Giao duc bao ve moi truong qua day mon Sinh

GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG QUA CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC TRUNG HỌC CƠ SỞ
NỘI DUNG
1. Bộ môn Sinh học với GDBVMT ở trường phổ thông.
1.1. Hệ thống chương trình Sinh học phổ thông với nhiệm vụ GDBVMT.
1.2. Nội dung GDBVMT qua các bài Sinh học ở Trung học cơ sở.
2. Phương pháp dạy học Sinh học THCS với việc thực hiện mục tiêu GDBVMT.
2.1. Sử dụng các PPDH tích cực trong dạy học Sinh học và trong GDBVMT.
2.2. Chuẩn bị giáo án và thực hiện tiết dạy học quan tâm đến GDBVMT
3. Một số ví dụ cụ thể.
Vai trò của bộ môn Sinh học với GDBVMT
Đối tượng nghiên cứu của bộ môn Sinh học.
Đặc điểm của kiến thức Sinh học
Liên quan giữa kiến thức Sinh học và kiến thức BVMT.
Nhiệm vụ dạy học Sinh học và nhiệm vụ GDBVMT.
Hệ thống chương trình Sinh học phổ thông với GDBVMT
1. Ở bậc Tiểu học.
2. Ở bậc Trung học cơ sở.
- Lớp 6: Cây xanh có hoa. Các nhóm Thực vật.
- Lớp 7: Phân loại Động vật.
- Lớp 8: Giải phẫu, sinh lý người và vệ sinh.
- Lớp 9: Di truyền và Biến dị. Sinh vật và MT.
3. Ở Trung học chuyên ban.
GDBVMT qua dạy học Sinh học ở Trung học cơ sở
1. Liên quan giữa kiến thức Sinh học và nội dung GDBVMT:
Kiến thức SH Nội dung GDBVMT.
2. Nhiệm vụ dạy học Sinh học với nhiệm vụ GDBVMT:
Trí dục Kiến thức BVMT
Giáo dục Thái độ, tình cảm với BVMT
Phát triển Kỹ năng, hành vi BVMT
Phương hướng xác định nội dung GDBVMT ở các bài Sinh học
1.Nội dung GDBVMT nên được xác định, đề xuất từ từng kiến thức tương ứng hoặc từ tổng hợp các kiến thức Sinh học của bài.
2. Trình tự xác định: Kién thức Sinh học Kiến thức BVMT Thái độ, tình cảm Kỹ năng, hành vi
Xác định kiến thức GDBVMT từ các kiến thức Sinh học
Đặc điểm của các bài Sinh học với khả năng GDBVMT
Các PPDH tích cực sử dụng trong DH Sinh học và trong GDBVMT
1. Đặc điểm chung của các PPDH tích cực.
- DH thông qua tổ chức hoạt động học tập của HS
DH chú trọng rèn luyện PP tự học
Tăng cường hoạt động cá nhân phối hợp với HT hợp tác
Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò.
2. Các PPDH tích cực sử dụng trong DH Sinh học và GDBVMT:
Trực quan tìm tòi từ mẫu thật, thí nghiệm, tranh vẽ, bảng biểu, thực tế…
- Sử dụng PHT, làm việc với SGK, Thảo luận nhóm nhỏ, ngoại khóa, Tham quan…
Qui trình chuẩn bị một giáo án
Sinh học quan tâm đến GDBVMT.
Phân tích nội dung bài
- Từ kiến thức Sinh học, phân tích và xác định kiến thức BVMT (dựa vào 1.2.2.2.)
- Xác định là loại bài có khả năng GDBVMT:Liên hệ, bộ phận hay Toàn phần
2. Xác đinh mục tiêu DH cho bài, trong đó có mục tiêu GDBVMT (dựa vào 1.2.2.1)
3. Hoạch định các hoạt động của thầy và trò để thực hiện mục tiêu.
- Thầy tổ chức, hướng dẫn, cố vấn.
- Trò hoạt động tự lực, tích cực để có kiến thức Sinh học và khai thác, vận dụng để có kiến thức BVMT
Thực hiện tiết lên lớp với các mục tiêu đã đề ra
Tiến hành theo trình tự các hoạt động đã chuẩn bị trong giáo án
Cụ thể hoá các hoạt động thành các chi tiết
Coi trọng việc phân tích, khai thác, tuyên truyền, hướng dẫn vận dụng…các kiến thức BVMT nhưng không gò ép, hình thức, cường điệu, quan trọng hoá quá mức.
- Tổ chức thảo luận dựa trên kiến thức Sinh học, kiến thức thực tế, thực trạng môi trường…để kích thích tính tự giác, lòng nhiệt tình, ý thức xây dựng…với nhiệm vụ BVMT, từ đó xây dựng hành vi tốt, có lợi cho MT


