GD CD: Vài nét về văn hóa giao thông

Vài nét về văn hoá giao thông(VHGT) & tuyên truyền - giáo dục(TT- GD)
về VHGT .


Để nắm vững kiến thức về TT- GD về VHGT để có thể vận dụng đúng đắn và đạt hiệu quả cao, trước hết chúng ta tìm hiểu nắm vững các khái niệm cơ bản sau: Tuyªn truyÒn cæ ®éng theo nghÜa réng lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña mét chñ thÓ nh»m truyÒn b¸ nh÷ng tri thøc, gi¸ trÞ tinh thÇn, t­ t­ëng ®Õn ®èi t­îng, biÕn nh÷ng tri thøc, gi¸ trÞ tinh thÇn, t­ t­ëng ®ã thµnh nhËn thøc niÒm tin, t×nh c¶m, cæ vò ®èi t­îng hµnh ®éng theo nh÷ng ®Þnh h­íng do chñ thÓ tuyªn truyÒn ®Æt ra.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi : " Tuyªn truyÒn lµ ®em mét viÖc g× nãi cho d©n hiÓu, d©n nhí, d©n theo, d©n lµm. NÕu kh«ng ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã lµ tuyªn truyÒn thÊt b¹i". Tuyªn truyÒn miÖng: “lµ mét h×nh thøc tuyªn truyÒn ®Æc biÖt cña ph­¬ng thøc chñ yÕu ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua sù giao tiÕp b»ng lêi nãi trùc tiÕp gi÷a ng­êi nãi( nhµ tuyªn truyÒn) víi ngưêi nghe( ®èi t­îng tuyªn truyÒn) mµ kh«ng cã mét sù ng¨n c¸ch nµo nh»m n©ng cao nhËn thøc, cñng cè vµ x©y dùng niÒm tin, cæ vò mäi ng­êi cïng suy nghÜ vµ hµnh ®éng theo nh÷ng yªu cÇu cô thÓ cña nhiÖm vô tuyªn truyÒn ®Æt ra”.
Gi¸o dôc: lµ ho¹t ®éng nh»m t¸c ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng ®Õn sù ph¸t triÓn tinh thÇn, thÓ chÊt cña mét ®èi t­îng nµo ®ã, lµm cho ®èi t­îng Êy dÇn dÇn cã ®­îc phÈm chÊt vµ n¨ng lùc nh­ yªu cÇu ®Æt ra.
VÒ b¶n chÊt :Gi¸o dôc lµ mét qu¸ tr×nh truyÒn thô kinh nghiÖm lÞch sö vµ tri thøc cho thÕ hÖ trÎ.
VÒ ho¹t ®éng: Gi¸o dôc lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng ®Õn c¸c ®èi t­îng gi¸o dôc ®Ó h×nh thµnh cho hä vµ nh÷ng phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cÇn thiÕt.
Theo nghÜa réng: “Gi¸o dôc lµ sù h×nh thµnh cã tæ chøc, cã môc ®Ých nh÷ng søc m¹nh tinh thÇn vµ thÓ chÊt cña con ng­êi, sù h×nh thµnh lý t­ëng, thÕ giíi quan, bé mÆt ®¹o ®øc. Nh­ vËy gi¸o dôc lµ ph¸t triÓn con ng­êi vÒ mäi mÆt. Theo nghÜa hÑp: Gi¸o dôc lµ c«ng t¸c chuyªn biÖt do nhµ gi¸o dôc tiÕn hµnh nh»m båi d­ìng cho ng­êi ®­îc gi¸o dôc nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng phÈm chÊt, ý chÝ vµ ®¹o ®øc nhÊt ®Þnh. H×nh thµnh cho ®­îc nh÷ng hµnh vi vµ thãi quen ®¹o ®øc, nh÷ng t×nh c¶m vµ thÞ hiÕu thÈm mü. Nh÷ng phÈm chÊt vµ n¨ng lùc vÒ thÓ chÊt vµ lao ®éng”.
Qu¸ tr×nh gi¸o dôc lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh con ng­êi míi d­íi ¶nh h­ëng cña nh÷ng t¸c ®éng cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch cña nhµ gi¸o dôc nh»m båi d­ìng cho TN nh÷ng c¬ së cña thÕ giíi quan céng s¶n chñ nghÜa, båi d­ìng th¸i ®é céng s¶n chñ nghÜa ®èi víi cuéc sèng; båi d­ìng nh÷ng nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc CSCN, båi d­ìng nh÷ng t×nh c¶m thÈm mü gióp cho hä biÕn nh÷ng yªu cÇu ®ã tõ nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan cña x· héi ®èi víi hä thµnh nh÷ng n¨ng lùc vµ nh÷ng phÈm chÊt, nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch, nh©n c¸ch trän vÑn cña con ng­êi míi XHCN theo môc ®Ých cña nÒn gi¸o dôc XHCN hiÖn nay.
