Giáo án tổng hợp

Bác sĩ Trưởng khoa-Vũ Oanh (kỳ 1)
Bác sĩ Trần Tử Khang lững thững bước trên con đường trải nhựa rợp bóng xà cừ.
Vào lúc cuối ngày như bây giờ, bên ngoài những khoa phòng điều trị của quân y viện này, thường vắng người qua lại. Đi dạo một mình sau bữa cơm chiều là một thói quen và cũng gần như một nhu cầu của Khang. Đó là khi ông có thể suy nghĩ về chuyện đời, chuyện nghề rõ ràng và mạch lạc nhất.
Trở về miền Bắc, từ vùng rừng núi Tây Nguyên, sau ngày toàn thắng 30 tháng tư, như mới đây thôi, mà đã hơn chục năm trời. Khang đệ đơn, xin được công tác ở Hà Nội. Đề cương khoa học về một số bệnh khó chữa, đã được Khang viết ra chi tiết. Có làm việc ở thủ đô, với những trí thức hàng đầu và phương tiện hiện đại, ông mới có điều kiện nghiên cứu, ngõ hầu thực hiện.
Nguyện vọng và tinh thần của đồng chí rất tốt, rất chính đáng. Lãnh đạo chúng tôi hết sức trân trọng và hoan nghênh. Nhưng đáng tiếc, chỉ tiêu biên chế cán bộ ở tuyến trung ương không còn. Khang trình bày thêm, rất tha thiết và cặn kẽ, những ý tưởng cũng như giá trị của các đề cương khoa học ấy. Đồng chí cười, mời nước, rồi ngồi im lặng ngắm nghía hai bàn tay của mình. Bác sĩ "R" cả chục năm trời, lý lịch cũng đã thay đổi cơ bản; lập trường, quan điểm đã bấp bênh, tư tưởng lại duy tâm, siêu hình và không tưởng hàng bồ... Ngâm cứu ngâm kiếc gì nữa!
Khang vẫn nhớ, chính đồng chí đó đã đến tận nhà ông bà Đặng Vũ Chí Thành để bàn thảo, chọn lựa nơi gửi mình đến học chuyên khoa ngoại, và cũng là để sắp xếp luôn đơn vị công tác cho anh ở chiến trường. Cũng chính ông đã đưa Khang nhập đoàn cán bộ của Bộ Tổng tham mưu vào B3, giúp anh đỡ những khó khăn, gian khổ dọc đường. Họ đi nghiên cứu tình hình mặt trận, tổng kết giai đoạn chống "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ và chính quyền Sài Gòn.
Khi ấy, chỉ huy ở Hà Nội hay những người cùng đi trên đường Trường Sơn đều rất ưu ái Khang...
Đoàn của Khang đến trạm giao liên đầu tiên của Đoàn 559 ở bản Ho, Thạch Bàn, Quảng Bình lúc mặt trời sắp lặn. Cái đồng hồ Poljot của anh ngấm nước cơn mưa bất chợt giữa trưa, không còn chạy nữa. Rời Hà Nội mới mấy ngày đêm, mà sau lưng đã dằng dặc những Ngã ba Đồng Lộc, sông Lam, Bến Thuỷ... Và, hun hút Hà Nội với Hoàng Anh, Ly Ly cùng ông bà Thành... Lại càng xa lăng lắc ngôi nhà nhỏ ở làng Đông quê hương với người mẹ già và bà con thân thuộc trong xóm ngoài làng...
Đêm Khe Tang trăng mờ. Nước lũ cũng đang dâng cao mờ mịt. Những Khe Ve, đèo Mụ Giạ, đèo O Ngà... Các trưởng binh trạm dọc đường Trường Sơn, người nào mặt mũi cũng xanh xao, hai mắt thâm quầng, hốc hác vì sốt rét, đói ăn, thiếu ngủ. Những cái bếp Hoàng Cầm, những bãi khách, con đường len lỏi trên núi, trong rừng sâu với những cái dốc dựng đứng, những ngầm đá hộc, những đoạn đường rất dài được lát bằng cây rừng ngả xuống...
Cái xe chở Khang nguỵ trang như một bụi cây rậm, leo lên đèo Tà Khống. Con đường đất đá ngoằn ngoèo, bên này vách núi cheo leo, bên kia khe vực sâu thẳm. Âm vang tiếng nước réo gầm, hòa cùng với ào ào gió ngàn. Không biết bao nhiêu những hố bom, đất đá vụn tơi như bột. Cây rừng bị phạt cụt ngọn, đứt cành, bật gốc, gẫy đổ nghiêng ngả... Như đã cháy rụi cả một vùng rộng lớn miền Tây Quảng Trị.
Trăng phủ xuống rừng núi và con suối rộng chừng hơn một trăm mét, nước chảy ầm ầm, một thứ ánh sáng nhàn nhạt, lạnh lẽo. Ban ngày trời nắng gắt, thêm bom đạn và lửa cháy; không khí lúc nào cũng nóng rừng rực. Đêm về, không gian lạnh đi rất nhanh. Máy bay Mỹ thả pháo sáng liên tục, mười phút một đợt; tưởng nhìn rõ hết cả những con sâu, cái kiến ở trên mặt đất. Vừa dứt đợt bom giội và rốc két bắn phá khá dài, xe Khang gài số một, bám theo đoàn xe tải vào ngầm. Nó gầm gừ, lắc lư và nhảy chồm chồm giữa hai hàng cọc tiêu người đứng. Những thanh niên xung phong, người quấn kín dù trắng, ở đâu đó xuất hiện rất nhanh. Họ đứng thành hai hàng ngang dưới lòng suối, cách nhau khoảng hai mét, nước suối ngập quá đầu gối. Tiếng thác chảy trong đêm khuya, mỗi lúc một thêm vang động. Rất khó phân biệt nam nữ,