MỘT SỐ VÍ DỤ TIẾT DẠY HỌC SINH HỌC THCS GẮN LIỀN VỚI NHIỆM VỤ GDBVMT
Bài 3 (Lớp 6). ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA THỰC VẬT
. Hoạt động 1. Tìm hiểu sự đa dạng, phong phú của thực vật.
- Hoạt động cá nhân: quan sát hình 3.1,3.2,3.3,3.4 và làm PHT số 1.
- Thảo luận nhóm và toàn lớp:với các câu hỏi có trong
phần I của bài => nội dung 1.
. Hoạt động 2.Tìm hiểu đặc điểm chung của thực vật.
Cá nhân: Đọc SGK để làm PHT số 2.
Cả lớp:Thảo luận kết quả PHT 2 để có được nội dung 2.
- Hoạt động 3. Thảo luận về trách nhiệm và hoạt động của HS và của mọi người với việc bảo vệ thực vật.
. GV tổng kêt toàn bài.
Hãy giải thích hiện tượng sau: Khi trồng cây vào chậu rồi đặt bên cửa sổ, sau một thời gian ngon cây sẽ mọc cong về phía có nguồn sáng. Hãy rút ra đặc điểm chung của thực vật.
Bài 48 (lớp 7). ĐA DẠNG LỚP THÚ.
BỘ THÚ HUYỆT. BỘ THÚ TÚI
Hoạt động 1.Tìm hiểu sự đa dạng của lớp thú.
Cá nhân: nghiên cứu sơ đồ ở phần I và làm PHT số 1.
Thảo luận lớp:+ để biết sự đa dạng của thú về số loài, môi trường sống. + Liên hệ với Việt nam và địa phương.
Hoạt động 2. Tìm hiểu đặc điểm của Bộ thú huyệt và Bộ thú túi
Cá nhân: Quan sát hình 48.1 và 48.2 để mô tả đặc điểm ngoài, đời sống, tập tính, thích nghi, của Thú mỏ vịt và của Kanguru và làm PHT số 2.
Trả lời các câu hỏi: Vì sao cần thiết phải bảo vệ 2 bộ Thú này? Cơ sở khoa học và biện phảp bảo vệ?
Thảo luận lớp để có những kiến thức về:
+ Đặc điểm thích nghi, tiến hoá của 2 bộ thú trên
+ Lý do, cơ sở khoa học và biện pháp bảo vệ
- GV Tổng kêt toàn bài


Bài 58 (lớp 9). SỬ DỤNG HỢP LÝ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN.
Hoạt động 1. Tìm hiểu các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu
Cá nhân: Đọc SGK Phần 1 và làm PHT số 1.
Thảo luận nhóm và thảo luận lớp về:
+ Cơ sở phân loại tài nguyên.
+ Các tài nguyên cụ thể thuộc từng loại.
+ Thực trạng sử dụng tài nguyên thiên nhiên
. Hoạt động 2. Tìm hiểu sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên ?
Cá nhân: Đọc SGK và làm PHT số 2.
Thảo luận nhóm và lớp về: sử dụng hợp lý tài nguyên Đất, Nước, Rừng (theo bảng ở trang 10 của tài liệu)
* GV có các câu hỏi chi tiết, hướng dẫn thảo luận.
. GV tổng kết toàn bài.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Hãy chọn 1 hoặc nhiều nội dung thích hợp ở cột bên phải (kí hiệu bằng a, b, c) ứng với mỗi dạng tài nguyên (kí hiệu 1, 2, 3) và ghi vào cột ghi kết quả
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Hãy nghiên cứu SGK phần II và tìm các thông tin điền vào bảng sau:
KẾT LUẬN
1. GDBVMT là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của toàn xã hội trong đó có HS THCS.
2. Bộ môn Sinh học có nhiều thuận lợi trong GDBVMT vì kiến thức Sinh học phản ánh đặc điểm của sinh vật – là thành viên của môi trường và tồn tại gắn bó, không thể tách rời môi trường.
3. Các mục tiêu GDBVMT sẽ đạt được khi thực hiên tốt các mục tiêu DH Sinh học và có phương pháp, biện pháp khai thác, khắc sâu hợp lý.
4. Tuỳ dạng bài có khả năng GDBVMT khác nhau mà GV tổ chức cho HS thực hiện hoạt động ở thời điểm phù hợp và tận dụng kiến thức Sinh học cho GDBVMT một cách hợp lý.