến thư mục
c) Lệnh tạo thư mục con (MD):
MD [drive:][path]
[drive:][path] : Chỉ ra đường dẫn đến nơi cần tạo thư mục.
4.7. Một số lệnh liên quan đến thư mục
d) Lệnh xoá thư mục con(RD)
RD [drive:][path]
Chú ý: thư mục cần xoá là thư mục rỗng (Empty Directory) ( tức là không có một tệp hay một thư mục nào năm trong nó).
4.8. Một số lệnh liên quan đến tệp
a)Lệnh sao chép tập tin(COPY):
Lệnh này sao chép một hay một nhóm tệp từ thư mục này sang thư mục khác.
Copy [ổ đĩa][đường dẫn][tên tệp nguồn] [ổ đĩa ][đường dẫn đích]
4.8. Một số lệnh liên quan đến tệp
b) Lệnh tạo tệp tin(COPY CON):
Tạo ra file để lưu trữ nội dung của một vấn đề nào đó.
C:COPY CON [drive:][path][File name]
.... Nhập nội dung của tệp
F6
1 file(s) is copied
C:\_
(Nếu như tệp được tạo thì sau khi nhấn F6 sẽ có thông báo: 1 file(s) is copied trên màn hình, nếu như tệp không được tạo vì một lý do nào đó thì dòng thông báo sẽ là 0 file(s) is copied)
4.8. Một số lệnh liên quan đến tệp
c)Lệnh xem nội dung tập tin (TYPE):
Lệnh dùng để xem (hiển thị) nội dung một tệp tin trên màn hình.
TYPE <Đường dẫn>
Ví dụ: C:>TYPE BAITHO.TXT
4.8. Một số lệnh liên quan đến tệp
d)Đổi tên tệp tin(REN):
Thay đổi tên file còn nội dung thì giữ nguyên.
REN [d:][path][fileName]
Ví dụ: C:REN VBTHUVIEN.DOC VBHOPDONG.TXT
Đổi tên file THUVIEN.DOC thành file HOPDONG.TXT nằm trong cùng một thư mục.
4.8. Một số lệnh liên quan đến tệp
e)Xoá tập tin(DEL):
DEL [ổ đĩa][đường dẫn][tên tệp cần xoá]
VD: C:DEL C:VANBANHOPDONG.TXT
Xoá tên file HOPDONG.TXT trong thư mục VANBAN ở ổ đĩa C:
4.9. Một số lệnh liên quan đến ổ đĩa
a) Lệnh định dạng đĩa (FORMAT)
Tạo dạng cho đĩa mềm hay đĩa cứng ...
Format [d:] [/tham số]
[d:]: Tên ổ đĩa cần định dạng
Tham số:
/s: Tạo đĩa hệ thống.
/u: format mà sau đó không thể sử dụng lệnh
/q: định dạng nhanh
Ví dụ: Định dạng đĩa mềm trong ổ đĩa A theo đúng dung lượng của ổ đĩa và sao chép các tệp cần thiết để khởi động máy vào đĩa.
C:FORMAT A: /S
4.9. Một số lệnh liên quan đến ổ đĩa
b) Lệnh sao chép các tập tin hệ thống:
Tác dụng: cho phép chép các tập tin hệ thống.
sys [d:]
Ví dụ: C:sys A:
4.9. Một số lệnh liên quan đến ổ đĩa
c) Lệnh phục hồi tệp (UNDELETE)
Phục hồi tệp bị xoá bởi lệnh DEL
UNDELETE [d:][path1][file Name]
4.9. Một số lệnh liên quan đến ổ đĩa
d) Lệnh kiểm tra đĩa(CHKDSK):
Kiểm tra đĩa và thông báo tình trạng đĩa
CHKDSK[/F]
Tham số /F sẽ hiển thị số Sector bị hỏng khi kết thúc quá trình kiểm tra.
Ví dụ: CHKDSK C:
4.9. Một số lệnh liên quan đến ổ đĩa
e) Lệnh SCANDISK:
Lệnh này dùng để kiểm tra cấu trúc tệp của đĩa và sau đó tiến hành kiểm tra các lỗi vật lý trên bề mặt đĩa.
SCANDISK
Ví dụ: SCANDISK A:
4.10. Một số lệnh khác
Lệnh xem và sửa ngày: DATE
Lệnh xem và sửa giờ: TIME
Lệnh thay đổi dấu nhắc lệnh của DOS: PROMPT
Lệnh xem phiên bản DOS: VER
Lệnh xoá màn hình: CLS
Chuyển đổi ổ đĩa:  Gõ tên ổ đĩa và dấu hai chấm, sau đó nhấn ENTER.
Hết chương