B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc lµ qu¸ tr×nh tæ chøc cuéc sèng, ho¹t ®éng vµ giao l­u cho §VTN, nh»m gióp cho hä nhËn thøc ®óng, t¹o lËp t×nh c¶m vµ th¸i ®é ®óng, h×nh thµnh nh÷ng thãi quen hµnh vi v¨n minh trong cuéc sèng, phï hîp víi chuÈn mùc x· héi.
T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ TN vµ c«ng t¸c gi¸o dôc TN: " Muèn x©y dùng CNXH th× ph¶i båi d­ìng con ng­êi con ng­êi XHCN". " Trong gi¸o dôc, kh«ng nh÷ng ph¶i cã tri thøc phæ th«ng mµ ph¶i cã ®¹o ®øc CM". " §¹o ®øc CM kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng. Nã do ®Êu tranh, rÌn luyÖn bÒn bØ hµng ngµy mµ ph¸t triÓn vµ cñng cè, còng nh­ ngäc cµng mµi cµng s¸ng, vµng cµng luyÖn cµng trong". " Gi¸o dôc TN kh«ng thÓ t¸ch rêi mµ ph¶i liªn hÖ chÆt chÏ víi nh÷ng cuéc ®Êu tranh cña x· héi".
Gi¸o dôc hÖ thèng gi¸ trÞ ®¹o ®øc nh©n v¨n: lµ qu¸ tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc b»ng nhiÒu con ®­êng, biÖn ph¸p gióp mäi ng­êi hiÓu biÕt hÖ thèng gi¸ trÞ ®¹o ®øc, nh©n v¨n theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi vµ gióp mäi ng­êi tù gi¸c, cã nhu cÇu thùc hiÖn nh÷ng chuÈn mùc ®ã( Gi¸ trÞ nh©n v¨n lµ nh÷ng gi¸ trÞ chung b¶o ®¶m cho sù tån t¹i, sèng vµ ph¸t triÓn chung cho mäi ng­êi, mäi d©n téc, mäi quèc gia. Gi¸ trÞ lµ sù thõa nhËn cña con ng­êi víi mét ®èi t­îng nµo ®ã mµ hä cho lµ cã ý nghÜa, cÇn thiÕt, Ých lîi vµ ®¸ng yªu. HÖ gi¸ trÞ lµ nh÷ng gi¸ trÞ ®­îc s¾p xÕp theo mét hÖ thèng víi nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh).
Chúng ta cũng đã biết: V¨n ho¸ lµ toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn do con ng­êi t¹o ra trong qu¸ tr×nh thùc tiÔn x· héi lÞch sö vµ tiªu biÓu cho tr×nh ®é ®¹t ®­îc trong lÞch sö ph¸t triÓn x· héi. V¨n ho¸ lµ mét ph¹m trï lÞch sö mang tÝnh chÊt giai cÊp râ rµng, tÝnh khoa häc, tÝnh nh©n v¨n vµ cã chøc n¨ng x· héi cô thÓ.
Theo Tæ chøc v¨n ho¸ gi¸o dôc, khoa häc liªn hîp quèc th× : " V¨n ho¸…lµ… mét tæng thÓ nh÷ng tÝnh chÊt tinh thÇn, vËt chÊt trÝ tuÖ vµ c¶m xóc ®Æc biÖt ®Æc tr­ng cho mét x· héi hay mét nhãm x· héi. V¨n ho¸ bao gåm kh«ng chØ nghÖ thuËt vµ v¨n häc, mµ cßn bao gåm c¶ c¸c ph­¬ng thøc sèng, c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ng­êi, hÖ thèng gi¸ trÞ, c¸c truyÒn thèng vµ tÝn ng­ìng." ( 1982- UNESCO).
* Chúng ta đã biết: “Văn hoá hành vi là sự kết hợp hài hoà những chuẩn mực nhất định những hành vi của con người trong sinh hoạt, trong lao động, học tập, công tác, trong tập thể và xã hội, phản ánh trình độ văn hoá chung của cư dân”.
“Văn hoá đạo đức là một bộ phận(thành tố) của văn hoá tinh thần xã hội, bao gồm tổng thể các giá trị, chuẩn mực đạo đức của một cộng đồng, được cộng đồng thừa nhận và chấp nhận. Chúng được đem vào vận hành trong đời sống cộng đồng thông qua các thiết chế xã hội- văn hoá và được biểu hiện ở hành vi đạo đức của cá nhân, nhóm, cộng đồng”(Trích GT LLVH và ĐCVH của Đảng CSVN- GTCCLLCT).
