Hành động tự động hóa_Tâm lý học đại cương

HÀNH ĐỘNG TỰ ĐỘNG HÓA
-Tâm lý học đại cương-
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
1. Khái niệm :
Hành động tự động hoá vốn là hành động có ý thức, có ý chí nhưng do lặp đi lặp lại nhiều lần, hoặc do luyện tập mà nó trở thành tự động hoá, không cần có sự kiểm soát trực tiếp của ý thức mà vẫn được thực hiện có kết quả. 

VD: Việc đan len, lúc đầu có ý thức là cần phải đan những mũi len đều và đẹp, sau một quá trình luyện tập đan lâu dài, khi đan sẽ thấy rõ sự thuần thục, linh hoạt. Người đan có thể vừa đan vừa xem tivi.
VD: Trong việc học tập ở trên lớp, việc ghi chép đã thành tự động, nhờ vậy ý thức và sự nỗ lực được tập trung vào việc nghe giảng, không bị phân tán vào việc ghi chép
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Phân loại:
Có 2 loại hành động tự đông hóa
Kỹ xảo
Thói quen
Là loại hành động tự động hóa
một cách có ý thức (nhờ luyện tập)

VD: Việc đánh máy vi tính, lúc đầu
mới làm quen với máy chỉ đánh
Được vài ngón, nhưng khi dần
quen và trải qua thời gian luyện thì
đánh được mười ngón rất nhanh
và thuần thục, đạt năng suất cao
trong công việc.
Là loại hành động tự động hóa
ổn định đã trở thành nhu cầu của
con người.

VD: Thói quen dậy sớm, thói quen
đánh răng vào buổi tối, thói quen
hút thuốc lá…



Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
KL:
- Trong cuộc sống, có những hành động
vừa là thói quen đồng thời vừa là kỹ xảo,
nhưng không phải bao giờ cũng có sự
trùng hợp đó.
Trong giáo dục, cần phải làm cho các
hành động thuộc lĩnh vực học tập, lao
động, rèn luyện thể lực, sinh hoạt vừa là
kỹ xảo vừa là thói quen.
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Giống nhau:
- Đều là hành động tự động hóa
Đều có cơ sở sinh lý là các định hình động lực
Mang tính chất lặp lại và sự thuần thục trong hành động
2. Sự giống và khác nhau giữa kỹ xảo và thói quen:
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Khác nhau:

3. Sự hình thành kỹ xảo

Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Quy luật hình thành kỹ xảo:
a. Quy luật về sự tiến bộ không đều của kĩ xảo
- Trong quá trình luyện tập kĩ xảo có sự tiến bộ không đều:
+ Có loại kĩ xảo khi mới luyện tập thì tiến bộ nhanh, sau đó chậm dần
VD: Việc đánh máy vi tính khi mới luyện tập với vài ngón tay theo từng ngày thì cường độ sẽ nhanh dần, tuy nhiên so với tiến độ của công việc cần phải nhanh và chính xác hơn nữa vì vậy chỉ với vài ngón tay sẽ làm cho kĩ xảo chậm dần đi so với những người đánh bằng mười ngón.
+ Có loại kĩ xảo khi mới luyện tập thì tiến bộ chậm, nhưng đến một giai đoạn thì tiến bộ nhanh.
VD: Việc đánh máy vi tính, chúng ta luyện tập đánh máy bằng mười ngón thay cho một hai ngón thì sẽ tiến bộ nhanh hơn.

+ Có trường hợp khi bắt đầu luyện tập thì sự tiến bộ tạm thời lùi lại sau đó tăng dần.
VD: Những người khuyết tật, khi mới luyện tập viết chữ bằng chân, lúc đầu họ cảm thấy cần phải nỗ lực viết để có thể theo kiệp những người xung quanh, nhưng quá trình luyện tập lâu dài họ cảm thấy nản dần, vì vậy tiến bộ tạm thời lùi lại, và nhờ vào sự ủng hộ, cổ vũ của mọi người người xung quanh, họ dần quên đi mặc cảm, và phấn đấu, nỗ lực hết mình để đạt đến sự tiến bộ nhanh.
b. Quy luật về đỉnh của phương pháp luyện tập
Mỗi phương pháp luyện tập kĩ xảo chỉ đem lại kết quả cao nhất đối với nó, gọi là “đỉnh” của phương pháp đó.
Muốn đạt kết quả cao hơn phải thay đổi quá trình luyện tập.

VD: Luyện giọng hát bè sẽ chỉ cho ta một kết quả nhất định về giọng, muốn có giọng hát cao và luyến nhiều hơn thi cần phải thay đổi phương pháp luyện tập.

Quy luật này cho ta thấy cần phải
thường xuyên thay đổi phương pháp
giảng dạy, học tập và công tác
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
c. Quy luật về sự tác động qua lại giữa kĩ xảo cũ và kĩ xảo mới
- Kĩ xảo cũ ảnh hưởng rõ rệt (có thể tốt hay xấu) cho việc hình thành kĩ xảo mới, làm cho kỹ xảo mới được hình thành nhanh hơn, bền vững hơn thì đó là sự di chuyển hay còn gọi là “cộng” kĩ xảo.
VD: Khi biết tiếng Pháp rồi thì học tiếng Anh sẽ nhanh hơn

- Kĩ xảo cũ có ảnh hưởng xấu, trở ngại cho việc hình thành kĩ xảo mới thì đó là hiện tượng “giao thoa” kĩ xảo.

VD: Luyện tập đánh bóng chuyền khi đạt đến trình độ cao, nếu chơi môn thể thao khác như bóng đá hay bóng rổ sẽ ảnh hưởng xấu rất nhiều vì kỹ thuật các môn là khác nhau.

Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
d. Quy luật dập tắt kĩ xảo
Một kĩ xảo đã được hình thành nếu không luyện tập, củng cố và sử dụng thường xuyên có thể bị suy yếu và cuối cùng bị mất đi (bị dập tắt).
 Cần củng cố, giữ gìn, ôn tập kiên trì và có hệ thống.

VD: Giao tiếp bằng tiếng anh, nếu trong một thời gian dài không luyện tập và củng cố vốn từ vựng nhiều hơn nữa thì kĩ năng ấy sẽ suy yếu dần đi.

Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Sự lặp lại một cách giản đơn các cử động, hành động không chủ đích, nảy sinh trong trạng thái tâm lý của con người

VD: Có những người dùng ngón tay “gõ trống” trên mặt bàn mỗi khi đang sốt ruột

4. Sự hình thành thói quen

Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Thói quen được hình thành do bắt chước 
VD: Trẻ em sẽ bắt chước người lớn đánh răng, hay hút thuốc…
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
VD: Thói quen xếp hàng trước khi vào lớp, hoạt động học tập, lao động, hành vi văn minh …
Tâm lý học đại cương - Nguyễn Thanh Thanh - Tiểu học C k34
Chúc các bạn học tốt ^^!
Nguyễn Thanh Thanh – Tiểu học C k34
Fb: http://www.facebook.com/thanhthanhbg