GD CD: Tài liệu ôn thi các môn LLCT- HC

Câu 5: Đồng chí hãy vận dụng mối quan hệ giữa chính trị với KT và thực tiễn đổi mới của cách mạng Việt Nam để làm sáng tỏ bài học sau: “kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mời KT với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới chính trị” (VK ĐH VIII, NXB CTQG Trang 71)
Bài làm
Sau 10 năm thực hiện đường lối đổi mới toàn diện (1986-1996) và 5 năm thực hiện nghị quyết ĐH Đảng lần thứ VII. Đất nước ta đã vượt qua 1 giai đoạn thử thách, gay go, khủng hoảng trầm trọng về KT-XÃ HỘI. Trong những hoàn cảnh hết sức khó khăn phức tạp đó, nhân dân ta không những đứng vững, kiên trì tiến lên CNXH mà còn vươn lên đạt thắng lợi nổi bật trên nhiều mặt. Để tổng kết chặng đường đổi mới 10 năm qua, trong ĐH VIII đã đánh giá và rút ra một số bài học chủ yếu. Một trong những bài học đó là: “kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mời KT với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới chính trị”. Để nắm vững mối quan hệ biện chứng giữa CT với KT theo quan điểm CN Mác-Lênin và hiểu rõ sự vận dụng đúng đắn mối quan hệ giữa chính trị với KT của đảng ta trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Góp phần đấu Trung thực phê phán những quan điểm tư tưởng và hành động lệch lạc như: tuyệt đối hoá sức mạnh chính trị, hoặc khuynh hướng tuyệt đối hoá tự do KT, buông lỏng hoặc xem nhẹ sự lãnh đạo của đảng và sự quản lý của nhà nước đối với quá trình xây dựng và phát triển kinh tế. Chúng ta cần làm rõ mối quan hệ giữa CT với KT.
Chính trị là những công việc nhà nườc hay xã hội. Phạm vi hoạt động gắn với những quan hệ giữa các giai cấp, giữa các dân tộc và các nhóm xã hội khác nhau mà hạt nhân của nó là vấn đề giành, giữ và sử dụng quyền lực nhà nước.
Kinh tế theo nghĩa gốc thì Economi có nghĩa là tính hiệu quả, tiết kiệm. Theo nghĩa rộng thì KT là chỉ hệ thống các quan hệ kinh tế, QHSX của một hình thái KT-XÃ HỘI, là tổng thể nền kinh tế quốc dân của một quốc gia với các ngành, các lĩnh vực kinh tế kỹ thuật cụ thể.
Theo CN Mác-Lênin thì KT bao giờ cũng quyết định chính trị và điều này được khẳng định hoàn toàn trong lý luận cũng như trong thực tiễn.
+ Về mặt lý luận: theo CN Mác-Lênin thì cơ sở hạ tầng (KT) quy định cấu trúc và tính chất của KTTT (chính trị) và tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội.
+ Về mặt thực tiễn: ở hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ thì QHSX của chế độ chiếm hữu nô lệ thế chế chính trị thuộc về giai cấp chủ nô, ở hình thái kinh tế xã hội TBCN thì quan hệ sản xuất của chế độ tư bản chủ nghĩa thể chế chính trị thuộc về GC TS và ở CNXH thì thể chế chính trị thuộc về GC Công nhân.
+ Có thể khẳng định rằng kinh tế luôn quyết định CT vì các lý do sau đây:
KT luôn là nền tảng của mọi chế độ xã hội, nếu chính trị thoát ly khỏi KT thì chính trị sẽ siêu hình
Kinh tế quyết định đến tính chất và cấu trúc của hệ thống chính trị (TBCN- hệ thống chính trị gồm nhiều mâu thuẫn, XHCN-hệ thống chính trị thống nhất dưới sự lãnh đạo của đảngCS)
Kinh tế quy định tính chất và kiểu quan hệ giữa các lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội (đạo đức, pháp luật, tình cảm…)
Trong khi nhấn mạnh vai trò của cơ sở hạ tầng (KT) đối với KTTT (CT), quan điểm của CN Mác-Lênin khẳng định rằng chính trị mặc dù bị kinh tế quyết định nhưng CT lại có tính độc lập tương đối và có sự tác động trở lại KT rất mạnh mẽ.
+ Về mặt lý luận: theo CN Mác-Lênin thì kiến trúc thượng tầng (CT) cũng có sự tác động trở lại đối với cơ sở hạ tầng (KT) và ý thức xã hội cũng có sự tác động trở lại đối với tồn tại xã hội.
+Về mặt thực tiễn: do nhận thức được quy luật KT khách quan, KTTT (CT) có vai tró định hướng cho quy luật KT, mang lại phương án tối ưu cho phát triển KT và phục vụ vì lợi ích của GC. Với ý nghĩa đó, chính trị ra đời tồn tại và phát triển trên cơ sở nó có vai trò to lớn tác động đến kinh tế theo những quy luật KT khách quan.
+ Biểu hiện của CT đối với KT:
Chính trị định hường cho kinh tế phát triển nhưng