Giáo án sinh tổng hợp protein rất hay

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
SINH TỔNG HỢP PROTEIN
TRƯỜNG THCS Bàn Tân Định
Tổ Sinh - Hóa
Người soạn:
Huỳnh Thanh Bình
NỘI DUNG CHÍNH
1. Quá trình phiên mã
a. Khái niệm
b. Diễn biến
2. Dịch mã
a. Khái niệm
b. Diễn biến
3. Ý nghĩa của quá trình sinh tổng hợp protein
4. Mối liên hệ ADN – mARN – protêin – tính trạng

Tổng quát:
Quá trình tổng hợp prôtêin
Sao mã (nhân)
Dịch mã (tế bào chất)
1. Phiên mã:
Thông tin di truyền/ ADN
Thông tin di truyền /ARN
a. Khái niệm:
1. Phiên mã:
b. Diễn biến:
Quan sát đoạn phim và trả lời các câu hỏi sau:
1. Quá trình phiên mã có những giai đoạn nào?
2. Enzyme nào tham gia phiên mã?
3. Chiều sợi khuôn? Chiều tổng hợp ARN là gì?
4. Phiên mã diễn ra theo nguyên tắc nào?
1. Phiên mã:
b. Diễn biến:
b. Diễn biến:
Giai đoạn mở đầu:
 ARN polymerase tíêp xúc với ADN tại điểm khởi đầu làm 1 đoạn ADN tương ứng với 1 gen hay 1 số gen tháo xoắn và tách rời 2 mạch đơn
b. Diễn biến:
Giai đoạn kéo dài:
b. Diễn biến:
Giai đoạn kéo dài:
 Dưới tác dụng ADN polymerase, các ribonu tự do đến lắp ghép với các nucleotit trên sợi khuôn (3’ – 5’) theo NTBS
 Phân tử mARN được kéo dài theo chiều 5’ – 3’
b. Diễn biến:
Giai đoạn kết thúc:
 Tại điểm kết thúc, ADN polymerase và ARN giai phóng, ADN đóng xoắn trở lại
2. Dịch mã:
a. Khái niệm
Thông tin di truyền/ mARN
Polypeptide
2. Dịch mã:
a. Diễn biến
aa
aa
Hoạt hóa
+
ATP
aa
Hoạt hóa
+
tARN
Ý nghĩa: Giai đoạn hoạt hoá aa nhằm xác định chính xác aa nào đi với tARN tương ứng
* Hoạt hoá aa:


? Quá trình dịch mã bao gồm các giai đoạn nào?
Cơ chế bảo đảm aa được đặt đúng vị trí của nó?
Kết quả của quá trình dịch mã?
2. Dịch mã:
a. Diễn biến
* Tổng hợp chuỗi polypetide:
? Vị trí bắt đầu và kết thúc dịch mã trên mARN là gì?
2. Dịch mã:
a. Diễn biến
* Tổng hợp chuỗi polypetide:
Gđ1: Tổng hợp aa mở đầu
Gđ2: Kéo dài chuỗi polypeptit
Gđ3: Kết thúc tổng hợp chuỗi polypeptit

Quá trình tổng hợp prôtêin gồm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Tổng hợp aa mở đầu
tARN mang aa mở đầu Met đi vào ribosome (P) sao cho bộ ba đối mã của nó khớp với bộ ba mở đầu của mARN theo nguyên tắc bổ sung .
Ribosome tiếp xúc với mARN tại vị trí mã mở đầu AUG
Giai đoạn 2: kéo dài chuỗi polypeptit
Aa1-tARN tiến vào ribosome (A), đối mã của nó khớp với bộ 3 thứ nhất trên mARN
Ribosome dịch chuyển theo chiều 5’ – 3’ của mARN một bộ 3
tARN mang aa mở đầu tách khỏi aa mở đầu và rời khỏi ribosome. Quá trình trên cứ diễn ra một cách tuần tự.
EXIT
Giai đoạn 3: Kết thúc tổng hợp chuỗi poypeptit
EXIT
Ribosome tiếp xúc với mã kết thúc trên mARN. Tại đó không có tARN mang aa tương ứng đến. Quá trình tổng hợp chuỗi polypeptit dừng lại.
Ribosome rời khỏi mARN và chuỗi polypeptit được giải phóng
Cơ chế bảo đảm aa được đặt đúng vị trí:

Anticodon (bộ ba đối mã) của tARN khớp bổ sung với codon (bộ ba mã hoá) trên mARN
EXIT
Kết quả:
Chuỗi polypeptit được tạo thành
Trên 1 phân tử mARN có thể có nhiều ribosome cùng hoạt động gọi là polysome. Mỗi ribosome cách nhau 50 – 100Ao
EXIT
Trước khi chuỗi polypeptit được tổng hợp đầy đủ, aa mở đầu Met được tách ra khỏi chuỗi.
Chuỗi polypeptit sau khi được tổng hợp tiếp tục cuộn xoắn tạo các bậc cấu trúc cao hơn để thành các prôtêin hoạt động chức năng.
Lưu ý:
Sơ đồ hoạt động của ribosome
3. Ý nghĩa của quá trình sinh tổng hợp protein
 Đảm bảo prôtêin trong cơ thể luôn luôn được đổi mới nhưng vẫn mang tính đặc thù của nó.
4. Mối liên hệ ADN – mARN – protêin – tính trạng
Dựa vào các kiến thức đã học em hãy hoàn thành sơ đồ sau:
A U G X A U G X X U U A U U X ...
Met - Acg - Ala - Leu - Phe ...
Đáp án:
ADN (mã gốc)
ARN (mã sao)
Prôtêin
(lời dịch mã)
Sao mã
Dịch mã
Trình tự sắp xếp các nu /ADN
Trình tự sắp xếp các ribônu/mARN
Trình tự sắp xếp các aa trên
chuỗi polypeptit
3. Mối liên hệ ADN – mARN – protêin – tính trạng
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trong quá trình dịch mã, sự dich chuyển của ribosome trên mARN chỉ xảy ra sau khi:
A
B
C
D
Một aa-tARN đi vào vị trí A
Một aa-tARN đi vào vị trí P
Một liên kết peptit được hình thành
Một phân tử mARN được giải phóng
Câu 2: Trong quá trình dịch mã, việc đọc mã trên mARN diễn ra trung thực là do:
A
B
C
D
Enzim Aminoacyl-tARN syntetase
Anticodon khớp bổ sung với codon
Enzim peptidyl transferase
Nhở ribosome
Câu 3: Trình tự mã hpá của một gen xoắn kép có 3000 nu, trong chuỗi polypeptit của phân tử prôtêin hoàn chỉnh có bao nhiêu aa?
A
B
C
D
500
499
498
497
Câu 4: Trình tự mã hoá của một gen xoắn kép có 3000 nu, trong chuỗi polypeptit của phân tử prôtêin hoàn chỉnh có bao nhiêu aa?
A
B
C
D
500
499
498
497
ĐÚNG
CHÚC MỪNG BẠN!!!!
EXIT
1
2
6
5
3
4
SAI RỒI!!!!!!!!!!!!
1
6
5
3
4
2