GIÁO DỤC GIA DÌNH QUAN TRỌNG?

Gia đình là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Gia đình cũng là yếu tố tạo nên căn nguyên quan trọng trong các sang chấn tâm lý, các rối nhiễm tâm lý ở trẻ. Trong thực tế lâm sàng, chúng tôi nhận thấy, một trong những nguyên nhân hàng đầu ảnh hưởng đến đời sống tâm lý của trẻ chính là sự li tán trong gia đình. Em Thanh Quang, 13 tuổi, đang là một học sinh ngoan ngoãn, học giỏi của một trường cấp 2 trên địa bàn TP Biên Hoà. Gần đây em thường chơi bời cùng các bạn bè xấu, tập hút thuốc và đôi khi cãi lời mẹ, em thường tự đấm vào ngực và có những cử chỉ lời nói láo với hai chị gái của mình, em thường cho rằng không ai hiểu mình... Mẹ của Thanh Quang hoang mang lo lắng về hành trạng của con, bởi trước đây Thanh Quang hoàn toàn không như vậy, em ngoan ngoãn, nghe lời chăm chỉ giúp việc nhà và học giỏi. Nguyên nhân của những tình trạng này là do Thanh Quang thiếu hụt sự chăm sóc, uy quyền của người cha, bởi cha em đã mất cách đây hơn một năm do tai nạn giao thông. Cạnh đó, mẹ em em là người phụ nữ quá hiền lành, nhu nhược, nhiều khi bà chuyển di tình cảm dành cho chồng vào đứa con duy nhất. Trong khi đó, Thanh Quang lại là đứa trẻ tuổi dậy thì, cái tuổi đang luôn muốn khẳng định mình và rất cần những chia sẻ từ cha mẹ, đặc biệt là sự giáo dục của cha, tuy nhiên em lại thiếu hụt điều đó. Chính vì vậy, em cứ nghĩ mình đã là người lớn và người lớn thì phải thể hiện bản lĩnh như một người đàn ông thực thụ bằng các hành vi như hút thuốc, đánh nhau, có chính kiến riêng của mình... Bé Quỳnh Thi, 3 tuổi, nhà ở Bình Dương được bà ngoại đưa đi khám bệnh với các triệu chứng nhu đau đầu, đau bụng, buồn nôn, em chán ăn và thường xuyên giật mình la hét vào ban đêm... Sau khi em đã được các bác sĩ đa khoa cho làm các xét nghiệm cận lâm sàng như siêu âm, điện não... mà không phát hiện các dấu hiệu dẫn đến tình trạng bệnh cơ thể đặc biệt. Bé được chuyển sang thăm khám về tâm lý và được các bác sĩ tâm lý kết luận là một trường hợp rối nhiễu tâm lý, các rối loạn đau dạng cơ thể có căn nguyên bệnh sinh bởi các yếu tố tâm lý xã hội. Bà của Quỳnh Thi kể, khi bé được 2 tuổi thì ba mẹ của bé chia tay nhau, ba của bé bỏ theo một cô gái bán bia ôm và từ đó không quay lại thăm vợ, con nữa, vì vậy hai mẹ con Quỳnh Thi phải sống với ông bà ngoại. Mẹ của bé rất đau khố và buồn chán, chị thường xuyên tâm sự những suy nghĩ đó với con gái còn quá nhỏ, đôi khi bực tức, hay cáu gắt chuyện gì thì chị lại lôi bé ra chửi bới và trút mọi sự giận dữ lên đầu con. Bởi vì vậy, bé bị ảnh hưởng bởi các yếu tố stress từ mẹ, điều đó ẩn chứa cả trong vô thức và thường xuyên rơi vào trạng thái hoảng hốt, sợ hãi... cuối cùng là một tình trạng bệnh lý tâm căn như trên. Em Quốc Thành, 18 tuổi lại đến đến Trung tâm với tâm trạng tuyệt vọng, chán chường, em mất mọi hứng thú học tập, sinh hoạt... Em đang học bổ túc và học nghề, tuy nhiên hiện nay đã phải nghỉ học bởi các triệu chứng rối loạn tâm thần của mình. Các chuyên gia phải yêu cầu em đến trung tâm để được giúp đỡ bởi em đã rơi vào trạng thái bệnh lý trầm cảm và cần phải được điều trị bằng các liệu pháp chuyên sâu. Qua khai thác thông tin hồ sơ tâm lý của em, các chuyên gia nhận thấy có một đặc điểm quan trọng đó là sự ra đi của người mẹ. Cách đây 5 năm, do mâu thuẫn và không chịu nổi sự cực khổ của một cuộc sống thiếu thốn, người mẹ đã bỏ nhà ra đi theo một người đàn ông giàu có. Người cha rất đau khổ và hận bà, kể cả sau này đã có một gia đình riêng, sự hận thù đó vẫn còn âm ỷ trong ông. Còn với Thành, khi đã đủ lớn để có thể nhận thức cuộc sống, sự hận thù của người cha đã chuyển sang em lúc nào không biết. Bên cạnh đó, em thuờng xuyên bị bạn bè trêu chọc và xuyên tạc. Người mẹ kế thì lại quá khắc nghiệt, luôn tìm mọi cách để đày đoạ em, dần dần em rơi vào trạng thái tâm lý tự ti, mặc cảm, chán chường... Khi bắt đầu vào tuổi dậy thì, em đã có nhũng triệu chứng của trầm cảm, nhưng gần đây em mới dám gọi đến Trung tâm để nhờ giúp đỡ, và trước đó em đã tự tử hai lần