GDMT lồng ghép trong môn TV tiểu học

Tích hợp giáo dục
bảo vệ môi trường trong môn tiếng việt tiểu học


Các vấn đề sẽ triển khai :
I. Mục tiêu gdbvmt ở cấp tiểu học
II. Mục tiêu gdbvmt qua môn Tiếng Việt ở tiểu học
III. Phương thức gdbvmt ở tiểu học qua môn TViệt
IV. Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn TViệt
V. Cách thức thể hiện nội dung tích hợp.
VI. Soạn & dạy thử tiết đoạn có phần tích hợp GDBVMT trong TViệt.
Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường
ở tiểu học
Thường có 3 lĩnh vực:
Về kiến thức: Biết, Hiểu, Hiểu biết về...
Về thái độ - tình cảm: yêu, ghét...
Về kĩ năng, hành vi: bảo vệ, phá hoại...
Theo Babr Dioum :
"Cuối cùng, con người chỉ bảo vệ và gìn giữ những gì mà họ yêu; chỉ yêu những gì họ hiểu; và chỉ hiểu những gì họ được học"
Mục tiêu gdbvmt ở cấp tiểu học
Về Kiến thức:
Hiểu biết về một số cảnh quan thiên nhiên, về cuộc sống gia đình, nhà trường và xã hội gần gũi với HS
Về thái độ - tình cảm:
Hình thành những thói quen, thái độ ứng xử đúng đắn và thân thiện với môi trường xung quanh.
Về kĩ năng, hành vi:
Giáo dục lòng yêu quý, ý thức bảo vệ môi trường Xanh - Sạch - Đẹp qua các hành vi ứng xử cụ thể : bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường và danh lam thắng cảnh của quê hương, đất nước ; bước đầu biết nhắc nhở mọi người bảo vệ môi trường để làm cho cuộc sống tốt đẹp.
Mục tiêu gdbvmt ở cấp tiểu học
qua môn tiếng việt
Về kiến thức :
Hiểu biết . (như phần "mục tiêu" chung cấp TH, chỉ khác): . qua ngữ liệu dùng để dạy các kĩ năng đọc (Học vần, Tập đọc), viết (Chính tả, Tập viết, Tập làm văn), nghe - nói (Kể chuyện).
Về "Thái độ, tình cảm" & "Rèn kĩ năng, hành vi" như phần chung Tiểu học nêu trên
TRắC NGHIệM
1) Khi nói đến giáo dục bảo vệ môi trường ở tiểu học là ta nói đến :
?a) Giáo dục bảo vệ môi trường tự nhiên (thiên nhiên)
?b) Giáo dục bảo vệ môi trường xã hội
?c) GDBVMT về cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội.

2) Từ trước đến nay, GV TH :
?a) Đã tích hợp GDBVMT
?b) Chưa thực hiện GDBVMT
?c) Chỉ mới giáo dục "tư tưởng, tình cảm, đạo đức" nói chung
TRắC NGHIệM
3) Từ trước đến nay, tiết học nào, GVTH cũng chú ý "giáo dục tư tưởng, đạo đức, tình cảm, thói quen" cho hs. Việc đó có mối quan hệ gì với "GDBVMT" ?:
Trả lời: ......................................................................................

4) "Tích hợp" và "lồng ghép" (TH-LG):
?a) Xem như là 2 khái niệm giống nhau ?b) Là 2 khái niệm khác nhau
c) Nếu khác nhau, thì khác nhau thế nào? .................................................................................................
TRắC NGHIệM
4) Hiện đang có những chương trình (dự án) nào được tích hợp vào chương trình tiểu học ?
a) ................................ b)......................................
c) ................................... d).....................................
e) ................................... g)....................................
Đáp án:
a) GD an toàn giao thông b) GD phòng ngừa thảm hoạ
c) GD Chăm sóc răng miệng d) GD trẻ khuyết tật (CRS)
e) GD tiếng dân tộc (ở miền núi) g) GDBVMT
h) GD bảo tồn di sản (VH, TN...) thế giới i)...
Phương thức
gdbvmt ở cấp tiểu học
Khi đưa thêm một nội dung mới (ngoài CT chính khoá) vào chương trình Tiểu học, ta chọn phương thức nào là phù hợp nhất?
a) .......................... b).................................
c) ........................... d).................................

