Giáo án 12

GLIXERIN - LIPIT
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ có nhiều nhóm chức
Cho các hợp chất sau đây:
  HOCH2 - CH2OH Etilen Glicol 
HOOC - (CH2)4 – COOH Axit ađipic 
H2N - (CH2)6 - NH2 Hexametylenđiamin
H2N - CH2 – COOH Axit aminoaxetic HOCH2 - (CHOH)4 - CH = O Glucozơ
Các hợp chất trên có điểm gì giống và khác nhau?
  * Hợp chất hữu cơ trong phân tử có từ hai nhóm chức trở lên là những hợp chất có nhiều nhóm chức.
    - Nếu hợp chất trong phân tử có hai hay nhiều nhóm chức giống nhau, ta gọi là hợp chất đa chức.
- Những hợp chất trong phân tử có hai hay nhiều nhóm chức không giống nhau được gọi là chất tạp chức.
Hãy viết CTCT
của Glixerin?
II. GLIXERIN
1. Công thức cấu tạo
CTPT: C3H8O3. Phân tử Glixerin có 3 nhóm – OH.
Rút ra kết luận: Glixerin thuộc loại hợp chất nào?
Glixerin là rượu đa chức:
HOCH2 - CHOH - CH2OH
ĐỊNH NGHĨA TỔNG QUÁT VỀ RƯỢU
Rượu là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có một hay nhiều nhóm hiđroxyl liên kết với gốc hiđrocacbon.
2. Tính chất vật lí
Quan sát trạng thái tồn tại của Glixerin?Nêu tính chất vật lí của Glixerin?
Glixerin là chất lỏng sánh, không màu, có vị ngọt, tan nhiều trong nước
Từ đặc điểm cấu tạo của Glixerin, hãy dự đoán tính chất hóa học của Glixerin?
3. Tính chất hóa học của Glixerin
a. Tác dụng với Na:
b. Tác dụng với axit (phản ứng este hóa)
- Tác dụng với HNO3
Glixerin trinitrat
(nitro Glixerin )
+ 3H2O
-Tác dụng với axit hữu cơ
Chất béo - Lipit
c. Tác dụng với Cu(OH)2.
Khác với rượu no đơn chức, glixerin phản ứng được với đồng (II) hiđroxit cho dung dịch đồng (II) glixerat màu xanh lam, trong suốt.
+
+
Quan sát thí nghiệm sau, nhận xét?
Phản ứng dùng để nhận biết glixerin nói riêng hoặc rượu đa chức nói chung.
Vậy có phải mọi rượu đa chức đều tác dụng được với Cu(OH)2 không?
Vậy những rượu đa chức nào
có thể tác dụng với Cu(OH)2
?
* Các rượu đa chức có ít nhất hai nhóm – OH ở gần nhau thì có thể tác dụng với Cu(OH)2 tạo ra dung dịch phức màu xanh đặc trưng!
4. Điều chế
Trong công nghiệp, glixerin được điều chế bằng cách đun nóng dầu thực vật hoặc mỡ động vật với dung dịch kiềm
Dầu mỡ động, thực vật
(este của Glixerin với axít hữu cơ)
Glixerin
Muối của axit hữu cơ
Hiện nay, glixerin còn được tổng hợp từ propilen lấy từ khí crackinh dầu mỏ.
5. Ứng dụng của glixerin
Ứng dụng quan trọng nhất của glixerin là để điều chế thuốc nổ glixerin trinitrat.
  Glixerin còn được dùng nhiều trong công nghiệp dệt, thuộc da do có khả năng giữ nước làm mềm da, vải.....
  Cho thêm glixerin vào mực in, mực viết, kem đánh răng… sẽ giúp cho các sản phẩm đó chậm bị khô.
BÀI 1: Trong các chất sau đây, có mấy chất có thể phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường?
Glixerin, Axit Axetic, rượu Propađiol – 1,3, Anđehít axetic, etilenglicol, Rượu n-Propilic.
A. 3 B.4 C. 5 D. 2
Đáp án: A
BÀI 2: Có bao nhiêu trieste của Glixerin chứa đồng thời 3 gốc axit của axit C17H35COOH?
A. 1 B.2 C.3 D. 5
Đáp án: C
BÀI 3: Có bao nhiêu este thuần chức được tạo ra khi cho Glixerin tác dụng với hỗn hợp 2 axit CH3COOH và C2H5COOH?
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
Đáp án: D
BÀI 4: Cho các chất: Rượu etilic, Axit Axetic, Glixerin. Để phân biệt các chất trên mà chỉ dùng một hóa chất là thì hóa chất đó là:
A. Quì tím B. dung dịch NaOH C. Cu(OH)2 D. kim loại Na
Đáp án: C
Bài 5: Hỗn hợp A gồm 2 rượu X, Y. Cho 0,4 mol A tác dụng với Na dư thu được 0,25 mol H2 ở đktc. Hỏi trong hỗn hợp A có thể gồm các rượu nào trong các trường hợp sau?
2 rượu đơn chức
B. 2 rượu đa chức
C. 1 rượu đơn chức, 1 rượu hai chức
D. 1 rượu hai chức, 1 rượu ba chức
Đáp án: C