Giáo án Mật thư

GIÁO ÁN
KỸ NĂNG THANH NIÊN
KỸ NĂNG TRUYỀN TIN
MẬT THƯ
TRẦN TRUNG – CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
M N 5 0 5

Một cô gái đã gửi cho tôi tờ giấy với nội dung:
Ai hiểu không ???
Mật thư (hay còn gọi là lá thư bí mật) là một dạng của kỹ năng truyền tin, dựa theo việc mã hoá của người đưa thư và người nhận thư với mục đích chỉ có người trong cuộc mới hiểu. Vì vậy, mật thư luôn gây tò mò cho người muốn biết và đồng thời kích thích việc mã hoá ngày càng đa dạng và khó hơn.
Tuy nhiên, khi người ta cũng đã hình thành theo hệ thống mật thư để giúp biến đổi nó trở thành một môn nghệ thuật trí óc và giúp mọi người tiếp cận nhanh chóng với môn này.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Mật thư là gì?
* Mật thư thường có 2 phần:
- Bản mật mã: Là những ký tự hoặc hình vẽ, thoạt đầu có vẽ rất khó hiểu. Sau khi nghiên cứu kỹ chìa khóa, ta sẽ tìm ra hướng giải bằng cách đối chiếu những dữ kiện mà chìa khoá đã gợi ý.
- Chìa khóa: một hình thức gợi ý cho người dịch tìm ra hướng giải mật thư. Chìa khóa có thể là một câu thơ hoặc một ký hiệu nào đó bằng hình vẽ. Ký hiệu của chìa khóa (key) là: OTT
* Sau khi giải mã xong, ta sẽ được một bản văn hoàn chỉnh, ta gọi đó là: bạch văn.
- Bạch văn: Là một văn bản hoàn chỉnh, tức là sau khi dịch xong, ta viết ra thành một bức thư bình thường mà ai cũng có thể đọc được.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Mật thư là một văn bản chứa đựng một thông tin hay mệnh lệnh đã được mã hóa để giữ bí mật nội dung. Và chỉ giải mã được bằng những quy ước đã quy định trước bởi người gởi và người nhận.

Bảng chữ cái quốc tế 26 :

Bảng chữ cái Việt Nam 29:
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Hệ thống bảng chữ cái
Quy ước dấu mũ : 
AA = Â OW = Ơ OUW = ƯƠ  OO = Ô UW = Ư UOW = ƯƠ 
DD = Đ AW = Ă  EE = Ê
Qui ước dấu thanh : F = (huyền) R = (hỏi)J = . (nặng) S = (sắc) X = (ngã)
Lưu ý : các dấu thanh luôn luôn được viết vào liền cuối câu.
Thí dụ : DDOOCJ - LAAPJ - TUWJ - DO Dịch là : ĐỘC - LẬP - TỰ - DO 
Mật thư có rất nhiều dạng, nhưng được khái quát lại thành các hệ thống sau:
Hệ thống thay thế.
Hệ thống dời chỗ.
Hệ thống ẩn dấu.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
2. Hệ thống mật thư
Mỗi mẫu tự của bản tin được thay thế bằng một ký kiệu mật mã.
Có rất nhiều dạng trong hệ thống này. Ví dụ: Số thay chữ, chữ thay chữ, các ký hiệu đặc biệt của người mù, câm điếc, Morse, Semaphore…
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
a. Hệ thống thay thế:
OTT: A=1, Z=26
NW: 22, 1, 14 – 8, 15, 1 /AR
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Dạng mật thư chữ thế số: là mật thư mà nội dung đuợc chuyển thành số

Cách giải: Ta lấy chữ tương ứng với số “VAN HOA”
Dạng mật thư chữ thế chữ: Là mật thư mà nội dung đã đuợc thế thành một chữ khác theo hệ thống 26 – 29 chữ cái.
OTT: A=B
BV: D, P, O – E, V, P, O, H – AR
Cách giải: Ta thay theo dạng 26 chữ cái với A=B
“CON DUONG”
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Dạng mật thư chữ thế hình: là mật thư mà nội dung được chuyển thành những hình ảnh đặc biệt.
OTT: hình ảnh sinh động
BV:
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
- M
+ ỀU
CHIỀU
Trong hệ thống này thì nội dung bản tin không dùng ký hiệu, nhưng các mẫu tự của mỗi tiếng hoặc trật tự của các tiếng của bản tin được dịch chuyển hay xáo trộn.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
b. Hệ thống dời chỗ:
OTT: Xiết ốc Tà – vẹt đường ray. 
NW: V T U I W E N E G N X S /AR
Giải mã: 
Lấy từng cặp mẫu tự (2 chữ kế nhau là 1 cặp) xếp thành dạng thanh ngang (tà – vẹt) đường ray như sau: 
V U W N G X
।  ।  ।  ।  ।  । 
T I E E N S

VỮNG TIẾN
OTT: “Được Ngọc” đừng chia cho ai 
NW: ỷK – mệin – òhk – nêuq / AR
Giải mã: Đây là mật thư “Đọc ngược”. Các bạn đọc ngược từng chữ, hoặc đem mật thư soi vào gương thì sẽ đọc được nội dung. 