Đáp án:
a) Tích hợp (Lồng ghép) b) Thêm một môn học mới c) Chuyên đề (Xinêma)...
Phương thức tích hợp trực tiếp & gián tiếp
- Phương thức tích hợp I : Khai thác trực tiếp
Đối với các bài học có nội dung trực tiếp về GDBVMT , GV giúp HS hiểu, cảm nhận được đầy đủ và sâu sắc nội dung bài học chính là góp phần giáo dục trẻ một cách tự nhiên về ý thức bảo vệ môi trường. Những hiểu biết về môi trường được HS tiếp nhận qua các bài văn, bài thơ sẽ in sâu vào tâm trí các em. Từ đó, các em sẽ có những chuyển biến về tư tưởng, tình cảm và có những hành động tự giác bảo vệ môi trường.
Đây là điều kiện tốt nhất để nội dung GDBVMT phát huy tác dụng đối với HS thông qua đặc trưng của môn Tiếng Việt.
- Phương thức tích hợp II: Khai thác gián tiếp
Đối với các bài học không trực tiếp nói về GDBVMT nhưng nội dung có yếu tố gần gũi, có thể liên hệ với việc bảo vệ môi trường nhằm nâng cao ý thức cho HS. Khi soạn giáo án, GV cần có ý thức "tích hợp" bằng cách gợi mở vấn đề liên quan đến BVMT nhằm giáo dục HS theo định hướng về GDBVMT. Phương thức này đòi hỏi GV phải nắm vững những kiến thức về GDBVMT, tìm tòi, suy nghĩ để có cách thích hợp.
Cần xác định rõ : đây là yêu cầu "tích hợp" theo hướng liên tưởng và mở rộng, do vậy phải thật tự nhiên, hài hoà và có mức độ ; tránh lan man, "sa đà", gượng ép, không phù hợp với đặc trưng môn học. (SGV: Tích hợp phải có điểm nhấn, nếu không nó sẽ biến tiết TĐ thành tiết Thủ công...)
Phương thức tích hợp trực tiếp & gián tiếp
Bài "Không nên phá tổ chim", (151, TV1/2)
Thấy trên cành cây có một tổ chim chích choè, ba con chim non mới nở, tôi liền trèo lên cây, bắt chim non xuống để chơi. Chị tôi thấy vậy, nhẹ nhàng bảo: "Chim non đang sống với mẹ, sao em nở bắt nó? Lát nữa chim mẹ về, không thấy con, sẽ buồn lắm đấy. Còn lũ chim non xa mẹ, chúng sẽ chết. Hãy đặt lại chim vào tổ. Sau nầy chim lớn, chim sẽ hát ca, ăn sâu bọ giúp con người".
Nghe lời chị, tôi đem những chú chim non đặt lại vào tổ.
(Theo "Quốc văn giáo khoa thư")

Cùng nội dung trên, nếu có 2 mục tiêu cần đạt như sau :
Giáo dục hs đừng leo trèo lên cây, có thể té ngã.
Giáo dục hs đừng phá tổ chim, đừng bắt chim.
Mục tiêu nào dùng phương thức tích hợp trực tiếp : ?a hay ?b
Mục tiêu nào dùng phương thức tích hợp gián tiếp : ?a hay ?b
Vận dụng vào bài học cụ thể :
Ta yêu quê ta
Yêu từng bờ ruộng lối mòn
Đỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâu
Yêu con sông mặt sóng xao
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Luống dưa trổ nụ, luống cà trổ bông
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm
Bài trên áp dụng phương thức tích hợp gì ?
? a) Trực tiếp ? b) Gián tiếp ?c) Tuỳ mục tiêu
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca (!?)
Bài "Ta yêu quê ta" không áp đặt hs "phải yêu"
Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu?
Cháu nghe câu chuyện của bà
Hai hàng nước mắt cứ nhoà rưng rưng
Bà ơi, thương quá là thương
Ước đừng ai lạc giữa đường về quê.
Về Đặc trưng của Văn học
Bài "Không nên phá tổ chim" nới đến việc bảo vệ động vật hoang dã bằng tư duy lí tính, "nói trắng ra".
Còn các bài "Con chim chiền chiện", bài "Con sẻ", bài "Dế mèn bênh vực kẻ yếu", bài "Người đi săn và con vượn". : cũng nói đến việc bảo vệ động vật hoang dã nhưng nói bằng hình tượng văn học. Các bài nầy thể hiện "đặc trưng" của môn TV rõ hơn.
Chim thành "cơm", chứ không là "phở" nữa!
IV. Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt TH
Xem tài liệu của BGD
1) Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 1 :
2) Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 2 :
3) Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 3 :
4) Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 4 :
5) Nội dung tích hợp GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 5 :
Đọc lướt tài liệu của Bộ, qua các khối lớp, hãy cho biết có khoảng .......% số bài trong chương trình đã được tài liệu định hướng GDBVNT?
Có khoảng 15% số bài đã được gợi ý.
Trong số đó, có .........% số bài đã được gợi ý cụ thể?

Bao nhiêu % số bài chỉ mới được "định hướng", ví dụ :
Khi đến tham quan Đảo Khỉ, em phải tuân theo các quy định nào ?


Vd: Cách th?c th? hi?n n?i dung tích hợp:
Thưa thầy, khi đến tham quan Đảo Khỉ, em phải :
1)...................
2)...................
3) ........................
4) ........................
Tài liệu của Bộ định hướng :
- Giáo dục tình cảm yêu quý vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
(chỉ mới là định hướng)
GV là người "nghiên cứu ứng dụng". Do đó khi soạn bài, GVphải nói cụ thể cách thức chuyển tải nội dung đến hsinh. Hãy thử thiết kế phần đó :
Các h ình thức câu trắc nghiệm ở TH
(Xem bài 8, tài liệu BDTX chu kì III, tập 1, trang 98)
1) Các loại công cụ mẫu quan sát gồm:
a) Đọc tiếng b) "Trả lời" bằng động tác
c) Tạo ra sản phẩm vật chất
2) Các loại câu hỏi:
a) Câu Tự luận : (Còn gọi là Trắc nghiệm tự luận)
b) Câu hỏi trắc nghiệm khách quan : có 6 loại : Câu đúng-sai - Câu nhiều lựa chọn - Câu ghép đôi - Câu điền thế - Câu hỏi trả lời ngắn - Câu hỏi bằng hình vẽ

?
Lấy mật gấu giữa thành phố!
"?"
V. Soạn & dạy tiết đoạn có phần tích hợp GDBVMT trong TV.
Thực hành soạn và dạy thử
Cảm ơn Quý vị đã quan tâm theo dõi