“VH pháp luật là một bộ phận hợp thành của văn hoá tinh thần, là quá trình tạo dựng, vận dụng và phát triển các giá trị đạo đức- pháp luật của xã hội. Trong xã hội VN hiện nay, văn hoá pháp luật phản ánh quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện dần những quan hệ pháp lý, hệ thống pháp luật, ý thức công dân cho người lao động nói chung và thế hệ trẻ nói riêng. Văn hoá pháp luật bao gồm ba bộ phận hợp thành quan trọng: Kiến thức pháp luật, thái độ tuân theo pháp luật và kỹ năng thực hành luật pháp. Để xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự là của dân, do dân và vì dân; nhất thiết phải hình thành văn hoá pháp luật quần chúng nhân dân. Có thể nói văn hoá pháp luật là biểu hiện tập trung của trình độ dân trí và dân sinh”.“ Văn hoá nhân cách là một trong những đặc trưng mang tính chất lượng quan trọng nhất của trình độ phát triển và hiện thực hoá sức mạnh bản chất của con người với tư cách chủ thể tích cực và sáng tạo của tiến trình lịch sử”( Trích sách: Tìm hiểu một số thuật ngữ về công tác TN).
Văn hoá giao thông(VHGT) được tạo nên bởi sự kết hợp lôgíc chặt chẽ, hài hòa của nhiều loại văn hoá(VH): VH hành vi, VH đạo đức, VH pháp luật, VH nhân cách,…. qua quá trình con người tham gia các hoạt động TT- GD, tiếp thu văn minh giao thông, thực hiện luật giao thông,… Từ đó hình thành ý thức tự giác chấp hành pháp luật về giao thông đáp ứng yêu cầu phát triển giao thông, đảm bảo ATGT trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và nhu cầu ATGT của mọi người.
Nội dung của văn hoá giao thông bao gồm:
Những hiểu biết về nhu cầu, lợi ích của văn hoá giao thông, hiểu biết về luật giao thông; ý thức tôn trọng và thực hiện pháp luật về giao thông; kỹ năng thực hiện pháp luật GT để đảm bảo ATGT; hiểu biết về tác dụng của VHGT; khả năng tuyên truyền, cảm hoá và giúp đỡ mọi người cùng hiểu và thực VHGT; kỹ năng thực hiện và tham gia thực hiện VHGT.
Vì sao phải thực hiện VHGT ?
Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước cần phải phát triển và hiện đại hóa giao thông, đảm bảo ATGT; mà chúng ta ai ra đường tham gia giao thông cũng đều mong có điều kiện giao thông hiện đại, thuân lợi, được sự an toàn. Muốn vậy cần phải hiểu biết đầy đủ và hưởng ứng thực hiện VHGT thì mới có thể đảm bảo được sự an toàn cho bản thân và mọi người.
Tuyên truyền- giáo dục(TT- GD) về VHGT là TT- GD đầy đủ về các nội dung trên của VHGT.
Các biện pháp tuyên truyền về VHGT, gồm: Trước hết cần được tuyên truyền, giáo dục ngày càng đầy đủ ở các trường học, các cơ sở, các cơ quan, LLVT, các đoàn thể,….đặc biệt tổ chức Đoàn cần xây dựng thành một chương trình tập huấn cụ thể, đầy đủ, phù hợp với điều kiện học tập, công tác, lao động của tuổi trẻ, tâm sinh lý tuổi TTN. Đoàn- Đội- Hội LHTN cần phối hợp với Ban an toàn GT, sở tư pháp, công an giao thông, sở văn hoá- TT và du lịch,…tổ chức tuyên truyền, giáo dục cho ĐV, TTN kịp thời, với hình thức, nội dung thiết thực, phù hợp về VHGT,….tổ chức tuyên truyền và hướng dẫn cho ĐV, TTN trực tiếp tham gia đảm bảo ATGT với nhiều hình thức phù hợp, như: Thi tìm hiểu, thi tiểu phẩm tuyên truyền về ATGT; đội măng non tuyên truyền, đội TN tình nguyện tuyên truyền, đội TN tình nguyện tham gia giữ gìn trật tự ATGT, các “đoạn đường em chăm”, “ cổng trường ATGT tự quản”, “ ngõ phố ATGT”, “bến đò TN tự quản”,….tổ chức các câu lạc bộ “TN với pháp luật ATGT”, “TN với VHGT”, sinh hoạt chuyên đề ở chi đoàn, chi hội, chi đội; tổ chức diễn đàn “TN với ATGT”,…đưa tiêu chuẩn thực hiện pháp luật ATGT vào tiêu chí đánh giá cán bộ, ĐV, TTN của các chi đoàn, cho hội, chi đội,….tham gia đưa tiêu chí ATGT vào xây dựng các “Làng văn hoá”, Phố văn hoá”, cơ quan, đơn vị, trường học văn hoá,….. Các cơ sở Đoàn, Đội, HộiLHTN cần biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân ĐV, TN có nhiều thành tích trong tuyên truyền, xây dựng, thực hiện VHGT, tham gia đảm bảo ATGT./.
Trần Việt Thao
(VP. Tỉnh đoàn TH).

(Ảnh sưu tầm).