Giáo Trình Pascal 9 C.4

CHƯƠNG 4:
CÁC LỆNH CÓ CẤU TRÚC
I/ Lệnh cấu trúc rẽ nhánh(IF
1/ Dạng không đầy đủ:
Cú pháp: IF < Điều kiện > THEN < Công việc >
Ý nghĩa: Nếu điều kiện đúng thì thực hiện công việc
Lưu đồ cú pháp:








Ví dụ: Trong việc thực hiện phép chia số a cho số b, phải có điều kiện b < > 0. Điều đó được thể hiện trong chương trình sau:
Var
a,b: integer;
Begin
Write(‘Nhap so a: ’);readln(a);
Write(Nhap so b: ’);readln(b);
IF b < > 0 THEN Writeln(‘Thuong cua hai so la: ’, a/b:5:2);
readln;
End.
2/ Dạng đầy đủ:
Cú pháp: IF < Điều kiện > THEN < Công Việc 1 > ELSE < Công việc 2 >
Ý nghĩa: Nếu điều kiện đúng thì thực hiện Công việc 1 ngược lại thực hiện Công việc 2
Lưu đồ cú pháp:
Ví dụ 1: Chẳng hạn trong ví dụ trên ta có thể bổ sung thành dạng đầy đủ như sau:
Var
a,b: integer;
Begin
Write(‘Nhap so a: ’);readln(a);
Write(‘Nhap so b: ’);readln(b);
IF b < > 0 THEN
Writeln(‘Thuong cua hai so la: ’,a/b:5:2)
ELSE
Writeln(‘So chia bang 0, phep chia khong co nghia’);
Readln;
End.
Chú ý:
- Trước từ khoá ELSE không có dấu chấm phẩy
- Công việc có thể chỉ là một lệnh hoặc nhiều lệnh. Trong trường hợp nhiều lệnh thì phải để chúng trong cặp Begin và End (tạo nên một lệnh hợp thành).
Ví dụ 2: Nhập vào hai số a và b. Tìm giá trị lớn nhất trong hai số đó:
Var
a,b: real;
Begin
Write(‘Nhap so a: ’);readln(a);
Write(‘Nhap so b: ’);readln(b);
IF a>b THEN
begin
Writeln(a:5:2, ‘la so lon nhat’);
Writeln(b:5:2, ‘la so nho nhat’);
end
ELSE
begin
Writeln(b:5:2, ‘la so lon nhat’);
Writeln(a:5:2, ‘la so nho nhat’);
end
Readln;
End.

II/ Lệnh cấu trúc lựa chọn(CASE
1/ Dạng không đầy đủ:
Cú pháp:
CASE < Biến > OF
Hằng 1a, hằng 1b,.....,hằng 1x: ;
Hằng 2a, hằng 2b,.....,hằng 2x: ;
............................
Hằng Na, hằng Nb,....,hằng Nx: ;
END;
Ý nghĩa: Trước hết kiểm tra xem giá trị của có phải là một trong các hằng 1a, 1b,.....1x hay không. Nếu đúng thì thực hiện < Công việc 1 > rồi kết thúc lệnh (thực hiện lệnh tiếp theo sau END;), cứ tiếp tục như vậy, nếu giá trị của không thuộc tập hợp các hằng từ 1a đến Nx thì lệnh kết thúc mà không thực hiện bất kỳ một công việc nào cả.
Ví dụ 1: Viết chương trình nhập điểm của một học sinh theo thang điểm 10 và tiến hành xếp loại văn hoá theo điểm sau đây:
9, 10 : loại giỏi 7,8 : loại khá
5,6 : loại trung bình 3,4 : loại yếu
0,1,2 : loại kém
Program Xeploai1;
Var
diem: integer;
Begin
Write(‘Bai dat bao nhieu diem ?’);readln(diem);
Case diem Of
9,10: writeln(‘Đat loai gioi’);
7,8: writeln(‘Đat loai kha’);
5,6: writeln(‘Đat loai trung binh’);