Nội dung: Kỷ niệm khó quên. 
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Mật thư ẩn dấu, là loại mật thư mà các yếu tố của bản tin tuy vẫn giữ vị trí bình thường và không bị thay thế bằng các ký hiệu, nhưng lại được ngụy trang dưới một hình thức nào đó. 
Ví dụ:
OTT: Điểm số 1, 2. Thằng một bắt sống, thằng 2 giết chết. 

NW: H N A K N I H I F O Q U U O A E A L N E L Y U H C O S E 1 3 2 N H O. 


CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
c. Hệ thống ẩn dấu: 
Giải mã: Ta chỉ đánh số 1 ,2 cho từng mẫu tự (1 trước – 2 sau) cho đến hết. Ghép các mẫu tự mang số 1 lại với nhau ta được nội dung của bản tin. 

Nội Dung: HANHF QUAAN LUCS 12 GIOWF = HÀNH QUÂN LÚC 12 GIỜ. 
OTT: “Bước ra một bước một dừng 
Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa” (Kiều) 

NW: CẢ ĐỘI AI NÀO MÀ ĐẾN CHỖ ĐÍCH VỀ TRƯỚC THÌ SẼ CÓ ĐƯỢC MƯỜI MỘT QUẢ NÃI TRÁI CHUỐI BOM.

Giải mã: Gợi ý của câu thơ muốn chúng ta cũng đánh số 1, 2 (bước, dừng) như ở ví dụ 1. Nhưng ở mật thư này thì ta chỉ ghép các chữ mang số 2 lại với nhau ta được nội dung của bản tin (tức là dừng thì lấy, bước thì bỏ) .
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH

Nội dung: ĐỘI NÀO ĐẾN ĐÍCH TRƯỚC SẼ ĐƯỢC MỘT NÃI CHUỐI. 
Mật thư viết bằng hóa chất không màu. 
Chìa khóa là một câu gợi ý chỉ nước hoặc lửa để giải mã. Ví dụ như: 
- Tôi lạnh quá (dùng lửa hơ) 
- Tôi khát quá (nhúng nước)
- Hãy tắm rửa sạch sẽ để nhận tin vui (nhúng nước)
- Vui ánh lửa trại (dùng lửa hơ) 

CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
- Phải hết sức bình tĩnh
- Tự tin nhưng không được chủ quan
- Nghiên cứu khóa giải thật kỹ
- Đặt các giả thiết và lần lượt giải quyết
- Đối với việc giải mật thư trong trò chơi lớn, ta nên sao y bản chính và chia thành nhiều nhóm nhỏ để dịch. Như thế, ta sẽ tận dụng được hết những chất xám trí tuệ ở trong đội. Tránh tình trạng xúm lại, chụm đầu vào tranh dành xem một tờ giấy để rồi kết quả không đi tới đâu, mà dễ làm rách tờ giấy mật thư của chúng ta nữa.
- Cuối cùng, nếu dịch xong, ta viết lại bản bạch văn cho thật rõ ràng, sạch sẽ và đầy đủ ý nghĩa.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Cách giải mật thư:

CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Đố vui
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
OTT: Gõ trống theo điệu VALSE 

NW: THE – RAZ – OWS – WEAR – IN – VOTE – KNEW – OF – WIVES – ITS – JOY 
– THE – RADIO – TS – ABC – YOU – MAXIM /AR.

*Giải mã: Điệu valse có nhịp là “Bùm – chát chát”. Ta chỉ ghi 3 chữ Bùm chát chát ứng với 3 mẫu tự. Ghi từ đầu cho đến hết bản bản tin mật thư. Ghi xong, ta chỉ lấy những chữ có chữ “Bùm”thì các bạn sẽ có nội dung thật của bản tin. (Chát chát: là tín hiệu giả được chèn vào) 


* Nội dung: TRỞ VỀ VỊ TRÍ CŨ
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
OTT: Nguyên tử lượng Oxy 
NW: 4, 9, 22, 4, 20 – 3, 2, 15, 11 – 23, 22, 10 – 12, 9, 16, 6, 19/AR
 
Giải mã: O = 16 
Nội dung: Chúc bạn vui khỏe.
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH
Chúc các bạn luyện tập tốt !!!
CLB KỸ NĂNG LỬA XANH